《绿色短评》 |
![]() ![]() ![]() |
Choânbîn Tâioânjī pán/全民台湾字版简称ChoânTâiJī
Choangia̍p ê lâng tio̍h kóng choangia̍p ê ōe!
Chêng chi̍tchām á, chêng chóngthóng Má Engkiú liânsòa kúi kang tōasiaⁿ hoah kóng,"bô engkai kīchoa̍t Tiongkok e̍kbiâu", kiôngtiāu nn̄g hōaⁿ tī 2010 nî tio̍h ū chhiamtēng "nn̄g hōaⁿ iio̍h ōeseng ha̍pchok hia̍pgī", lāité ū paukoat "thoânjiám pēⁿ hôngtī" kah " i’io̍h phín anchoân koánlí kah giánhoat "ê ha̍pchok kichè. Thiaⁿ・khílâi náchhiūⁿ Má chêng chóngthóng ê chútiuⁿ chiâⁿū tōlí. Chin pháiⁿsè, chêng li̍púi, Lîm Chēnggî isu khì péng chhut hitê hia̍pgī ê lāṳông kā Má chêng chóngthóng siàn chhùiphóe kóng,"kuiê hia̍pgī khòaⁿ thàuthàu, tohūi ū siá kóng ' ēsái chìnkháu tiongkokchè lâng ēng ê e̍kbiâu’leh?" tī io̍hphín anchoân koánlí kah giánhoat hit tiâu, ha̍pchok hoānûi sī" sianghong tôngì chiū nn̄g hōaⁿ iio̍h phín ê hui lîmchhn̂g kiámchhek, lîmchhn̂g chhìgiām, chiūⁿchhī chêng símcha, sengsán koánlí, chiūⁿchhī āu koánlí téng chètō͘ kuihoān, kah kisu̍t phiauchún, kiámgiām kisu̍t kah kîtha siongkoan sū hāng, chìnhêng kau lâu kah ha̍pchok."
Jīgoe̍h jīgō͘, Lîm Chēnggî isu í "Má chêng chóngthóng, kah Tiongkok chhiam ê hit hūn hia̍pgī lí sī m̄ sī liân khòaⁿ to bô khòaⁿ?"choh phiautê tī bīnchheh téngbīn hoat bûn kóng, ūitio̍h Tiongkok chè ê Búhàn hìiām ( sinhêng koanchōng pēⁿto̍k pēⁿ ) e̍kbiâu, Má Engkiú kah chêng ōesengsútiúⁿ Iûⁿ Chìliông the̍h "háikiap nn̄g hōaⁿ iio̍h ōeseng ha̍pchok hia̍pgī" chhutlâi kóng, i chitgî sinûi chêng chóngthóng kah chêng chèngbūkoaⁿ ê Má, Iûⁿ nn̄gê lâng,"siatsú in nā kámkak Tiongkok chè ê hoehchheng chè che, lângthé e̍kbiâu ēsái ji̍plâi Tâioân, 2008 nî chì 2015 nî Má Engkiú chipchèng chit kúi nî ūisímmih bô beh siu hoat? " tī hoatlu̍t téngbīn, hoatlu̍t phoksū Má Engkiú bô choangia̍p!
Chin chē Tiongkok Kokbîntóng ê li̍phoat úigoân teh chhá kóngtio̍h chìnkháu Tiongkok e̍kbiâu. Li̍phoat ê úigoân ná ē kóng chiahnih bô hoatlu̍t siôngsek ê ōe? Sūsi̍t siōng, Tâioân chènghú nā chinchiàⁿ chìnkháu Tiongkok e̍kbiâu, sī kongjiân hoānhoat ê hêngûi, siáⁿ lâng to bôkhólêng khì chìnkháu. Îit ê pānhoat tio̍h sī siuhoat, Tiongkok Kokbîntóng chitê Tâioân tēit tōa ê chāṳá tóng, ēsái tī li̍phoatīⁿ thêgī siuhoat, siuhoat nā kòe, Tâioân chènghú tio̍h ētàng kongbêng chèngtāi chìnkháu Tiongkok ê e̍kbiâu. Li̍phoat úigoân ná ēsái chiahnih bô choangia̍p?
Nāsī ihoat ēsái chìnkháu, pēng m̄ sī kóng ittēng tio̍h ài chìnkháu. Hoatlu̍t khǹg chi̍t piⁿ, ū lâng mn̄g Tâioân ōeseng hoklī pō͘tiúⁿ Tân Sîtiong pō͘tiúⁿ, ná ē bô beh chìnkháu Tiongkok ê Búhàn hìiām e̍kbiâu? Jīgoe̍h cha̍psì, Tân Sîtiong pō͘tiúⁿ tùi chitê būntê the̍h chhut káitap, i kóng, Tiongkok e̍kbiâu kisu̍t sèng ê chuliāu bô oân pī, khoha̍k sèng ê chuliāu mā m̄bat hoatpiáu kòe, só͘í bô lia̍t ji̍pkhì hāusoán e̍kbiâu. Tân Sîtiong pō͘tiúⁿ tī bô khólī chèngtī, hoatlu̍t hongbīn ê būntê, í iliâu ōeseng ê koantiám kóng choangia̍p ê ōe.
Saⁿgoe̍h chhesaⁿ sinbûn pòtō, Pholân kah kîtha Aubêng kokka, e̍kbiâu chiapchèng kèōe inūi sengsán chhiúⁿsiong iântî kau hòe soah siū chó͘gāi. Saⁿgoe̍h chheit, Pholân chóngthóng Tō͘ta̍t ê chō͘lí kóng, chóngthóng íkeng ūitio̍h bé Búhàn hìiām e̍kbiâu ū kah Tiongkok kokka chúsek Xíjìnpíng thong tiānōe. Kìchiá mn̄g Pholân ōeseng pō͘tiúⁿ Nîcheksuki ê khòaⁿhoat, i piáusī inūi Tiongkok e̍kbiâu khiàmkhoeh sò͘kù, i bo̍kchêng bô kiàngī súiōng Tiongkok kongsi kokio̍h chi̍pthoân sengsán ê Búhàn hìiām e̍kbiâu. Chit ūi Pholân ōeseng pō͘tiúⁿ kóng ê tio̍h sī choangia̍p ê ōe.
Choangia̍p ê lâng tio̍hkóng choangia̍p ê ōe, choangia̍p ê lâng kóngōe bô choangia̍p, ē hông chhiò! (210305)
Chù, Xíjìnpíng chhiáⁿ liām Hôagí
Pe̍h-ōe-jī-pán/白话字版
Choan-gia̍p ê lâng tio̍h kóng choan-gia̍p ê ōe!
Chêng chi̍t-chām á, chêng chóng-thóng Má Eng-kiú liân-sòa kúi kang tōa-siaⁿ hoah kóng,"bô eng-kai kī-choa̍t Tiong-kok e̍k-biâu", kiông-tiāu nn̄g hōaⁿ tī 2010 nî tio̍h ū chhiam-tēng "nn̄g hōaⁿ i-io̍h ōe-seng ha̍p-chok hia̍p-gī", lāi-té ū pau-koat "thoân-jiám pēⁿ hông-tī" kah "i-io̍h phín an-choân koán-lí kah gián-hoat "ê ha̍p-chok ki-chè. Thiaⁿ-・khí-lâi ná-chhiūⁿ Má chêng chóng-thóng ê chú-tiuⁿ chiâⁿ-ū tō-lí. Chin pháiⁿ-sè, chêng li̍p-úi, Lîm Chēng-gî i-su khì péng chhut hit-ê hia̍p-gī ê lāi-iông kā Má chêng chóng-thóng siàn chhùi-phóe kóng,"kui-ê hia̍p-gī khòaⁿ thàu-thàu, toh-ūi ū siá kóng ' ē-sái chìn-kháu tiong-kok-chè lâng ēng ê e̍k-biâu’leh?" tī io̍h-phín an-choân koán-lí kah gián-hoat hit tiâu, ha̍p-chok hoān-ûi sī" siang-hong tông-ì chiū nn̄g hōaⁿ i-io̍h phín ê hui lîm-chhn̂g kiám-chhek, lîm-chhn̂g chhì-giām, chiūⁿ-chhī chêng sím-cha, seng-sán koán-lí, chiūⁿ-chhī āu koán-lí téng chè-tō͘ kui-hoān, kah ki-su̍t phiau-chún, kiám-giām ki-su̍t kah kî-tha siong-koan sū hāng, chìn-hêng kau lâu kah ha̍p-chok."
Jī-goe̍h jī-gō͘, Lîm Chēng-gî i-su í "Má chêng chóng-thóng, kah Tiong-kok chhiam ê hit hūn hia̍p-gī lí sī m̄ sī liân khòaⁿ to bô khòaⁿ?"choh phiau-tê tī bīn-chheh téng-bīn hoat bûn kóng, ūi-tio̍h Tiong-kok chè ê Bú-hàn hì-iām ( sin-hêng koan-chōng pēⁿ-to̍k pēⁿ ) e̍k-biâu, Má Eng-kiú kah chêng ōe-seng-sú-tiúⁿ Iûⁿ Chì-liông the̍h "hái-kiap nn̄g hōaⁿ i-io̍h ōe-seng ha̍p-chok hia̍p-gī" chhut-lâi kóng, i chit-gî sin-ûi chêng chóng-thóng kah chêng chèng-bū-koaⁿ ê Má, Iûⁿ nn̄g-ê lâng,"siat-sú in nā kám-kak Tiong-kok chè ê hoeh-chheng chè che, lâng-thé e̍k-biâu ē-sái ji̍p-lâi Tâi-oân, 2008 nî chì 2015 nî Má Eng-kiú chip-chèng chit kúi nî ūi-sím-mih bô beh siu hoat? " tī hoat-lu̍t téng-bīn, hoat-lu̍t phok-sū Má Eng-kiú bô choan-gia̍p!
Chin chē Tiong-kok Kok-bîn-tóng ê li̍p-hoat úi-goân teh chhá kóng-tio̍h chìn-kháu Tiong-kok e̍k-biâu. Li̍p-hoat ê úi-goân ná ē kóng chiah-nih bô hoat-lu̍t siông-sek ê ōe? Sū-si̍t siōng, Tâi-oân chèng-hú nā chin-chiàⁿ chìn-kháu Tiong-kok e̍k-biâu, sī kong-jiân hoān-hoat ê hêng-ûi, siáⁿ lâng to bô-khó-lêng khì chìn-kháu. Î-it ê pān-hoat tio̍h sī siu-hoat, Tiong-kok Kok-bîn-tóng chit-ê Tâi-oân tē-it tōa ê chāi-iá tóng, ē-sái tī li̍p-hoat-īⁿ thê-gī siu-hoat, siu-hoat nā kòe, Tâi-oân chèng-hú tio̍h ē-tàng kong-bêng chèng-tāi chìn-kháu Tiong-kok ê e̍k-biâu. Li̍p-hoat úi-goân ná ē-sái chiah-nih bô choan-gia̍p?
Nā-sī i-hoat ē-sái chìn-kháu, pēng m̄ sī kóng it-tēng tio̍h ài chìn-kháu. Hoat-lu̍t khǹg chi̍t piⁿ, ū lâng mn̄g Tâi-oân ōe-seng hok-lī pō͘-tiúⁿ Tân Sî-tiong pō͘-tiúⁿ, ná ē bô beh chìn-kháu Tiong-kok ê Bú-hàn hì-iām e̍k-biâu? Jī-goe̍h cha̍p-sì, Tân Sî-tiong pō͘-tiúⁿ tùi chit-ê būn-tê the̍h chhut kái-tap, i kóng, Tiong-kok e̍k-biâu ki-su̍t sèng ê chu-liāu bô oân pī, kho-ha̍k sèng ê chu-liāu mā m̄-bat hoat-piáu kòe, só͘-í bô lia̍t ji̍p-khì hāu-soán e̍k-biâu. Tân Sî-tiong pō͘-tiúⁿ tī bô khó-lī chèng-tī, hoat-lu̍t hong-bīn ê būn-tê, í i-liâu ōe-seng ê koan-tiám kóng choan-gia̍p ê ōe.
Saⁿ-goe̍h chhe-saⁿ sin-bûn pò-tō, Pho-lân kah kî-tha Au-bêng kok-ka, e̍k-biâu chiap-chèng kè-ōe in-ūi seng-sán chhiúⁿ-siong iân-tî kau hòe soah siū chó͘-gāi. Saⁿ-goe̍h chhe-it, Pho-lân chóng-thóng Tō͘-ta̍t ê chō͘-lí kóng, chóng-thóng í-keng ūi-tio̍h bé Bú-hàn hì-iām e̍k-biâu ū kah Tiong-kok kok-ka chú-sek Xíjìnpíng thong tiān-ōe. Kì-chiá mn̄g Pho-lân ōe-seng pō͘-tiúⁿ Nî-chek-su-ki ê khòaⁿ-hoat, i piáu-sī in-ūi Tiong-kok e̍k-biâu khiàm-khoeh sò͘-kù, i bo̍k-chêng bô kiàn-gī sú-iōng Tiong-kok kong-si kok-io̍h chi̍p-thoân seng-sán ê Bú-hàn hì-iām e̍k-biâu. Chit ūi Pho-lân ōe-seng pō͘-tiúⁿ kóng ê tio̍h sī choan-gia̍p ê ōe.
Choan-gia̍p ê lâng tio̍h-kóng choan-gia̍p ê ōe, choan-gia̍p ê lâng kóng-ōe bô choan-gia̍p, ē hông chhiò! (210305)
Chù, Xíjìnpíng chhiáⁿ liām Hôa-gí
专业ê人tio̍h讲专业ê话!
前一站á,前总统马英九连续几工大声hoah讲:「无应该拒绝中国疫苗」,强调两岸tī 2010年tio̍h有签订「两岸医药卫生合作协议」,内底有包括「传染病防治」kah「医药品安全管理kah研发」ê合作机制。听起来那像马前总统ê主张诚有道理。真歹势,前立委、林静仪医师去péng出hit-ê协议ê内容kā马前总统搧嘴phóe讲,「归个协议看透透,toh位有写讲『ē-sái进口中国制人用ê疫苗』leh?」tī药品安全管理kah研发hit条,合作范围是「 双方同意就两岸医药品ê非临床检测、临床试验、上市前审查、生产管理、上市后管理等制度规范,kah技术标准、检验技术kah其他相关事项,进行交流kah合作。」
二月二五,林静仪医师以「马前总统, kah中国签ê hit份协议你是m̄是连看都无看?」作标题tī面册顶面发文讲,为tio̍h中国制ê武汉肺炎(新型冠状病毒病)疫苗,马英九kah前卫生署长杨志良the̍h「海峡两岸医药卫生合作协议」出来讲,伊质疑身为前总统kah前政务官ê马、杨两个人,「设使in若感觉中国制ê血清制剂、人体疫苗ē-sái入来台湾,2008年至2015年马英九执政chit几年为什么无beh修法?」tī法律顶面,法律博士马英九无专业!
真济中国国民党ê立法委员teh吵讲tio̍h进口中国疫苗。立法ê委员那会讲chiah-nih无法律常识ê话?事实上,台湾政府若真正进口中国疫苗,是公然犯法ê行为,siáⁿ人都无可能去进口。唯一ê办法tio̍h是修法,中国国民党chit-ê台湾第一大ê在野党,ē-sáitī立法院提议修法,修法若过,台湾政府tio̍h会tàng光明正大进口中国ê疫苗。立法委员那ē-sái chiah-nih无专业?
若是依法ē-sái进口,并m̄是讲一定tio̍h爱进口。法律囥一边,有人问台湾卫生福利部长陈时中,那会无beh进口中国ê武汉肺炎疫苗?二月十四,陈时中部长对chit-ê问题the̍h出解答,伊讲,中国疫苗技术性ê资料无完备,科学性ê资料mā m̄-bat发表过,所以无列入去候选疫苗。陈时中部长tī无考虑政治、法律方面ê问题,以医疗卫生ê观点讲专业ê话。
三月初三新闻报导,波兰kah其他欧盟国家,疫苗接种计画因为生产厂商延迟交货soah受阻碍。三月初一,波兰总统杜达ê助理讲,总统已经为tio̍h买武汉肺炎疫苗有kah中国国家主席习近平通电话。记者问波兰卫生部长尼则斯基ê看法,伊表示因为中国疫苗欠缺数据,伊目前无建议使用中国公司国药集团生产ê武汉肺炎疫苗。Chit位波兰卫生部长讲ê tio̍h是专业ê话。
专业ê人tio̍h讲专业ê话,专业ê人讲话无专业,会hông笑! (210305)
注:习近平 请念华语