《绿色短评》

 | | | 转寄

背siáⁿ-mih祖？叛siáⁿ-mih宗？

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2021.11.28

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台湾字版简称ChoânTâiJī

《 Le̍ksek toánphêng 》　　　　　　 Lí Lâmhêng

　　　　　Pōe siáⁿmi̍h chó͘? Poān siáⁿmi̍h chong?

Cha̍pgoe̍h cha̍pkáu, Tiongiong Liûhêng E̍kchêng Chíhui Tiongsim tēngchheng, tī koklāi chènge̍kbiâu só͘ the̍h tio̍h ê n̂gsek khahphìⁿ kanta thêkiong koklāi chènge̍kbiâu súiōng, tī kokgōa chènge̍kbiâu ê lâng, tio̍h sûisin tòa kokgōa chènge̍kbiâu ê khahphìⁿ. Tongtiûⁿ ū kìchiá mn̄g kóng nāsī bînchiòng "the̍h tio̍h Tāilio̍k chènge̍kbiâu chèngbêng, káⁿ ēsái ōaⁿ hoat lán ê n̂gsek khahphìⁿ?" hù chíhuikoaⁿ Tân Chonggān mn̄g kóng, "lí sī m̄ sī kóng ū ùi Tiongkok tńglâi ê bînchiòng? Inūi lí kóng Tāilio̍k, góa si̍tchāi m̄chai iáⁿ tó chi̍tê kokka lah!" Tiongkok itti̍t bô ài Tâioân lâng chhengho͘ in Tiongkok, Tâioân lâng nā chhengho͘ in "Tiongkok" náchhiūⁿ sī gōakok lâng, kiò Tâioân lâng tio̍h chhengho͘ in "tāilio̍k". Chit chióng chhengho͘ si̍tchāi chiok bô siôngsek, inūi choân sèkài ê lâng nā kóngtio̍h "tāilio̍k", khólêng sī kóng Huichiu tāilio̍k, Auchiu tāilio̍k ahsī Pakbíchiu tāilio̍k. Choân sèkài bô chi̍tê kokka ê miâ kiò choh "tāilio̍k".

Bô gîgō͘ cha̍pgoe̍h jīchhit, Tiongkok Koktâipān tī lēhêng kìchiáhōe tiong, hoatgiânjîn Bé Hiáukng hông mn̄g khí chit hāng tāichì, i hôeèng kóng "góa seng beh mn̄g i tàuté sī siáⁿmi̍h lâng? I ê chó͘sian sī siáⁿmi̍h lâng? I ê kacho̍k ùi tóūi lâi・ê ? I lâu ê hoeh sī siáng ê hoeh? Tùi chit chióng pōe chó͘ poān chong ê lâng, si̍tchāi bô ta̍ttit phênglūn. I putkò sī ūitio̍h kiûkhit chi̍tkoaⁿpòaⁿchit só͘ piáuián ê chi̍t tiûⁿ nāukio̍k jîí ah!"

　　 Cha̍pgoe̍h jīchhit ēpo͘, Lāichèngpō͘ chhùtiúⁿ kiam Tiongiong Liûhêng E̍kchêng Chíhui Tiongsim hù chíhuikoaⁿ Tân Chonggān , tī kakī ê bīnchheh hoatbûn kóng, góa sinchiūⁿ ê hoeh sī ùi góa ê pēbú lâi ê, kámsiā góa ê pēbú hō͘ góa ū jia̍tài bînchú chūiû jînkoân ê kṳn, tī chit ê háṳûⁿ kokka ū chin chē ùi sèkài kokkok ê lâng lâi chia hùntàu phahpiàⁿ, nísek thé ni̍h ū pauiông chhaī, chuntiōng bô kâng, thiàⁿsioh jio̍ksè, hia̍ple̍k hō͘chō͘ ê sênghun, góa kah goán chhù・ni̍h ê lâng lóng sī Tâioân lâng, mā lóng jīnûi choh Tâioânlâng chin kongêng. Chit tè thó͘tē téngbīn ū lâukòe chin chē sianpòe ê chhiⁿhoeh kah chhengchhun, in ūitio̍h chūiû bînchú, kongpêⁿ chènggī ê put khutho̍k kah ióngkám, tio̍h sī Tâioân ê ìnkì, nāsī bīntùi uipek kah khiap, tio̍h khutho̍k ahsī kiaⁿhiâⁿ nńgnō͘ chiah sī pōe chó͘. Góa goānì ūitio̍h Tâioân puttoān ló͘le̍k, chhîsiok phahpiàⁿ, m̄ sī inūi siáⁿmi̍h hiatthóng, sī inūi jīntông.

　　 Chūchá Hokkiàn, Kńgtang ê lâng sengoa̍h khùnkhó͘, puttekí "kòe hoan"— khì Lâmiûⁿ thóthàn, inūi jīnchin phahpiáⁿ, sinkhó͘ lia̍pchek, kúi tāi liáuāu chin chē lóng piànsêng sió châichú. In siōng tōa ê khoattiám sī kòe kakī ê sengoa̍h, oânchoân bô jīntông sengoa̍h ê thó͘tē, kengkòe kúi tāi iáu khòaⁿ bô khí tongtē lâng kiò lâng sī "hoaná", bē ài o̍h tongtē gígiân kóng he sī "hoan ōe", chūjīnūi koân lâng chi̍t téng. Putkò, siāhōe nā hoatseng tōngloān, tio̍h ittēng ínkhí "hoán Hôa", chhiúⁿ, phah, thâi Hôajîn. Tanglâma îit bô hoán Hôa ê kokka sī Thàikok, Tiôchiulâng îbîn khì hia, chi̍t tāi thôaⁿ chi̍t tāi oânchoân choh kàu"ji̍p hiong mn̄g sio̍k", sûisî kái Thàikok miâ, o̍h Thàikok ōe, kah Thàikok lâng kòe kāngkhoán ê sengoa̍h. Le̍ksú siōng ū chin chē ūi Thàikok chónglí kah kok pō͘ pō͘tiúⁿ ū Hôajîn hiatthóng, tānsī in choa̍ttùi bē kóng. Kúi nî chêng ū Tiongkok kìchiá ké gâu, ài tián hongsîn, pòtō chi̍t ūi chhutmiâ ê chèngtī jînbu̍t kóng i ê akong sī ùi Tiongkok Tiôchiu îbîn lâi ê. Ínkhí tongsūjîn siongtong ê putboán kah khùnjiáu.

　　 Tân Chonggān mn̄g kóng, tāilio̍k sī tó chi̍t kok, tàuté sī pōe siáⁿmi̍h chó͘? Poān siáⁿmi̍h chong leh? (211112)

Pe̍h-ōe-jī-pán/白话字版

《 Le̍k-sek toán-phêng 》　　　　　　 Lí Lâm-hêng

　　　　　Pōe siáⁿ-mi̍h chó͘? Poān siáⁿ-mi̍h chong?

Cha̍p-goe̍h cha̍p-káu, Tiong-iong Liû-hêng E̍k-chêng Chí-hui Tiong-sim tēng-chheng, tī kok-lāi chèng-e̍k-biâu só͘ the̍h tio̍h ê n̂g-sek khah-phìⁿ kan-ta thê-kiong kok-lāi chèng-e̍k-biâu sú-iōng, tī kok-gōa chèng-e̍k-biâu ê lâng, tio̍h sûi-sin tòa kok-gōa chèng-e̍k-biâu ê khah-phìⁿ. Tong-tiûⁿ ū kì-chiá mn̄g kóng nā-sī bîn-chiòng "the̍h tio̍h Tāi-lio̍k chèng-e̍k-biâu chèng-bêng, káⁿ ē-sái ōaⁿ hoat lán ê n̂g-sek khah-phìⁿ?" hù chí-hui-koaⁿ Tân Chong-gān mn̄g kóng, "lí sī m̄ sī kóng ū ùi Tiong-kok tńg-lâi ê bîn-chiòng? In-ūi lí kóng Tāi-lio̍k, góa si̍t-chāi m̄-chai iáⁿ tó chi̍t-ê kok-ka lah!" Tiong-kok it-ti̍t bô ài Tâi-oân lâng chheng-ho͘ in Tiong-kok, Tâi-oân lâng nā chheng-ho͘ in "Tiong-kok" ná-chhiūⁿ sī gōa-kok lâng, kiò Tâi-oân lâng tio̍h chheng-ho͘ in "tāi-lio̍k". Chit chióng chheng-ho͘ si̍t-chāi chiok bô siông-sek, in-ūi choân sè-kài ê lâng nā kóng-tio̍h "tāi-lio̍k", khó-lêng sī kóng Hui-chiu tāi-lio̍k, Au-chiu tāi-lio̍k ah-sī Pak-bí-chiu tāi-lio̍k. Choân sè-kài bô chi̍t-ê kok-ka ê miâ kiò choh "tāi-lio̍k".

Bô gî-gō͘ cha̍p-goe̍h jī-chhit, Tiong-kok Kok-tâi-pān tī lē-hêng kì-chiá-hōe tiong, hoat-giân-jîn Bé Hiáu-kng hông mn̄g khí chit hāng tāi-chì, i hôe-èng kóng "góa seng beh mn̄g i tàu-té sī siáⁿ-mi̍h lâng? I ê chó͘-sian sī siáⁿ-mi̍h lâng? I ê ka-cho̍k ùi tó-ūi lâi-・ê ? I lâu ê hoeh sī siáng ê hoeh? Tùi chit chióng pōe chó͘ poān chong ê lâng, si̍t-chāi bô ta̍t-tit phêng-lūn. I put-kò sī ūi-tio̍h kiû-khit chi̍t-koaⁿ-pòaⁿ-chit só͘ piáu-ián ê chi̍t tiûⁿ nāu-kio̍k jî-í ah!"

　　 Cha̍p-goe̍h jī-chhit ē-po͘, Lāi-chèng-pō͘ chhù-tiúⁿ kiam Tiong-iong Liû-hêng E̍k-chêng Chí-hui Tiong-sim hù chí-hui-koaⁿ Tân Chong-gān , tī ka-kī ê bīn-chheh hoat-bûn kóng, góa sin-chiūⁿ ê hoeh sī ùi góa ê pē-bú lâi ê, kám-siā góa ê pē-bú hō͘ góa ū jia̍t-ài bîn-chú chū-iû jîn-koân ê ki-in, tī chit ê hái-iûⁿ kok-ka ū chin chē ùi sè-kài kok-kok ê lâng lâi chia hùn-tàu phah-piàⁿ, ní-sek thé ni̍h ū pau-iông chha-ī, chun-tiōng bô kâng, thiàⁿ-sioh jio̍k-sè, hia̍p-le̍k hō͘-chō͘ ê sêng-hun, góa kah goán chhù-・ni̍h ê lâng lóng sī Tâi-oân lâng, mā lóng jīn-ûi choh Tâi-oân-lâng chin kong-êng. Chit tè thó͘-tē téng-bīn ū lâu-kòe chin chē sian-pòe ê chhiⁿ-hoeh kah chheng-chhun, in ūi-tio̍h chū-iû bîn-chú, kong-pêⁿ chèng-gī ê put khut-ho̍k kah ióng-kám, tio̍h sī Tâi-oân ê ìn-kì, nā-sī bīn-tùi ui-pek kah khi-ap, tio̍h khut-ho̍k ah-sī kiaⁿ-hiâⁿ nńg-nō͘ chiah sī pōe chó͘. Góa goān-ì ūi-tio̍h Tâi-oân put-toān ló͘-le̍k, chhî-siok phah-piàⁿ, m̄ sī in-ūi siáⁿ-mi̍h hiat-thóng, sī in-ūi jīn-tông.

　　 Chū-chá Hok-kiàn, Kńg-tang ê lâng seng-oa̍h khùn-khó͘, put-tek-í "kòe hoan"— khì Lâm-iûⁿ thó-thàn, in-ūi jīn-chin phah-piáⁿ, sin-khó͘ lia̍p-chek, kúi tāi liáu-āu chin chē lóng piàn-sêng sió châi-chú. In siōng tōa ê khoat-tiám sī kòe ka-kī ê seng-oa̍h, oân-choân bô jīn-tông seng-oa̍h ê thó͘-tē, keng-kòe kúi tāi iáu khòaⁿ bô khí tong-tē lâng kiò lâng sī "hoan-á", bē ài o̍h tong-tē gí-giân kóng he sī "hoan ōe", chū-jīn-ūi koân lâng chi̍t téng. Put-kò, siā-hōe nā hoat-seng tōng-loān, tio̍h it-tēng ín-khí "hoán Hôa", chhiúⁿ, phah, thâi Hôa-jîn. Tang-lâm-a î-it bô hoán Hôa ê kok-ka sī Thài-kok, Tiô-chiu-lâng î-bîn khì hia, chi̍t tāi thôaⁿ chi̍t tāi oân-choân choh kàu"ji̍p hiong mn̄g sio̍k", sûi-sî kái Thài-kok miâ, o̍h Thài-kok ōe, kah Thài-kok lâng kòe kāng-khoán ê seng-oa̍h. Le̍k-sú siōng ū chin chē ūi Thài-kok chóng-lí kah kok pō͘ pō͘-tiúⁿ ū Hôa-jîn hiat-thóng, tān-sī in choa̍t-tùi bē kóng. Kúi nî chêng ū Tiong-kok kì-chiá ké gâu, ài tián hong-sîn, pò-tō chi̍t ūi chhut-miâ ê chèng-tī jîn-bu̍t kóng i ê a-kong sī ùi Tiong-kok Tiô-chiu î-bîn lâi ê. Ín-khí tong-sū-jîn siong-tong ê put-boán kah khùn-jiáu.

　　 Tân Chong-gān mn̄g kóng, tāi-lio̍k sī tó chi̍t kok, tàu-té sī pōe siáⁿ-mi̍h chó͘? Poān siáⁿ-mi̍h chong leh? (211112)


十月十九，中央流行疫情指挥中心澄清，tī国内种疫苗所the̍h tio̍hê黄色卡片kan-ta提供国内种疫苗使用，tī国外种疫苗ê人，tio̍h随身带国外种疫苗ê卡片。当场有记者问讲若是民众「the̍h tio̍h大陆种疫苗证明，敢会使换发咱ê黄色卡片？」副指挥官陈宗彦问讲：「你是m̄是讲有ùi中国转来ê民众？因为你讲大陆，我实在m̄知影tó一个国家lah！」中国一直无爱台湾人称呼in中国，台湾人若称呼in「中国」ná像是外国人，叫台湾人tio̍h称呼in「大陆」。Chit种称呼实在足无常识，因为全世界ê人若讲tio̍h「大陆」，可能是讲非洲大陆、欧洲大陆ah是北美洲大陆。全世界无一个国家ê名叫作「大陆」。

无疑误十月二七，中国国台办tī例行记者会中，发言人马晓光hông问起chit项代志，伊回应讲「我先beh问伊到底是siáⁿ-mih人？伊ê祖先是siáⁿ-mih人？伊ê家族ùitó位来ê？伊流ê血是siángê血？对chit种背祖叛（poān）宗ê人，实在无值得评论。伊不过是为tio̍h求乞一官半职所表演ê一场闹剧而已ah！」

　　十月二七下晡，内政部次长兼中央流行疫情指挥中心副指挥官陈宗彦，tī家己ê面册发文讲：我身上ê血是ùi我ê父母来ê，感谢我ê父母hō͘我有热爱民主自由人权ê基因，tīchit个海洋国家有真chēùi世界各国ê人来chia奋斗phah拚，染色体里有包容差异、尊重无仝、疼惜弱势、协力互助ê成分，我kah阮厝里ê人lóng是台湾人，mālóng认为作台湾人真光荣。Chit块土地顶面有流过真chē先辈ê鲜血kah青春，in为tio̍h自由民主、公平正义ê不屈服kah勇敢，tio̍h是台湾ê印记，若是面对威迫kah欺压，tio̍h屈服ah是惊惶软nō͘才是背祖。我愿意为tio̍h台湾不断努力、持续phah拚，m̄是因为siáⁿ-mih血统，是因为认同。

　　自早福建、广东ê人生活困苦，不得已「过番」—去南洋讨thàn，因为认真phah拼、辛苦粒积，几代了后真chēlóng变成小财主。In上大ê缺点是过家己ê生活，完全无认同生活ê土地，经过几代犹看无起当地人叫人是「番á」、bē爱学当地语言讲he是「番话」，自认为koân人一等。不过，社会若发生动乱，tio̍h一定引起「反华」，抢、phah、刣华人。东南亚唯一无反华ê国家是泰国，潮州人移民去hia，一代传一代完全作到「入乡问俗」，随时改泰国名、学泰国话，kah泰国人过仝款ê生活。历史上有真chē位泰国总理kah各部部长有华人血统，但是in绝对bē讲。几年前有中国记者假gâu、爱展风神，报导一位出名ê政治人物讲伊ê阿公是ùi中国潮州移民来ê。引起当事人相当ê不满kah困扰。

　　陈宗彦问讲：大陆是tó一国，到底是背siáⁿ-mih祖？叛siáⁿ-mih宗leh？ (211112)