《绿色短评》 |
![]() ![]() ![]() |
Choânbîn Tâioânjī pán/全民台湾字版简称ChoânTâiJī
Itgoe̍h cha̍psaⁿ sī chêng chóngthóng Chiúⁿ Kengkok chòkì ê ji̍t, thàuchá chêng chóngthóng Má Engkiú tio̍h piàⁿ khì Thôhn̂g Tāikhe. Kńgkhì liáuāu tī i ê Bīnchheh téngbīn siá bûnchiuⁿ tōatōa oló Chiúⁿ Kengkok tùi Tâioân ê kònghiàn, chioh kó͘chá tāichì lâi mē chitmá, phoephêng kináji̍t Tâioân sin uikoân chúgī hengkhí, tóngì kauh ap kòe bînì.
Má Engkiú piáusī kóng, inūi ìsek hêngthài, khue̍k kengbō͘ chéngha̍p siū chó͘gāi, Tâioân ê kēngcheng la̍t itti̍t hông pianiân hòa. Má Engkiú soah bē kìtit kā Chiúⁿ Kengkok kóng, Tâioân sêngkong títòng Búhàn hìiām e̍kchêng, sī 2020 nî sūnlī îchhî kengchè sêngtióng ê chiósò͘ kokka chi it, Tâioân koh chi̍t piàn chiâⁿchò sèkài siōng sêngtióng siōng kín ê kengchè thé chi it. 2020 nî Tâioân ê GDP suijiân kantāⁿ sêngtióng iok 2%, tānsī íkeng sī choân sèkài chiósò͘ tī e̍kchêng chhiongkek hē iûgoân ētàng îchhî kengchè sêngtióng ê kengchè thé. Che mā sī kúi cha̍p nî lâi Tâioân kengchè sêngtióng tēit piàn chhiauoa̍t Tiongkok. Má Engkiú mā bē kìtit kā Chiúⁿ Kengkok kóng, i nn̄g piàn kēngsoán chóngthóng ê sî lóng hiòng Tâioân lâng póchèng, i nā tòngsoán chóngthóng, Tâioân ê kó͘chhī ē khí kàu chi̍tbān tiám. Bôiáⁿ. I ê chō͘soán tāichiòng chi̍t ūi pō͘tiúⁿ sūāu kóng, he sī chi̍t chióng soánkí gígiân. Bô gîgō͘ Bînchìntóng ê Chhòa Engbûn liânjīm chóngthóng liáuāu, Tâioân kó͘chhī m̄nā chhiaukòe chi̍tbān tiám, bānit tiám, bānjī tiám, chhiaukòe chi̍tbān gō͘chheng gōa tiám, kóng sī i Chhòa Engbûn hóūn.
Má Engkiú kóng, inūi soánkí chhaulāng, nn̄g hōaⁿ koanhē khongchiân okhòa, Tâioân anchoân siūtio̍h uihia̍p. Má Engkiú soah bē kìtit 1979 nî, Bíkok kah Tionghôajînbîn Kiōnghôkok chèngsek kiànli̍p gōakau koanhē liáuāu, Chiúⁿ Kengkok chúchèng ê Tionghôa Bînkok chènghú kah Tiongkok Kokbîntóng, tùi Tiongkok kiōngsántóng só͘ chháichhú ê chèngchhek sī : “put chiapchhiok, put tâmphòaⁿ, put thòhia̍p ê “ saⁿ put chèngchhek". 2015 nî cha̍pitgoe̍h chhechhit, Tâioân chóngthóng Má Engkiú tī Sinkapho kah Tionghôajînbîn kiōnghôkok chúse̍k, Tiongkok kiōngsántóng chóng sukì Si Chìnphîn hōetâm koh akchhiú ū 81 bió kú.
Má Engkiú koh kóng, kináji̍t Tâioân sûijiân íkeng bînchú hòa saⁿcha̍psaⁿ nî, ti̍tsoán chóngthóng íkeng chhit piàn, khiok tī chipchèngchiá ê tòa thâu chi hā, hiankhí chi̍t kó͘ hoán bînchú ê ge̍klâu. Tàuté Bînchìntóng chènghú ánchóaⁿ hoán bînchú, mā kóng chi̍tê lâi thiaⁿ. Lán kantāⁿ chaiiáⁿ, bînchú tio̍h sī jînbîn choh chúlâng. Chitmá ê bînchú bô chhinchhiūⁿ Chiúⁿ Kengkok chipchèng hē ê bînchú, ē phài o͘tō ê khì Bíkok àmsat Tâioân chokka Kang Lâm, chi̍tê ha̍kchiá Tân Bûnsêng tńglâi kò͘hiong Tâioân hō͘ Kéngchóng kiò khì mn̄gōe, lō͘bóe tio̍h m̄chai ánchóaⁿ síkhì. Chitmá ê bînchú bô hithō o͘miâtoaⁿ, jīmhô Tâioân lâng lóng ēsái chūiû chhutkok hôekok.
Má Engkiú koh kóng, inūi soánkí chhaulāng, nn̄g hōaⁿ koanhē khongchiân okhòa, Tâioân anchoân siūtio̍h uihia̍p. Chioh mn̄g chi̍tē, ta̍k kang sī Tiongkok huiki poelâi chhimhoān lán Tâioân sai lâm hôngkhong sekpia̍t khu (ADIZ), á・sī lán ê huiki ta̍k kang poe khì chhimhoān Tiongkok hông khong sekpia̍t khu? Náē bô hóhó kā Chiúⁿ Kengkok kóng chhengchhó?
Má Engkiú phoephêng kináji̍t Tâioân sin uikoân chúgī hengkhí. Bêngbêng sī ta̍h tio̍h Chiúⁿ Kengkok ê thiàⁿkha, lí kóng sin uikoân chúgī hengkhí, lí kóng siáⁿ lâng sī kū uikoân? Chinchiàⁿ m̄ kiaⁿ Chiúⁿ Kengkok peh khílâi khiak lí ê thâukhak? Nāsī kah láu pâi láu jīhō ê uikoân Chiúⁿ Kengkok pí・khílâi, Chhòa Engbûn sǹgchò siáⁿmi̍h sin uikoân, ánne loān kóng m̄ kiaⁿ chhiò phòa lâng ê chhùi? Má Engkiú teh kā Chiúⁿ Kengkok khàu chhan siáⁿ? (210115)
Pe̍h-ōe-jī-pán/白话字版
It-goe̍h cha̍p-saⁿ sī chêng chóng-thóng Chiúⁿ Keng-kok chò-kì ê ji̍t, thàu-chá chêng chóng-thóng Má Eng-kiú tio̍h piàⁿ khì Thô-hn̂g Tāi-khe. Kńg-khì liáu-āu tī i ê Bīn-chheh téng-bīn siá bûn-chiuⁿ tōa-tōa o-ló Chiúⁿ Keng-kok tùi Tâi-oân ê kòng-hiàn, chioh kó͘-chá tāi-chì lâi mē chit-má, phoe-phêng kin-á-ji̍t Tâi-oân sin ui-koân chú-gī heng-khí, tóng-ì kauh ap kòe bîn-ì.
Má Eng-kiú piáu-sī kóng, in-ūi ì-sek hêng-thài, khu-e̍k keng-bō͘ chéng-ha̍p siū chó͘-gāi, Tâi-oân ê kēng-cheng la̍t it-ti̍t hông pian-iân hòa. Má Eng-kiú soah bē kì-tit kā Chiúⁿ Keng-kok kóng, Tâi-oân sêng-kong tí-tòng Bú-hàn hì-iām e̍k-chêng, sī 2020 nî sūn-lī î-chhî keng-chè sêng-tióng ê chió-sò͘ kok-ka chi it, Tâi-oân koh chi̍t piàn chiâⁿ-chò sè-kài siōng sêng-tióng siōng kín ê keng-chè thé chi it. 2020 nî Tâi-oân ê GDP sui-jiân kan-tāⁿ sêng-tióng iok 2%, tān-sī í-keng sī choân sè-kài chió-sò͘ tī e̍k-chêng chhiong-kek hē iû-goân ē-tàng î-chhî keng-chè sêng-tióng ê keng-chè thé. Che mā sī kúi cha̍p nî lâi Tâi-oân keng-chè sêng-tióng tē-it piàn chhiau-oa̍t Tiong-kok. Má Eng-kiú mā bē kì-tit kā Chiúⁿ Keng-kok kóng, i nn̄g piàn kēng-soán chóng-thóng ê sî lóng hiòng Tâi-oân lâng pó-chèng, i nā tòng-soán chóng-thóng, Tâi-oân ê kó͘-chhī ē khí kàu chi̍t-bān tiám. Bô-iáⁿ. I ê chō͘-soán tāi-chiòng chi̍t ūi pō͘-tiúⁿ sū-āu kóng, he sī chi̍t chióng soán-kí gí-giân. Bô gî-gō͘ Bîn-chìn-tóng ê Chhòa Eng-bûn liân-jīm chóng-thóng liáu-āu, Tâi-oân kó͘-chhī m̄-nā chhiau-kòe chi̍t-bān tiám, bān-it tiám, bān-jī tiám, chhiau-kòe chi̍t-bān gō͘-chheng gōa tiám, kóng sī i Chhòa Eng-bûn hó-ūn.
Má Eng-kiú kóng, in-ūi soán-kí chhau-lāng, nn̄g hōaⁿ koan-hē khong-chiân ok-hòa, Tâi-oân an-choân siū-tio̍h ui-hia̍p. Má Eng-kiú soah bē kì-tit 1979 nî, Bí-kok kah Tiong-hôa-jîn-bîn Kiōng-hô-kok chèng-sek kiàn-li̍p gōa-kau koan-hē liáu-āu, Chiúⁿ Keng-kok chú-chèng ê Tiong-hôa Bîn-kok chèng-hú kah Tiong-kok Kok-bîn-tóng, tùi Tiong-kok kiōng-sán-tóng só͘ chhái-chhú ê chèng-chhek sī : “put chiap-chhiok, put tâm-phòaⁿ, put thò-hia̍p ê “ saⁿ put chèng-chhek". 2015 nî cha̍p-it-goe̍h chhe-chhit, Tâi-oân chóng-thóng Má Eng-kiú tī Sin-ka-pho kah Tiong-hôa-jîn-bîn kiōng-hô-kok chú-se̍k, Tiong-kok kiōng-sán-tóng chóng su-kì Si Chìn-phîn hōe-tâm koh ak-chhiú ū 81 bió kú.
Má Eng-kiú koh kóng, kin-á-ji̍t Tâi-oân sûi-jiân í-keng bîn-chú hòa saⁿ-cha̍p-saⁿ nî, ti̍t-soán chóng-thóng í-keng chhit piàn, khiok tī chip-chèng-chiá ê tòa thâu chi hā, hian-khí chi̍t kó͘ hoán bîn-chú ê ge̍k-lâu. Tàu-té Bîn-chìn-tóng chèng-hú án-chóaⁿ hoán bîn-chú, mā kóng chi̍t-ê lâi thiaⁿ. Lán kan-tāⁿ chai-iáⁿ, bîn-chú tio̍h sī jîn-bîn choh chú-lâng. Chit-má ê bîn-chú bô chhin-chhiūⁿ Chiúⁿ Keng-kok chip-chèng hē ê bîn-chú, ē phài o͘-tō ê khì Bí-kok àm-sat Tâi-oân chok-ka Kang Lâm, chi̍t-ê ha̍k-chiá Tân Bûn-sêng tńg-lâi kò͘-hiong Tâi-oân hō͘ Kéng-chóng kiò khì mn̄g-ōe, lō͘-bóe tio̍h m̄-chai án-chóaⁿ sí-khì. Chit-má ê bîn-chú bô hit-hō o͘-miâ-toaⁿ, jīm-hô Tâi-oân lâng lóng ē-sái chū-iû chhut-kok hôe-kok.
Má Eng-kiú koh kóng, in-ūi soán-kí chhau-lāng, nn̄g hōaⁿ koan-hē khong-chiân ok-hòa, Tâi-oân an-choân siū-tio̍h ui-hia̍p. Chioh mn̄g chi̍t-ē, ta̍k kang sī Tiong-kok hui-ki poe-lâi chhim-hoān lán Tâi-oân sai lâm hông-khong sek-pia̍t khu (ADIZ), á-.sī lán ê hui-ki ta̍k kang poe khì chhim-hoān Tiong-kok hông khong sek-pia̍t khu? Ná-ē bô hó-hó kā Chiúⁿ Keng-kok kóng chheng-chhó?
Má Eng-kiú phoe-phêng kin-á-ji̍t Tâi-oân sin ui-koân chú-gī heng-khí. Bêng-bêng sī ta̍h tio̍h Chiúⁿ Keng-kok ê thiàⁿ-kha, lí kóng sin ui-koân chú-gī heng-khí, lí kóng siáⁿ lâng sī kū ui-koân? Chin-chiàⁿ m̄ kiaⁿ Chiúⁿ Keng-kok peh khí-lâi khiak lí ê thâu-khak? Nā-sī kah láu pâi láu jī-hō ê ui-koân Chiúⁿ Keng-kok pí・khí-lâi, Chhòa Eng-bûn sǹg-chò siáⁿ-mi̍h sin ui-koân, án-ne loān kóng m̄ kiaⁿ chhiò phòa lâng ê chhùi? Má Eng-kiú teh kā Chiúⁿ Keng-kok khàu chhan siáⁿ? (210115)
《绿色短评》 李南衡 M̄知马英九teh kā蒋经国哭chhan啥? 一月十三是前总统蒋经国做忌ê日,透早前总统马英九tio̍h拼去桃园大溪谒陵。转去了后伫伊ê面册顶面写文章大大o-ló蒋经国对台湾ê贡献,借古早tāi-chì来骂chit-má,批评今仔日台湾新威权主义兴起,党意kauh压过民意。
马英九表示讲,因为意识形态,区域经贸整合受阻碍,台湾ê竞争力一直hông边缘化。马英九煞bē记得kā蒋经国讲,台湾成功抵挡武汉肺炎疫情,是2020年顺利维持经济成长ê少数国家之一,台湾koh一遍成作世界上成长上紧ê经济体之一。2020年台湾ê GDP虽然干单成长约2%,但是已经是全世界少数tī疫情冲击下犹原会tàng维持经济成长ê经济体。这mā是几十年来台湾经济成长第一遍超越中国。马英九mā bē记得kā蒋经国讲,伊两遍竞选总统ê时拢向台湾人保证,伊若当选总统,台湾ê股市会起到一万点。无影。伊ê助选大将一位部长事后讲,he是一种选举语言。无疑误民进党ê蔡英文连任总统了后,台湾股市m̄-nā超过一万点、万一点、万二点、超过一万五千外点,讲是伊蔡英文好运。
马英九讲,因为选举操弄,两岸关系空前恶化,台湾安全受tio̍h威胁。马英九煞bē记得1979年,美国kah中华人民共和国正式建立外交关系了后,蒋经国主政ê中华民国政府kah中国国民党,对中国共产党所采取ê政策是:不接触、不谈判、不妥协ê「三不政策」。2015年十一月初七,台湾总统马英九伫新加坡kah中华人民共和国主席、中国共产党总书记习近平会谈koh握手有81秒久。
马英九koh讲,今仔日台湾虽然已经民主化三十三年,直选总统已经七遍,却伫执政者ê带头之下,掀起一股反民主ê逆流。到底民进党政府按怎反民主,mā讲一个来听。咱干单知影,民主tio̍h是人民作主人。Chit-má ê民主无亲像蒋经国执政下ê民主,会派乌道ê去美国暗杀台湾作家江南,一个学者陈文成转来故乡台湾hō͘警总叫去问话,路尾tio̍h m̄知按怎死去。Chit-máê民主无hit号乌名单,任何台湾人拢会使自由出国回国。
马英九koh讲,因为选举操弄,两岸关系空前恶化,台湾安全受tio̍h威胁。借问一下,逐工是中国军机飞来侵犯咱台湾西南防空识别区(ADIZ),抑是咱ê军机逐工飞去侵犯中国防空识别区?Ná-ē无好好kā蒋经国讲清楚?
马英九批评今仔日台湾新威权主义兴起。明明是踏tio̍h蒋经国ê疼脚,你讲新威权主义兴起,你讲啥人是旧威权?真正m̄̄惊蒋经国peh 起来khiak 你ê头壳?若是kah老牌老字号ê威权蒋经国比起来,蔡英文算作啥物新威权,按呢乱讲m̄惊笑破人ê嘴?马英九teh kā蒋经国哭chhan啥? (210115)