《绿色短评》

 | | | 转寄

腹肚iau是犯tio̍h啥物罪？

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2022.01.23

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台湾字版简称ChoânTâiJī

《 Le̍ksek toánphêng 》　　　　　　　 Lí Lâmhêng

　　　　　　　　 Paktó͘ iau sī hoān tio̍h siáⁿmi̍h chōe?

　　2021 nî cha̍pjīgoe̍h chhekáu, Tiongkok Siámseséng Seanchhī ( kó͘ to miâ kiòchoh Tn̂gan) khaisí po̍khoat chòe sin chi̍tpho ê Búhàn hìiām (COVID19), cha̍pjīgoe̍h tiong khakchín sò͘ itti̍t chēngka, cha̍pjīgoe̍h jīgō͘ khaisí liânsòa chhit kang múikang lóng ū 150 ê ísiōng ê khakchín pēⁿlē. Kàu nîté cha̍pjīgoe̍h saⁿcha̍pit ûichí íkeng hong siâⁿ cha̍p kang, cha̍pjīgoe̍h saⁿcha̍pit chit kang, choân Tiongkok sin chengka 231 ê khakchín pēⁿlē, kîtiong 175 lē sio̍k púnthó͘ ê àn, kanta chi̍tê Seanchhī tio̍h chiàm 174 lē. E̍kchêng náchhiūⁿ bô hiah khoài soah.

Ùi cha̍pjīgoe̍h jīsaⁿ hong siâⁿ ílâi, "bu̍tchu phòesàng" tio̍h itti̍t sī chi̍tê tōa būntê, khah chá tio̍h ū chin chē Sean chhībîn piak liāu kóng "tongtē chhàikè itti̍t khí, khí kah bé bē tio̍h chhài, nā ánne lo̍hkhì chhaputto tio̍h tiàu tiáⁿ." nāsī tongtē chūhō͘ siākhu koánlíoân thongsiông ē ū "bé chhài kûncho͘", thóngit phòesàng kàu chhù ê ho̍kbū. Tānsī ū chin chē gōatē lâi Sean kangchok cho͘chhù ê lâng, kinpún bôkoán tō thang chháikáng chia̍hmi̍h. Cha̍pjīgoe̍h jīla̍k, Sean chhī soanpò͘ chìn chi̍tpō͘ seng kip koánkhòng chhòsi, iaukiû só͘ū kubîn tûliáu khì chò hu̍tsng chháṳūⁿ ígōa, bēnglēng só͘ū ê lâng "chiok put chhut hō͘" tio̍h sī lóngchóng bē sái chhutmn̂g; kok tōa Choan īⁿhāu chāihāu ha̍kseng mā lóng bē sái līkhui soksià.

Choân Tiongkok ê lâng lóng chaiiáⁿ Sean e̍kchêng chin giâmchùn, kanta tòa tī Sean ê lâng chiah chaiiáⁿ Sean teh nāu kihng. Chòekīn ū chhuthiān chhiaukip chhītiûⁿ chhiúⁿ bé bu̍tchu ê loānsiōng. Cha̍pjīgoe̍h saⁿcha̍p, Tiongkok Siōngbūpō͘ hoatgiânjîn Ko Hong piáusī, bo̍kchêng Sean chhī sengoa̍h pitsuphín chhītiûⁿ kiòngèng chóngliōng chhiongchiok. Ko Hong kóng, chit lûn e̍kchêng hoatseng liáuāu, Siōngbūpō͘ tēit sîkan tio̍h khítāng Liânpóliânkiòng (联保联供) kichè, cho͘chit Anhui, Soaⁿtang, Kńgse, Háilâm, Sùchhoan, Hûnlâm téng la̍k séng hūn, ûi tī Siángse sìkho͘ûi tah kiàn liáu chhit séng póchèng kiòngèng pêⁿtâi, hia̍ptiau khòa séng sengoa̍h pitsuphín ūnsu, iuhòa sengoa̍h bu̍tchu kiòngèng chùnkau. Chiamtùi chêng kî chhuthiān ê sengoa̍h pitsuphín kiòngèng būntê, Sean chhī Siôngbūkio̍k íkeng chháichhú chekke̍k chhòsi, ùi to hongbīn ló͘le̍k hia̍ptiau káikoat.

Cha̍pjīgoe̍h saⁿcha̍p it àm, 2021 nî chòeāu ê chi̍t mê, Sean chhī Iànthah khu Lâmiôthâu chhun ū chi̍tê chapo͘lâng inūi iau kah tòng bētiâu, chhutmn̂g khì bé 馒头, bô gîgō͘ tńglâi ê sî tī tōalâu mn̂gkháu tú tio̍h hônge̍k jînoân, mē i "siūⁿ beh chhōe sí sī boh?" kā i ê chhiúkiá chhiúⁿ khì liáuāu, sì ê hônge̍k jînoân chiah chhutchhiú kā phah, khí kha kā chàm. Chitê iau kòeki ê chapo͘lâng kinpún bô la̍t thang tíkhòng, in tōatōa la̍t kā i sak chi̍tē, hāi i tòthè kúiá pō͘, chhiú.ni̍h ê 馒头 lóngchóng laklak tī thô͘kha. Ū chi̍t ūi 微博 tiùⁿhō "Koanchùsaⁿchîn" ê lâng kā chit tōaⁿ kengkòe hip choh iáⁿphìⁿ tī bānglō͘ téngbīn pòchhut. Ínkhí chin chē lâng ê hùnkhài kah tôngchêng. " Koanchùsaⁿchîn " kiò koanchiòng tio̍h "ná khòaⁿ ná tinsioh", ìsù sī kóng m̄chai tangsîá chit ki iáⁿphìⁿ tio̍h khólêng m̄chai siáⁿmi̍h goânin hông santû tiāu.

Chiahni̍h bô jînsèng ê tāichì, kèngjiân ē tī bûnhòa kó͘to Sean hoatseng. Si̍tchāi ē hông kiaⁿ, ē hông siūkhì; tī Tâioân kèngjiân ū Tiongkok Kokbîntóng chit khoán tóng, chútiuⁿ Tâioân tio̍h kah chit chióng bô jînsèng ê kokka thóngit. Si̍tchāi ē hông chhiò, ē hông iôthâu.

　　 Chioh mn̄g leh, paktó͘ iau sī hoān tio̍h siáⁿmi̍h chōe? (220107)

Chù, 馒头 微博 chhiáⁿ liām Hôagí


Pe̍h-ōe-jī-pán/白话字版

《 Le̍k-sek toán-phêng 》　　　　　　　 Lí Lâm-hêng
　　　　　　　　 Pak-tó͘ iau sī hoān tio̍h siáⁿ-mi̍h chōe?

　　2021 nî cha̍p-jī-goe̍h chhe-káu, Tiong-kok Siám-se-séng Se-an-chhī ( kó͘ -to miâ kiò-choh Tn̂g-an) khai-sí po̍k-hoat chòe sin chi̍t-pho ê Bú-hàn hì-iām (COVID-19), cha̍p-jī-goe̍h tiong khak-chín sò͘ it-ti̍t chēng-ka, cha̍p-jī-goe̍h jī-gō͘ khai-sí liân-sòa chhit kang múi-kang lóng ū 150 ê í-siōng ê khak-chín pēⁿ-lē. Kàu nî-té cha̍p-jī-goe̍h saⁿ-cha̍p-it ûi-chí í-keng hong siâⁿ cha̍p kang, cha̍p-jī-goe̍h saⁿ-cha̍p-it chit kang, choân Tiong-kok sin cheng-ka 231 ê khak-chín pēⁿ-lē, kî-tiong 175 lē sio̍k pún-thó͘ ê àn, kan-ta chi̍t-ê Se-an-chhī tio̍h chiàm 174 lē. E̍k-chêng ná-chhiūⁿ bô hiah khoài soah.

Ùi cha̍p-jī-goe̍h jī-saⁿ hong siâⁿ í-lâi, "bu̍t-chu phòe-sàng" tio̍h it-ti̍t sī chi̍t-ê tōa būn-tê, khah chá tio̍h ū chin chē Se-an chhī-bîn piak liāu kóng "tong-tē chhài-kè it-ti̍t khí, khí kah bé bē tio̍h chhài, nā án-ne lo̍h-khì chha-put-to tio̍h tiàu tiáⁿ." nā-sī tong-tē chū-hō͘ siā-khu koán-lí-oân thong-siông ē ū "bé chhài kûn-cho͘", thóng-it phòe-sàng kàu chhù ê ho̍k-bū. Tān-sī ū chin chē gōa-tē lâi Se-an kang-chok cho͘-chhù ê lâng, kin-pún bô-koán tō thang chhái-káng chia̍h-mi̍h. Cha̍p-jī-goe̍h jī-la̍k, Se-an chhī soan-pò͘ chìn chi̍t-pō͘ seng kip koán-khòng chhò-si, iau-kiû só͘-ū ku-bîn tû-liáu khì chò hu̍t-sng chhái-iūⁿ í-gōa, bēng-lēng só͘-ū ê lâng "chiok put chhut hō͘" tio̍h sī lóng-chóng bē sái chhut-mn̂g; kok tōa Choan- īⁿ-hāu chāi-hāu ha̍k-seng mā lóng bē sái lī-khui sok-sià.

Choân Tiong-kok ê lâng lóng chai-iáⁿ Se-an e̍k-chêng chin giâm-chùn, kan-ta tòa tī Se-an ê lâng chiah chai-iáⁿ Se-an teh nāu ki-hng. Chòe-kīn ū chhut-hiān chhiau-kip chhī-tiûⁿ chhiúⁿ bé bu̍t-chu ê loān-siōng. Cha̍p-jī-goe̍h saⁿ-cha̍p, Tiong-kok Siōng-bū-pō͘ hoat-giân-jîn Ko Hong piáu-sī, bo̍k-chêng Se-an chhī seng-oa̍h pit-su-phín chhī-tiûⁿ kiòng-èng chóng-liōng chhiong-chiok. Ko Hong kóng, chit lûn e̍k-chêng hoat-seng liáu-āu, Siōng-bū-pō͘ tē-it sî-kan tio̍h khí-tāng Liân-pó-liân-kiòng (联保联供) ki-chè, cho͘-chit An-hui, Soaⁿ-tang, Kńg-se, Hái-lâm, Sù-chhoan, Hûn-lâm téng la̍k séng hūn, ûi tī Siáng-se sì-kho͘-ûi tah kiàn liáu chhit séng pó-chèng kiòng-èng pêⁿ-tâi, hia̍p-tiau khòa séng seng-oa̍h pit-su-phín ūn-su, iu-hòa seng-oa̍h bu̍t-chu kiòng-èng chùn-kau. Chiam-tùi chêng kî chhut-hiān ê seng-oa̍h pit-su-phín kiòng-èng būn-tê, Se-an chhī Siông-bū-kio̍k í-keng chhái-chhú chek-ke̍k chhò-si, ùi to hong-bīn ló͘-le̍k hia̍p-tiau kái-koat.

Cha̍p-jī-goe̍h saⁿ-cha̍p it àm, 2021 nî chòe-āu ê chi̍t mê, Se-an chhī Iàn-thah khu Lâm-iô-thâu chhun ū chi̍t-ê cha-po͘-lâng in-ūi iau kah tòng bē-tiâu, chhut-mn̂g khì bé 馒头, bô gî-gō͘ tńg-lâi ê sî tī tōa-lâu mn̂g-kháu tú tio̍h hông-e̍k jîn-oân, mē i "siūⁿ beh chhōe sí sī boh?" kā i ê chhiú-ki-á chhiúⁿ khì liáu-āu, sì ê hông-e̍k jîn-oân chiah chhut-chhiú kā phah, khí kha kā chàm. Chit-ê iau kòe-ki ê cha-po͘-lâng kin-pún bô la̍t thang tí-khòng, in tōa-tōa la̍t kā i sak chi̍t-ē, hāi i tò-thè kúi-á pō͘, chhiú-.ni̍h ê 馒头 lóng-chóng lak-lak tī thô͘-kha. Ū chi̍t ūi 微博 tiùⁿ-hō "Koan-chù-saⁿ-chîn" ê lâng kā chit tōaⁿ keng-kòe hip choh iáⁿ-phìⁿ tī bāng-lō͘ téng-bīn pò-chhut. Ín-khí chin chē lâng ê hùn-khài kah tông-chêng. " Koan-chù-saⁿ-chîn " kiò koan-chiòng tio̍h "ná khòaⁿ ná tin-sioh", ì-sù sī kóng m̄-chai tang-sî-á chit ki iáⁿ-phìⁿ tio̍h khó-lêng m̄-chai siáⁿ-mi̍h goân-in hông san-tû tiāu.

Chiah-ni̍h bô jîn-sèng ê tāi-chì, kèng-jiân ē tī bûn-hòa kó͘-to Se-an hoat-seng. Si̍t-chāi ē hông kiaⁿ, ē hông siū-khì; tī Tâi-oân kèng-jiân ū Tiong-kok Kok-bîn-tóng chit khoán tóng, chú-tiuⁿ Tâi-oân tio̍h kah chit chióng bô jîn-sèng ê kok-ka thóng-it. Si̍t-chāi ē hông chhiò, ē hông iô-thâu.

　　 Chioh mn̄g leh, pak-tó͘ iau sī hoān tio̍h siáⁿ-mi̍h chōe? (220107)

Chù, 馒头 微博 chhiáⁿ liām Hôa-gí

　　2021年十二月初九，中国陕西省西安市（古都名叫作长安）开始爆发最新一波ê武汉肺炎（COVID-19），十二月中确诊数一直增加，十二月二五开始连续七工每工lóng有150个以上ê确诊病例。到年底十二月三十一为止已经封城十工，十二月三十一chit工，全中国新增加231个确诊病例，其中175例属本土个案，kan-ta一个西安市tio̍h占174例。疫情ná像无hiah快soah。

Ùi十二月二三封城以来，「物资配送」tio̍h一直是一个大问题，khah早tio̍h有真chē西安市民piak料讲「当地菜价一直起、起kah买bē tio̍h菜，若án-ne落去差不多tio̍h吊鼎。」若是当地住户社区管理员通常ē有「买菜群组」，统一配送到厝ê服务。但是有真chē外地来西安工作租厝ê人，根本无管道thang采购食物。十二月二六，西安市宣布进一步升级管控措施，要求所有居民除了去做核酸采样以外，命令所有ê人「足不出户」tio̍h是lóng总bē使出门；各大专院校在校学生mā lóng bē使离开宿舍。

全中国ê人lóng知影西安疫情真严峻，kan-ta tòa tī西安ê人才知影西安teh闹饥荒。最近有出现超级市场抢买物资ê乱象。十二月三十，中国商务部发言人高峰表示，目前西安市生活必需品市场供应总量充足。高峰讲，chit轮疫情发生了后，商务部第一时间tio̍h启动联保联供机制，组织安徽、山东、广西、海南、四川、云南等六省份，围tī陕西四箍围搭建了七省保证供应平台，协调跨省生活必需品运输，优化生活物资供应圳沟。针对前期出现ê生活必需品供应问题，西安市商务局已经采取积极措施，ùi多方面努力协调解决。

十二月三十一暗、2021年最后ê一暝，西安市雁塔区南窑头村有一个查埔人因为iau kah挡bē-tiâu，出门去买馒头，无疑误转来ê时tī大楼门口抵tio̍h防疫人员，骂伊「想beh chhōe死是boh？」Kā伊ê手机á抢去了后，四个防疫人员才出手kā拍、起脚kā chàm。Chit-ê iau过饥ê查埔人根本无力thang抵抗，in大大力kā伊sak一下，害伊倒退几á步，手里ê馒头lóng总落落tī土脚。有一位微博帐号「关注三秦」ê人kā chit段经过hip作影片tī网路顶面播出。引起真chē人ê愤慨kah同情。「关注三秦」叫观众tio̍h「ná看ná珍惜」，意思是讲m̄知tang时á chit支影片tio̍h可能m̄知啥物原因hông删除掉。

Chiah-ni̍h无人性ê tāi-chì，竟然ētī文化古都西安发生。实在ēhông惊、ēhông受气；tī台湾竟然有中国国民党chit款党，主张台湾tio̍h kah chit种无人性ê国家统一。实在ēhông笑、ēhông摇头。

　　借问leh，腹肚iau是犯tio̍h啥物罪？ (220107)

注：馒头　　微博　　请念华语