《绿色短评》

 | | | 转寄

Beh偏（phiⁿ）人，m̄ hông偏，敢会通？

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2021.12.05

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台湾字版简称ChoânTâiJī
《 Le̍ksek toánphêng 》　　　　　　　　　　　　　　 Lí Lâmhêng

　　　　　　Beh phiⁿ lâng, m̄ hông phiⁿ, káⁿ ē thong?

Cha̍pjīgoe̍h cha̍ppeh, Tâioân tio̍h beh kípān sù tāi kongtâu, cha̍pgoe̍h jīla̍k "Tâioân bînì kikimhōe" ê bîntiāu hiánsī, "hoán Lâiti kongtâu" khenghiòng tâu tôngì phiòê bînchiòng ū 68.1%. Tùi chittiám, Ji̍tpún Sánkeng Sinbûn Tāipak kikio̍ktiúⁿ 矢板明夫（Yaita Akio） piáusī, cha̍pitgoe̍h chhejī "Tâioân bînì kikimhōe" lēnggōa chi̍t hūn bîn tiāu, mn̄g kóng nā sī Τiongkiōng búle̍k hoāntâi, ū 65% ê bînchiòng jīnûi Bíkok ū khólêng ē chhutpeng hia̍pchō͘ Tâioân, Yaita kio̍ktiúⁿ ti̍t peh, Che kah "hoán Lâiti kongtâu" bîntiāu ū siongtong tōa ê mâutún.

1972 nî Yaita Akio san tī Tiongkok Thiantin chhutsì, cha̍pgō͘ hòe chiah tńg kàu Ji̍tpún, 1997 nî Khèngìn tāiha̍k pitgia̍p, 2002 nî oânsêng Tiongkok siāhōe khoha̍kīⁿ phoksū khòtêng liáuāu, chìnji̍p Ji̍tpún Sánkeng Sinbûn kangchok, 2007 nî khí tī pakkiaⁿ tamjīm Sánkeng Sinbûn Tiongkok chóngkio̍k kìchiá, 2017 nî khí tamjīm Sánkeng Sinbûn gōasìn pō͘ ( kokchè pō͘ ) pái tn̂g, 2020 nî lâi Tâioân tamjīm Sánkeng Sinbûn Tāipak kikio̍ktiúⁿ, i m̄nā tùi Tiongkok siongtong liáukái, i mā chiâⁿ thiàⁿsioh Tâioân, tiāⁿtiāⁿ khiā tī Tâioân lâng chit pêng kóngōe.

　　Yaita kio̍ktiúⁿ kóng, khòaⁿliáu "Tâioân bînì kikimhōe" ê nn̄g hūn bîntiāu kiatkó, siongtong kámkhài. Cha̍pitgoe̍h chhejī i tī bīnchheh téngbīn thêkhí, siatsú Τiongkiōng nā búle̍k hoān tâi, ū 65% ê bînchiòng jīnûi Bíkok ū khólêng ē chhutpeng hia̍pchō͘ Tâioân, jīnûi Ji̍tpún Chūūitūi ē chhutpeng hia̍pchō͘ Tâioân ê mā ū 58%. Suijiân bô tùi "Ji̍tpún ê Tangpak si̍tphín ê chìnkháu būntê" chò tiâucha, i thuichhek, hoántùi chìnkháu ê pílē mā engkai chhaputto pêⁿ koân, i mn̄g kóng, "ta̍kê kám bô kámkak chit nn̄gê kiatkó ū siáⁿmi̍h mâutún ê só͘chāi?"

Yaita kio̍ktiúⁿ kóng, Tâioân ū tāichì, ta̍kê hibāng Bíkok kah Ji̍tpún ê chhengliân hùchhut sianhoeh sīmchì seⁿmiā ê tāikè lâi sio thīn, tānsī Bíkok lâng kah Ji̍tpún lâng ta̍k kang teh chia̍h ê mi̍hkiāⁿ siūⁿ beh bē chi̍t kóa hō͘ Tâioân, Tâioân khiok í si̍tphín anchoân choh líiû, kiankoat bô beh phah khui chhītiûⁿ. "Láusi̍t kóng, Tâioân ê chhītiûⁿ bô tōa, Bíkok kah Ji̍tpún kanta siūⁿ beh pàithok Tâioân sió pangbâng chi̍tē." Yaita kio̍ktiúⁿ hunsek, Bíkok ê bo̍ktek sī beh kā Bíkokti phahji̍p Aubêng kah Tiongkok chhītiûⁿ, hibāng Tâioân ētàng pōesu.

Yaita kio̍ktiúⁿ thêkhí, kîsi̍t Ji̍tpún iaukiû Tâioân kái kìm Tangpak si̍tphín, chúiàu bo̍ktek sī ūitio̍h siautû tùi tētāng chaikhu ê khîsī, "Ji̍tpún Tangpak si̍tphín íkeng kengkòe kúi piàn khoha̍k chèngbêng i ê anchoân sèng, tānsī Ji̍tpún ê hó pêngiú Tâioân, kèngjiân tī oânchoân bô khoha̍k kinkì ê chênghóng hā kìmchí chìnkháu." I kóng,"siatsú Τiongkiōng búle̍k hoān tâi, Bíkok Ji̍tpún ē chhut peng hia̍pchō͘ ah bē? Kîsi̍t sī ū chin tōa ê bôkhaktēngsèng. Bíkok kah Ji̍tpún lóng sī bînchú kokka, chèngtī jînbu̍t suiàu khòaⁿ bînì chiah ē chòchhut chòeāu ê koattēng, nā sī Tâioân kanta beh kâng the̍h bô goānì hùchhut kah sêngtam gībū, liân chi̍ttiámá siósió ê pangbâng to chò bē kàu," góa siūⁿ Bíkok Ji̍tpún thīn Tâioân ê siaⁿim, ū khólêng ē chiāmchiām kiám jio̍k. Siōngkài hibāng khòaⁿtio̍h chit chióng kiatkó・ê, tio̍h sī Pakkiaⁿ."Yaita kio̍ktiúⁿ kóng, cha̍pjīgoe̍h cha̍ppeh "hoán Lâiti kongtâu", Tâioânlâng ê chi̍t phiò ē chóiū Tâioân ê anchoân kah bīlâi,"ìgī chiâⁿ tiōngtāi".

　　 Tâioân kanta beh phiⁿ lâng, m̄ hông phiⁿ, káⁿ ē thong?

Chù, 矢板明夫 Tâigí hoatim 　Sípán bênghu Ji̍tgí hoatim Yaita Akio

Pe̍h-ōe-jī-pán/白话字版

《 Le̍k-sek toán-phêng 》　　　　　　　　　　　　　　 Lí Lâm-hêng

　　　　　　Beh phiⁿ lâng, m̄ hông phiⁿ, káⁿ ē thong?

Cha̍p-jī-goe̍h cha̍p-peh, Tâi-oân tio̍h beh kí-pān sù tāi kong-tâu, cha̍p-goe̍h jī-la̍k "Tâi-oân bîn-ì ki-kim-hōe" ê bîn-tiāu hián-sī, "hoán Lâi-ti kong-tâu" kheng-hiòng tâu tông-ì phiòê bîn-chiòng ū 68.1%. Tùi chit-tiám, Ji̍t-pún Sán-keng Sin-bûn Tāi-pak ki-kio̍k-tiúⁿ 矢板明夫（Ya-ita Aki-o） piáu-sī, cha̍p-it-goe̍h chhe-jī "Tâi-oân bîn-ì ki-kim-hōe" lēng-gōa chi̍t hūn bîn -tiāu, mn̄g kóng nā sī Τiong-kiōng bú-le̍k hoān-tâi, ū 65% ê bîn-chiòng jīn-ûi Bí-kok ū khó-lêng ē chhut-peng hia̍p-chō͘ Tâi-oân, Ya-ita kio̍k-tiúⁿ ti̍t peh, Che kah "hoán Lâi-ti kong-tâu" bîn-tiāu ū siong-tong tōa ê mâu-tún.

1972 nî Ya-ita Aki-o san tī Tiong-kok Thian-tin chhut-sì, cha̍p-gō͘ hòe chiah tńg kàu Ji̍t-pún, 1997 nî Khèng-ìn tāi-ha̍k pit-gia̍p, 2002 nî oân-sêng Tiong-kok siā-hōe kho-ha̍k-īⁿ phok-sū khò-têng liáu-āu, chìn-ji̍p Ji̍t-pún Sán-keng Sin-bûn kang-chok, 2007 nî khí tī pak-kiaⁿ tam-jīm Sán-keng Sin-bûn Tiong-kok chóng-kio̍k kì-chiá, 2017 nî khí tam-jīm Sán-keng Sin-bûn gōa-sìn pō͘ ( kok-chè pō͘ ) pái tn̂g, 2020 nî lâi Tâi-oân tam-jīm Sán-keng Sin-bûn Tāi-pak ki-kio̍k-tiúⁿ, i m̄-nā tùi Tiong-kok siong-tong liáu-kái, i mā chiâⁿ thiàⁿ-sioh Tâi-oân, tiāⁿ-tiāⁿ khiā tī Tâi-oân lâng chit pêng kóng-ōe.

　　Ya-ita kio̍k-tiúⁿ kóng, khòaⁿ-liáu "Tâi-oân bîn-ì ki-kim-hōe" ê nn̄g hūn bîn-tiāu kiat-kó, siong-tong kám-khài. Cha̍p-it-goe̍h chhe-jī i tī bīn-chheh téng-bīn thê-khí, siat-sú Τiong-kiōng nā bú-le̍k hoān tâi, ū 65% ê bîn-chiòng jīn-ûi Bí-kok ū khó-lêng ē chhut-peng hia̍p-chō͘ Tâi-oân, jīn-ûi Ji̍t-pún Chū-ūi--tūi ē chhut-peng hia̍p-chō͘ Tâi-oân ê mā ū 58%. Sui-jiân bô tùi "Ji̍t-pún ê Tang-pak si̍t-phín ê chìn-kháu būn-tê" chò tiâu-cha, i thui-chhek, hoán-tùi chìn-kháu ê pí-lē mā eng-kai chha-put-to pêⁿ koân, i mn̄g kóng, "ta̍k-ê kám bô kám-kak chit nn̄g-ê kiat-kó ū siáⁿ-mi̍h mâu-tún ê só͘-chāi?"

Ya-ita kio̍k-tiúⁿ kóng, Tâi-oân ū tāi-chì, ta̍k-ê hi-bāng Bí-kok kah Ji̍t-pún ê chheng-liân hù-chhut sian-hoeh sīm-chì seⁿ-miā ê tāi-kè lâi sio thīn, tān-sī Bí-kok lâng kah Ji̍t-pún lâng ta̍k kang teh chia̍h ê mi̍h-kiāⁿ siūⁿ beh bē chi̍t kóa hō͘ Tâi-oân, Tâi-oân khiok í si̍t-phín an-choân choh lí-iû, kian-koat bô beh phah khui chhī-tiûⁿ. "Láu-si̍t kóng, Tâi-oân ê chhī-tiûⁿ bô tōa, Bí-kok kah Ji̍t-pún kan-ta siūⁿ beh pài-thok Tâi-oân sió pang-bâng chi̍t-ē." Ya-ita kio̍k-tiúⁿ hun-sek, Bí-kok ê bo̍k-tek sī beh kā Bí-kok-ti phah-ji̍p Au-bêng kah Tiong-kok chhī-tiûⁿ, hi-bāng Tâi-oân ē-tàng pōe-su.

Ya-ita kio̍k-tiúⁿ thê-khí, kî-si̍t Ji̍t-pún iau-kiû Tâi-oân kái kìm Tang-pak si̍t-phín, chú-iàu bo̍k-tek sī ūi-tio̍h siau-tû tùi tē-tāng chai-khu ê khî-sī, "Ji̍t-pún Tang-pak si̍t-phín í-keng keng-kòe kúi piàn kho-ha̍k chèng-bêng i ê an-choân sèng, tān-sī Ji̍t-pún ê hó pêng-iú Tâi-oân, kèng-jiân tī oân-choân bô kho-ha̍k kin-kì ê chêng-hóng hā kìm-chí chìn-kháu." I kóng,"siat-sú Τiong-kiōng bú-le̍k hoān tâi, Bí-kok Ji̍t-pún ē chhut peng hia̍p-chō͘ ah bē? Kî-si̍t sī ū chin tōa ê bô-khak-tēng-sèng. Bí-kok kah Ji̍t-pún lóng sī bîn-chú kok-ka, chèng-tī jîn-bu̍t su-iàu khòaⁿ bîn-ì chiah ē chò-chhut chòe-āu ê koat-tēng, nā sī Tâi-oân kan-ta beh kâng the̍h bô goān-ì hù-chhut kah sêng-tam gī-bū, liân chi̍t-tiám-á sió-sió ê pang-bâng to chò bē kàu," góa siūⁿ Bí-kok Ji̍t-pún thīn Tâi-oân ê siaⁿ-im, ū khó-lêng ē chiām-chiām kiám jio̍k. Siōng-kài hi-bāng khòaⁿ-tio̍h chit chióng kiat-kó-・ê, tio̍h sī Pak-kiaⁿ."Ya-ita kio̍k-tiúⁿ kóng, cha̍p-jī-goe̍h cha̍p-peh "hoán Lâi-ti kong-tâu", Tâi-oân-lâng ê chi̍t phiò ē chó-iū Tâi-oân ê an-choân kah bī-lâi,"ì-gī chiâⁿ tiōng-tāi".

　　 Tâi-oân kan-ta beh phiⁿ lâng, m̄ hông phiⁿ, káⁿ ē thong?

Chù, 矢板明夫 Tâi-gí hoat-im 　Sí-pán bêng-hu Ji̍t-gí hoat-im Ya-ita Aki-o



十二月十八，台湾tio̍h beh举办四大公投，十月二六「台湾民意基金会」ê民调显示，「反莱猪公投」倾向投同意票ê民众有68.1%。对chit点，日本《产经新闻》台北支局长矢板明夫（Ya-ita Aki-o）表示，十一月初二「台湾民意基金会」另外一份民调，问讲nā是中共武力犯台，有65%ê民众认为美国有可能会出兵协助台湾，Ya-ita局长直剖：Che kah「反莱猪公投」民调有相当大ê矛盾。

1972年Ya-ita Aki-o san tī 中国天津出世，十五岁才转到日本，1997年庆应大学毕业，2002年完成中国社会科学院博士课程了后，进入日本《产经新闻》工作，2007年起tī北京担任《产经新闻》中国总局记者，2017年起担任《产经新闻》外信部（国际部）次长，2020年来台湾担任《产经新闻》台北支局长，伊m̄-nā对中国相当了解，伊mā诚疼惜台湾，定定徛tī 台湾人chit旁讲话。

　　Ya-ita局长讲，看了「台湾民意基金会」ê两份民调结果，相当感慨。十一月初二伊tī 面册顶面提起，设使中共nā武力犯台，有65%ê民众认为美国有可能会出兵协助台湾，认为日本自卫队会出兵协助台湾ê mā有58%。虽然无对「日本ê东北食品ê进口问题」做调查，伊推测，反对进口ê比例mā应该差不多平悬，伊问讲：「Ta̍k个敢无感觉chit两个结果有啥物矛盾ê所在？」

Ya-ita局长讲，台湾有tāi-chì，ta̍k个希望美国kah日本ê青年付出鲜血甚至生命ê代价来相thīn，但是美国人kah日本人ta̍k工teh食ê物件想beh卖一寡hō͘台湾，台湾却以食品安全作理由，坚决无beh拍开市场。「老实讲，台湾ê市场无大，美国kah日本kan-ta想beh拜托台湾小帮忙一下。」Ya-ita局长分析，美国ê目的是beh kā美国猪拍入欧盟kah中国市场，希望台湾会tàng背书。

Ya-ita局长提起，其实日本要求台湾解禁东北食品，主要目的是为tio̍h消除对地震灾区ê歧视，「日本东北食品已经经过几遍科学证明伊ê安全性，但是日本ê好朋友台湾，竟然tī完全无科学根据ê情况下禁止进口。」伊讲：「设使中共武力犯台、美国日本会出兵协助ah bē？其实是有真大ê不确定性。美国kah日本lóng是民主国家，政治人物需要看民意才会做出最后ê决定，nā是台湾kan-ta beh kâng the̍h无愿意付出kah承担义务，连一点á小小ê帮忙都做bē到，「我想美国日本thīn台湾ê声音，有可能会渐渐减弱。上kài希望看tio̍h chit种结果ê，tio̍h是北京。」Ya-ita局长讲，十二月十八「反莱猪公投」，台湾人ê一票会左右台湾ê安全kah未来，「意义诚重大」。

　　台湾kan-ta beh偏（phiⁿ）人，m̄ hông偏，敢会通？

注：矢板明夫　台语发音　Sí-pán bêng-hu 日语发音 Ya-ita Aki-o