《绿色短评》

 | | | 转寄

台湾ê前途当然是由全体台湾人决定！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2021.10.31

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台湾字版简称ChoânTâiJī

《 Le̍ksek toánphêng 》　　　　　　　　　　　　　　 Lí Lâmhêng

　　　　　　 Tâioân ê chiântô͘ tongjiân sī iû choânthé Tâioân lâng koattēng!

　　 Cha̍pgoe̍h chhecha̍p, Tâioân khèngchiok "Tionghôa Bînkok 110 nî kokkhèng" siangsi̍pcheh, Chhòa Engbûn chóngthóng í "bînchú tōa liânbêng, sèkài ka hóiú" choh chútê hoatpiáu iánsoat, nn̄g hōaⁿ koanhē koh chi̍t piàn chiâⁿ choh chiautiám. Chhòa Engbûn chóngthóng tī iánkáng tiong kóng," îchhî hiānchōng tio̍h sī goán ê chútiuⁿ, goán mā ē choânle̍k chó͘chí hiānchōng hông phiànbīn káipiàn." Chhòa Engbûn chóngthóng kóng," goán bē mō͘chìn, tānsī choa̍ttùi m̄thang jīnûi Tâioân jînbîn ē ī aple̍k chi hā khutho̍k...... goán mā chhîsiok chhiongsi̍t kokông, tiánhiān chūngó͘ hôngūi koatsim, khakpó bô lâng ētàng appek Tâioân kiâⁿ hiòng Tiongkok só͘ siattēng ê lō͘kèng. "Chhòa Engbûn chóngthóng te̍kpia̍t thêkhí "sì ê kianchhî","goán éngoán kianchhî chūiû bînchú ê hiànchèng théchè, kianchhî Tionghôa Bînkok kah Tionghôa Jînbîn Kiōnghôkok hō͘ put lēsio̍k, kianchhî chúkoân putiông chhimhoān pēngthun, kianchhî Tionghôa Bînkok Tâioân ê chiântô͘, pitsu chunsûn choânthé Tâioân jînbîn ê ìchì. "Chhòa Engbûn chóngthóng kóng ê tējīê kianchhî,, kianchhî Tionghôa Bînkok kah Tionghôa Jînbîn Kiōnghôkok hō͘ put lēsio̍k, ìsù tio̍h sī kóng goán chūliáu m̄bat thóngtī kòe lín, lín mā chūliáu m̄bat thóngtī kòe goán. Chhòa chóngthóng kóng ê tēsì ê kianchhî, kianchhî Tionghôa Bînkok Tâioân ê chiântô͘, pitsu chunsûn choânthé Tâioân jînbîn ê ìchì. Chit tiám Tiongkok kiōngsántóng siōng kài siūkhì.

　　Hit àm, Tiongkok Koktâipān tio̍h thàukòe hoatgiânjîn Bé Hiáukng chòchhut tāngphàu hôeèng, Bé Hiáukng phoephêng Chhòa Engbûn chóngthóng sī "kó͘chhoe Tâito̍k, siàntōng tùili̍p", jîchhiáⁿ piáusī, thóngit sī Tionghôa bîncho̍k ê kiōngtông ìchì,"Tâioân ê chiântô͘ iû choânthé Tiongkok jînbîn kiōngtông koattēng." Lán kóng, Tionghôa bîncho̍k sī in tau ê tāichì!

　　"Tâioân ê chiântô͘ iû choânthé Tiongkok jînbîn kiōngtông koattēng." Chitkù ōe íkeng kóngkah chhàusng khì ah iáu teh kóng, in kóng bē siān, lán thiaⁿ kah khí ài chhiò. Ta̍k piàn nā ū Tiongkok tōa sè lia̍p koaⁿoân teh liānsiáuōe, lán Lo̍kúihōe hoatgiânjîn Khu Sûichèng lóng ē chiok ū nāisèng, chi̍t piàn koh chi̍t piàn piáubêng, Tâioân ê chûnchāi kah Τiongkiōng chi̍ttiámá koanhē to bô, Tâioân ê bīlâi iû 2,300 bān Tâioân jînbîn lâi koattēng.

　　 Sī ánchóaⁿ lán thiaⁿtio̍h Tiongkok jīmhô tōa sè lia̍p koaⁿoân kóng,"Tâioân chiântô͘ iû choânthé Tiongkok lâng koattēng"chit kù ōe ē khí ài chhiò leh?"choânthé Tiongkok lâng"ētàng koattēng siáⁿ? Mài kóng chhinchhiūⁿ Tâioân lâng ētàng koattēng kakī ê chóngthóng, hù chóngthóng, tiongiong bînì tāipiáu, kok koānchhītiúⁿ, kok koānchhī gīoân, jîchhiáⁿ ētàng ēng kongtâu iû jînbîn ti̍tchiap koattēng tōa tāichì. Tī Tiongkok leh? Tiongkok lâng liân chi̍tê siósió ê chhoantiúⁿ to bô hoattō͘ kakī koattēng, ū siáⁿmi̍h bīnchú, ū siáⁿmi̍h khoânlī, ū siáⁿmi̍h lêngle̍k, beh tāithè 2,300 bān Tâioân jînbîn lâi koattēng Tâioân ê chiântô͘? Lán sī m̄ sī engkai sàng kúi hòekūi ê "kiàⁿ" khì hō͘ Tiongkok tōa sè lia̍p koaⁿoân, hō͘ in ta̍k chákhí sió chiòkiàⁿ ・chi̍tē, khòaⁿ in Tiongkok lâng pîn siáⁿmi̍h beh koattēng Tâioân ê chiântô͘?

　　 Lán kóng,"Tâioân chiântô͘ iû choânthé Tiongkok lâng koattēng"chit kù ōe chin hóchhiò, náchhiūⁿ nā ū chi̍tê Hoatkok lâng kóng, Tekkok ê chiântô͘ iû Hoatkok choânthé jînbîn lâi koattēng, ittēng ē hông chhiò siáu・ê, sīmchì ū lâng ē bong i ê hia̍hthâu khòaⁿ ū hoatsio bô?

　　 Tâioân ê chiântô͘ iû siáⁿ lâng lâi koattēng? tongjiân sī iû choânthé Tâioân lâng koattēng! (211015)

Pe̍h-ōe-jī-pán/白话字版
《 Le̍k-sek toán-phêng 》　　　　　　　　　　　　　　 Lí Lâm-hêng

　　　　　　 Tâi-oân ê chiân-tô͘ tong-jiân sī iû choân-thé Tâi-oân lâng koat-tēng!

　　 Cha̍p-goe̍h chhe-cha̍p, Tâi-oân khèng-chiok "Tiong-hôa Bîn-kok 110 nî kok-khèng" siang-si̍p-cheh, Chhòa Eng-bûn chóng-thóng í "bîn-chú tōa liân-bêng, sè-kài ka hó-iú" choh chú-tê hoat-piáu ián-soat, nn̄g hōaⁿ koan-hē koh chi̍t piàn chiâⁿ choh chiau-tiám. Chhòa Eng-bûn chóng-thóng tī ián-káng tiong kóng," î-chhî hiān-chōng tio̍h sī goán ê chú-tiuⁿ, goán mā ē choân-le̍k chó͘-chí hiān-chōng hông phiàn-bīn kái-piàn." Chhòa Eng-bûn chóng-thóng kóng," goán bē mō͘-chìn, tān-sī choa̍t-tùi m̄-thang jīn-ûi Tâi-oân jîn-bîn ē ī ap-le̍k chi hā khut-ho̍k...... goán mā chhî-siok chhiong-si̍t kok-ông, tián-hiān chū-ngó͘ hông-ūi koat-sim, khak-pó bô lâng ē-tàng ap-pek Tâi-oân kiâⁿ hiòng Tiong-kok só͘ siat-tēng ê lō͘-kèng. "Chhòa Eng-bûn chóng-thóng te̍k-pia̍t thê-khí "sì ê kian-chhî","goán éng-oán kian-chhî chū-iû bîn-chú ê hiàn-chèng thé-chè, kian-chhî Tiong-hôa Bîn-kok kah Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok hō͘ put lē-sio̍k, kian-chhî chú-koân put-iông chhim-hoān pēng-thun, kian-chhî Tiong-hôa Bîn-kok Tâi-oân ê chiân-tô͘, pit-su chun-sûn choân-thé Tâi-oân jîn-bîn ê ì-chì. "Chhòa Eng-bûn chóng-thóng kóng ê tē-jī-ê kian-chhî,, kian-chhî Tiong-hôa Bîn-kok kah Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok hō͘ put lē-sio̍k, ì-sù tio̍h sī kóng goán chū-liáu m̄-bat thóng-tī kòe lín, lín mā chū-liáu m̄-bat thóng-tī kòe goán. Chhòa chóng-thóng kóng ê tē-sì ê kian-chhî, kian-chhî Tiong-hôa Bîn-kok Tâi-oân ê chiân-tô͘, pit-su chun-sûn choân-thé Tâi-oân jîn-bîn ê ì-chì. Chit tiám Tiong-kok kiōng-sán-tóng siōng kài siū-khì.

　　Hit àm, Tiong-kok Kok-tâi-pān tio̍h thàu-kòe hoat-giân-jîn Bé Hiáu-kng chò-chhut tāng-phàu hôe-èng, Bé Hiáu-kng phoe-phêng Chhòa Eng-bûn chóng-thóng sī "kó͘-chhoe Tâi-to̍k, siàn-tōng tùi-li̍p", jî-chhiáⁿ piáu-sī, thóng-it sī Tiong-hôa bîn-cho̍k ê kiōng-tông ì-chì,"Tâi-oân ê chiân-tô͘ iû choân-thé Tiong-kok jîn-bîn kiōng-tông koat-tēng." Lán kóng, Tiong-hôa bîn-cho̍k sī in tau ê tāi-chì!

　　"Tâi-oân ê chiân-tô͘ iû choân-thé Tiong-kok jîn-bîn kiōng-tông koat-tēng." Chit-kù ōe í-keng kóng-kah chhàu-sng khì ah iáu teh kóng, in kóng bē siān, lán thiaⁿ kah khí ài chhiò. Ta̍k piàn nā ū Tiong-kok tōa sè lia̍p koaⁿ-oân teh liān-siáu-ōe, lán Lo̍k-úi-hōe hoat-giân-jîn Khu Sûi-chèng lóng ē chiok ū nāi-sèng, chi̍t piàn koh chi̍t piàn piáu-bêng, Tâi-oân ê chûn-chāi kah Τiong-kiōng chi̍t-tiám-á koan-hē to bô, Tâi-oân ê bī-lâi iû 2,300 bān Tâi-oân jîn-bîn lâi koat-tēng.

　　 Sī án-chóaⁿ lán thiaⁿ-tio̍h Tiong-kok jīm-hô tōa sè lia̍p koaⁿ-oân kóng,"Tâi-oân chiân-tô͘ iû choân-thé Tiong-kok lâng koat-tēng"chit kù ōe ē khí ài chhiò leh?"choân-thé Tiong-kok lâng"ē-tàng koat-tēng siáⁿ? Mài kóng chhin-chhiūⁿ Tâi-oân lâng ē-tàng koat-tēng ka-kī ê chóng-thóng, hù chóng-thóng, tiong-iong bîn-ì tāi-piáu, kok koān-chhī-tiúⁿ, kok koān-chhī gī-oân, jî-chhiáⁿ ē-tàng ēng kong-tâu iû jîn-bîn ti̍t-chiap koat-tēng tōa tāi-chì. Tī Tiong-kok leh? Tiong-kok lâng liân chi̍t-ê sió-sió ê chhoan-tiúⁿ to bô hoat-tō͘ ka-kī koat-tēng, ū siáⁿ-mi̍h bīn-chú, ū siáⁿ-mi̍h khoân-lī, ū siáⁿ-mi̍h lêng-le̍k, beh tāi-thè 2,300 bān Tâi-oân jîn-bîn lâi koat-tēng Tâi-oân ê chiân-tô͘? Lán sī m̄ sī eng-kai sàng kúi hòe-kūi ê "kiàⁿ" khì hō͘ Tiong-kok tōa sè lia̍p koaⁿ-oân, hō͘ in ta̍k chá-khí sió chiò-kiàⁿ -・chi̍t-ē, khòaⁿ in Tiong-kok lâng pîn siáⁿ-mi̍h beh koat-tēng Tâi-oân ê chiân-tô͘?

　　 Lán kóng,"Tâi-oân chiân-tô͘ iû choân-thé Tiong-kok lâng koat-tēng"chit kù ōe chin hó-chhiò, ná-chhiūⁿ nā ū chi̍t-ê Hoat-kok lâng kóng, Tek-kok ê chiân-tô͘ iû Hoat-kok choân-thé jîn-bîn lâi koat-tēng, it-tēng ē hông chhiò siáu-・ê, sīm-chì ū lâng ē bong i ê hia̍h-thâu khòaⁿ ū hoat-sio bô?

　　 Tâi-oân ê chiân-tô͘ iû siáⁿ lâng lâi koat-tēng? tong-jiân sī iû choân-thé Tâi-oân lâng koat-tēng! (211015)

　　十月初十，台湾庆祝「中华民国110年国庆」双十节，蔡英文总统以「民主大联盟、世界加好友」作主题发表演说，两岸关系koh一遍成作焦点。蔡英文总统tī演讲中讲，「维持现状tio̍h是阮ê主张，阮māē全力阻止现状hông片面改变。」蔡英文总统讲：「阮bē冒进，但是絶对m̄-thang认为台湾人民ētī压力之下屈服......阮māē持续充实国防，展现自我防卫ê决心，确保无人ē-tàng压迫台湾行向中国所设定ê路径。」蔡英文总统特别提起「四个坚持」：「阮永远坚持自由民主ê宪政体制，坚持中华民国kah中华人民共和国互不隶属（lē-sio̍k），坚持主权不容侵犯并吞，坚持中华民国台湾ê前途，必须遵循全体台湾人民ê意志。」蔡英文总统讲ê第二个坚持,，坚持中华民国kah中华人民共和国互不隶属（lē-sio̍k），意思tio̍h是讲阮自了m̄-bat统治过lín，lín mā自了m̄-bat统治过阮。蔡总统讲ê第四个坚持，坚持中华民国台湾ê前途，必须遵循全体台湾人民ê意志。Chit点中国共产党上kài受气。

　　Hit暗，中国国台办tio̍h透过发言人马晓光做出重炮回应，马晓光批评蔡英文总统是「鼓吹台独、煽动对立」，而且表示：统一是中华民族ê共同意志，「台湾ê前途由全体中国人民共同决定。」咱讲：中华民族是intau ê tāi-chì！

　　「台湾ê前途由全体中国人民共同决定。」Chit句话已经讲kah臭酸去ah犹teh讲，in讲bē siān，咱听kah起爱笑。Ta̍k遍nā有中国大细粒官员teh练siáu话，咱陆委会发言人邱垂正lóngē足有耐性，一遍koh一遍表明：台湾ê存在kah中共一点仔关系都无，台湾ê未来由2,300万台湾人民来决定。

　　是按怎咱听tio̍h中国任何大细粒官员讲：「台湾前途由全体中国人决定」chit句话ē起爱笑咧？「全体中国人」ē-tàng决定啥？Mài讲亲像台湾人ē-tàng决定家己ê总统、副总统，中央民意代表，各县市长、各县市议员，而且ē-tàng用公投由人民直接决定大tāi-chì。tī中国咧？中国人连一个小小ê村长都无法度家己决定，有啥物面子、有啥物权利、有啥物能力，beh代替2,300万台湾人民来决定台湾ê前途？咱是m̄是应该送几货柜ê「镜」去hō͘ 中国大细粒官员，hō͘ inta̍k早起小照镜一下，看in中国人凭啥物beh决定台湾ê前途？

　　咱讲：「台湾前途由全体中国人决定」chit句话真好笑，那像nā有一个法国人讲，德国ê前途由法国全体人民来决定，一定ēhông笑siáu-・ê，甚至有人ē摸伊ê额头看有发烧无？

　　台湾ê前途由啥人来决定？当然是由全体台湾人决定！ (211015)