《绿色短评》 |
![]() ![]() ![]() |
Choânbîn Tâioânjī pán/全民台湾字版简称ChoânTâiJī
《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng
Lîm Chēnggî iâⁿ liáu chiok súikhùi, Lîm Chhióngchò chiongkiat ok pā!
Inūi siongtong phahpiàⁿê li̍phoatúigoân Tân Pekûi bo̍kbêngkîmiāu hông pābián tiāu, Tâitiongchhī tējī soánkhu tio̍h koh têngsoán li̍p hoatúigoân. Bînchìntóng chêng li̍púi Lîm Chēnggî chiâⁿ hótáⁿ, káⁿ khiā chhutlâi thè Tân Pekûi ho̍ksiû. Inūi chútō pābián Tân Pekûi ê sī Tiongkok Kokbîntóng ê chêng li̍púi Gân Khoanhêng, i tī tēhng chiâⁿ ū sèle̍k, ìgōa su hō͘ chi̍tê khangkàng ê Tâioân Kichìn ê Tân Pekûi, m̄ kamgoān, tī lâng jīmkî chi̍tpòaⁿ ê sî hoattōng pābián, Tiongkok Kokbîntóng tiongiong choânle̍k chichhî chhioksêng. Pābián chiâⁿ liáuāu, Gân Khoanhêng chhò chāi chia̍hkín lòngphòa óaⁿ, i nā mài hoattōng pābián, hóhó chúnpī, hō͘ Tân Pekûi chò oân chi̍t jīm li̍púi, āu chi̍t jīm li̍púi tùi i lâi kóng náchhiūⁿ sī tohténg nī kam, siàⁿlâng mā piàⁿbē iâⁿ i. Jîchhiáⁿ chit piàn ê li̍púi pó͘ soán sī ko͘tùisiah, choân Tâioân ê lâng lóng chùba̍k tī chit tiûⁿ ê soánkí, tìsú i ê siàⁿmi̍h khangáphāng, ū・ê bô・ê mā lóng hông iahiah chhut・ lâi. Khólêng iah liáu siuⁿkòe pháiⁿ khòaⁿ, liân Tiongkok Kokbîntóng chúse̍k Chu Li̍plûn mā kiaⁿ・tio̍h, kha soah kín kiu・khí・lâi, kóng siàⁿmi̍h Tâitiongchhī tējī soánkhu li̍púi pó͘soán kah Tâipakchhī tēgō͘ soánkhu li̍púi pābián, sī chāitē soánkí, kā bútâi, khongkan hêng hō͘ soánbîn, hō͘ soánbîn hóhó sukhó, siàⁿ lâng siōng ētàng ūi tēhng chengchhú koâne̍k; tēhng soánkí m̄ sī chèngtóng tùitoat. Liân chit khoán ê saⁿ peh ōe Chu Li̍plûn chúse̍k mā kóng ē chhut・lâi. Lán lóng chaiiáⁿ, bînchú chèngtī tio̍h sī chèngtóng chèngtī, c hit tóng chò bô hó, jînbîn ēng soánphiò soán pa̍t tóng khílâi. Chu Li̍plûn chúse̍k khaté boahiû liu soan, hāi Gân Khoanhêng lîmsî sitkhì pōeāu tōala̍t ê chichhî kah āuoān.
Kìjiân Lîm Chēnggî káⁿ khiā chhutlâi piàⁿ, i só͘ sio̍k ê Bînchìntóng tongjiân tio̍h kā chit tiûⁿ ê li̍púi pó͘soán tòngchò sī "chèngtóng tùikoat", Bînchìntóng ê téngténg ēē lóng piàⁿ chhutlâi chō͘soán, hông pābián ê 3Q Tân Pekûi chò i ê chō͘soán tōakichhiú, téng piàn Tân Pekûi hông pābián tiāu ê sî, kanta O͘ji̍tkhu bô su niāniā. Só͘í chit piàn pó͘soán, tûliáu hóhó kò͘siú O͘ji̍tkhu ígōa, kîtha sìê khu lóng bô mê bô ji̍t piàⁿ thàuthàu. Ùi sìtiám khaisí khuiphiò, Lîm Chēnggî chhaputto múi chi̍t khu lóng niáseng, kanta Liôngchéⁿkhu ū chi̍tchāmá siósió sukhì, itti̍t kàu lō͘bóe, Lîm Chēnggî tī Gân Khoanhêng kò͘hiong ê Soalo̍kkhu mā iâⁿ. Lán kóng Lîm Chēnggî iâⁿ liáu chiok súikhùi, tio̍h sī kóng i múi chi̍t khu lóng iâⁿ, iâⁿkòe kakī kóng sī chāitē ê chúlâng ê Gân Khoanhêng.
Tiongkok Kokbîntóng tiongiong tōala̍t chichhî Gân Khoanhêng pābián Tân Pekûi sêngkong liáuāu, Chu Li̍plûn chúse̍k hoaⁿhí kah bē kìtit kakī sèⁿ siàⁿ, tùi li̍phoatúigoân Lîm Chhióngchò hoatchhut kônggiân," khòng Tiong pó Tâi ittēng pābián!" só͘í kāngkhoán tī itgoe̍h chhekáu kípān Tâipakchhī tēgō͘ soánkhu Bôtóngchek li̍púi Lîm Chhióngchò pābián àn tâuphiò. Tâuphiò chêng chi̍t àm tī Liôngsansī chêng kóngtiûⁿ ê boánhōe, Hùchóngthóng Lōa Chhengtek tìsû kóng, Lîm Chhióngchò hō͘ kongbîn kàmtok kokhōe liânbêng phêngkàm la̍k piàn iuchit li̍púi, tēhng ho̍kbū mā chiâⁿ hó. Si̍tchāi siūⁿ bô siàⁿ líiû beh pābián Lîm Chhióngchò li̍púi. Ta̍kê ittēng tio̍h khiā chhutlâi tâu puttôngì phiò, chiongkiat chit khoán okchit ê pābián bûnhòa. Lōa Hùchóngthóng bē kìtit Tiongkok Kokbîntóng Chu Li̍plûn chúse̍k kóng," khòng Tiong pó Tâi ittēng pābián!" Beh pābián sêngkong chìchió tio̍h ū gō͘bān 8,756 phiò ísiōng tôngì, jîchhiáⁿ tôngì phiò pí puttôngì phiò khah chē. Hókachài, tôngì pābián ê phiò chiah gō͘bān sìchheng gōa niāniā, pābián bô thongkòe. Lán kîthāi okpāánne chiongkiat. (220109)
Pe̍h-ōe-jī-pán/白话字版
《 Le̍k-sek toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng
Lîm Chēng-gî iâⁿ liáu chiok súi-khùi, Lîm Chhióng-chò chiong-kiat ok pā!
In-ūi siong-tong phah-piàⁿê li̍p-hoat-úi-goân Tân Pek-ûi bo̍k-bêng-kî-miāu hông pā-bián tiāu, Tâi-tiong-chhī tē-jī soán-khu tio̍h koh têng-soán li̍p- hoat-úi-goân. Bîn-chìn-tóng chêng li̍p-úi Lîm Chēng-gî chiâⁿ hó-táⁿ, káⁿ khiā chhut-lâi thè Tân Pek-ûi ho̍k-siû. In-ūi chú-tō pā-bián Tân Pek-ûi ê sī Tiong-kok Kok-bîn-tóng ê chêng li̍p-úi Gân Khoan-hêng, i tī tē-hng chiâⁿ ū sè-le̍k, ì-gōa su hō͘ chi̍t-ê khang-kàng ê Tâi-oân Ki-chìn ê Tân Pek-ûi, m̄ kam-goān, tī lâng jīm-kî chi̍t-pòaⁿ ê sî hoat-tōng pā-bián, Tiong-kok Kok-bîn-tóng tiong-iong choân-le̍k chi-chhî chhiok-sêng. Pā-bián chiâⁿ liáu-āu, Gân Khoan-hêng chhò chāi chia̍h-kín lòng-phòa óaⁿ, i nā mài hoat-tōng pā-bián, hó-hó chún-pī, hō͘ Tân Pek-ûi chò oân chi̍t jīm li̍p-úi, āu chi̍t jīm li̍p-úi tùi i lâi kóng ná-chhiūⁿ sī toh-téng nī kam, siàⁿ-lâng mā piàⁿbē iâⁿ i. Jî-chhiáⁿ chit piàn ê li̍p-úi pó͘ soán sī ko͘-tùi-siah, choân Tâi-oân ê lâng lóng chù-ba̍k tī chit tiûⁿ ê soán-kí, tì-sú i ê siàⁿ-mi̍h khang-á-phāng, ū・ê bô・ê mā lóng hông iah-iah chhut・ lâi. Khó-lêng iah liáu siuⁿ-kòe pháiⁿ khòaⁿ, liân Tiong-kok Kok-bîn-tóng chú-se̍k Chu Li̍p-lûn mā kiaⁿ・tio̍h, kha soah kín kiu・khí・lâi, kóng siàⁿ-mi̍h Tâi-tiong-chhī tē-jī soán-khu li̍p-úi pó͘-soán kah Tâi-pak-chhī tē-gō͘ soán-khu li̍p-úi pā-bián, sī chāi-tē soán-kí, kā bú-tâi, khong-kan hêng hō͘ soán-bîn, hō͘ soán-bîn hó-hó su-khó, siàⁿ lâng siōng ē-tàng ūi tē-hng cheng-chhú koân-e̍k; tē-hng soán-kí m̄ sī chèng-tóng tùi-toat. Liân chit khoán ê saⁿ peh ōe Chu Li̍p-lûn chú-se̍k mā kóng ē chhut・lâi. Lán lóng chai-iáⁿ, bîn-chú chèng-tī tio̍h sī chèng-tóng chèng-tī, c hit tóng chò bô hó, jîn-bîn ēng soán-phiò soán pa̍t tóng khí-lâi. Chu Li̍p-lûn chú-se̍k kha-té boah-iû liu soan, hāi Gân Khoan-hêng lîm-sî sit-khì pōe-āu tōa-la̍t ê chi-chhî kah āu-oān.
Kì-jiân Lîm Chēng-gî káⁿ khiā chhut-lâi piàⁿ, i só͘ sio̍k ê Bîn-chìn-tóng tong-jiân tio̍h kā chit tiûⁿ ê li̍p-úi pó͘-soán tòng-chò sī "chèng-tóng tùi-koat", Bîn-chìn-tóng ê téng-téng ē-ē lóng piàⁿ chhut-lâi chō͘-soán, hông pā-bián ê 3Q Tân Pek-ûi chò i ê chō͘-soán tōa-ki-chhiú, téng piàn Tân Pek-ûi hông pā-bián tiāu ê sî, kan-ta O͘-ji̍t-khu bô su niā-niā. Só͘-í chit piàn pó͘-soán, tû-liáu hó-hó kò͘-siú O͘-ji̍t-khu í-gōa, kî-tha sì-ê khu lóng bô mê bô ji̍t piàⁿ thàu-thàu. Ùi sì-tiám khai-sí khui-phiò, Lîm Chēng-gî chha-put-to múi chi̍t khu lóng niá-seng, kan-ta Liông-chéⁿ-khu ū chi̍t-chām-á sió-sió su-khì, it-ti̍t kàu lō͘-bóe, Lîm Chēng-gî tī Gân Khoan-hêng kò͘-hiong ê Soa-lo̍k-khu mā iâⁿ. Lán kóng Lîm Chēng-gî iâⁿ liáu chiok súi-khùi, tio̍h sī kóng i múi chi̍t khu lóng iâⁿ, iâⁿ-kòe ka-kī kóng sī chāi-tē ê chú-lâng ê Gân Khoan-hêng.
Tiong-kok Kok-bîn-tóng tiong-iong tōa-la̍t chi-chhî Gân Khoan-hêng pā-bián Tân Pek-ûi sêng-kong liáu-āu, Chu Li̍p-lûn chú-se̍k hoaⁿ-hí kah bē kì-tit ka-kī sèⁿ siàⁿ, tùi li̍p-hoat-úi-goân Lîm Chhióng-chò hoat-chhut kông-giân," khòng Tiong pó Tâi it-tēng pā-bián!" só͘-í kāng-khoán tī it-goe̍h chhe-káu kí-pān Tâi-pak-chhī tē-gō͘ soán-khu Bô-tóng-chek li̍p-úi Lîm Chhióng-chò pā-bián àn tâu-phiò. Tâu-phiò chêng chi̍t àm tī Liông-san-sī chêng kóng-tiûⁿ ê boán-hōe, Hù-chóng-thóng Lōa Chheng-tek tì-sû kóng, Lîm Chhióng-chò hō͘ kong-bîn kàm-tok kok-hōe liân-bêng phêng-kàm la̍k piàn iu-chit li̍p-úi, tē-hng ho̍k-bū mā chiâⁿ hó. Si̍t-chāi siūⁿ bô siàⁿ lí-iû beh pā-bián Lîm Chhióng-chò li̍p-úi. Ta̍k-ê it-tēng tio̍h khiā chhut-lâi tâu put-tông-ì phiò, chiong-kiat chit khoán ok-chit ê pā-bián bûn-hòa. Lōa Hù-chóng-thóng bē kì-tit Tiong-kok Kok-bîn-tóng Chu Li̍p-lûn chú-se̍k kóng," khòng Tiong pó Tâi it-tēng pā-bián!" Beh pā-bián sêng-kong chì-chió tio̍h ū gō͘-bān 8,756 phiò í-siōng tông-ì, jî-chhiáⁿ tông-ì phiò pí put-tông-ì phiò khah chē. Hó-ka-chài, tông-ì pā-bián ê phiò chiah gō͘-bān sì-chheng gōa niā-niā, pā-bián bô thong-kòe. Lán kî-thāi ok-pāán-ne chiong-kiat. (220109)
因为相当拍拼ê立法委员陈柏惟莫名其妙hông罢免掉,台中市第二选区tio̍h koh重选立法委员。民进党前立委林静仪诚好胆,敢khiā出来替陈柏惟复仇。因为主导罢免陈柏惟ê是中国国党ê前立委颜寛恒,伊tī地方诚有势力,意外输hō͘一个空降ê台湾基进ê陈柏惟,m̄甘愿,tī人任期一半ê时发动罢免,中国国民党中央全力支持促成。罢免成了后,颜寛恒错在食紧弄破碗,伊若mài发动罢免,好好准备,hō͘陈柏惟做完一任立委,后一任立委对伊来讲那像是桌顶nī柑,siàⁿ人mā拼bē赢伊。而且chit遍ê立委补选是孤对削,全台湾ê人lóng注目tīchit场ê选举,致使伊ê siàⁿ物孔á缝、有ê无ê mā lóng hông iah-iah出来。可能iah了siuⁿ过pháiⁿ看,连中国国民党主席朱立伦mā惊tio̍h,脚煞紧kiu起来,讲siàⁿ物台中市第二选区立委补选kah台北市第五选区立委罢免,是在地选举,kā舞台、空间还hō͘选民,hō͘选民好好思考,siàⁿ人上ē-tàng为地方争取权益;地方选举m̄是政党对决。连chit款ê三八话朱立偷主席mā讲ē出来。咱lóng知影,民主政治tio̍h是政党政治,chit党做无好,人民用选票选别党起来。朱立伦主席脚底抹油溜soan,害颜寛恒临时失去背后大力ê支持kah后援。
既然林静仪敢khiā出来拼,伊所属ê民进党当然tio̍h kā chit场ê立委补选当作是「政党对决」,民进党ê顶顶下下lóng拼出来助选,hông罢免ê 3Q陈柏惟做伊ê助选大支手,顶遍陈柏惟hông罢免掉ê时,kan-ta乌日区无输niā-niā。所以chit遍补选,除了好好顾守乌日区以外,其他四个区lóng无暝无日拼透透。Ùi四点开始开票,林静仪差不多每一区lóng领先,kan-ta龙井区有一站á小小输去,一直到路尾,林静仪tī颜寛恒故乡ê沙鹿区mā赢。咱讲林静仪赢了足súi气,tio̍h是讲伊每一区lóng赢,赢过家己讲是在地ê主人ê颜寛恒。
中国国民党中央大力支持颜寛恒罢免陈柏惟成功了后,朱立伦主席欢喜kah bē记得家己姓siàⁿ,对立法委员林昶佐发出狂言:「抗中保台一定罢免!」所以仝款tī一月初九举办台北市第五选区无党籍立委林昶佐罢免案投票。投票前一暗tī龙山寺前广场ê晚会,副总统赖清德致词讲,林昶佐hō͘公民监督国会联盟评鉴六遍优质立委,地方服务mā诚好。实在想无siàⁿ理由beh罢免林昶佐立委。Ta̍k个一定tio̍hkhiā出来投不同意票,终结chit款恶质ê罢免文化。赖副总统bē记得中国国民党朱立伦主席讲:「抗中保台一定罢免!」Beh罢免成功至少tio̍h有五万8,756票以上同意,而且同意票比不同意票khah济。好佳哉,同意罢免ê票才五万四千外niā-niā,罢免无通过。咱期待恶罢án-ne终结。 (220109)