《绿色短评》

 | | | 转寄

Chit遍美国真正起pháiⁿ ah！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2021.05.16

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台湾字版简称ChoânTâiJī

Chit piàn Bíkok chinchiàⁿ khí pháiⁿ ah!

Sìgo̍eh jīit, Bíkok Chhamgīīⁿ Gōakau Koanhē Úigoânhōe thongkòe <2021 Chiànlio̍k Kēngcheng Hoat> chhóàn, che sī iû kai úigoânhōe chúse̍k, Bînchútóng ê Menendez kah kai úigoânhōe ê chiósò͘tóng léngsiù, Kiōnghôtóng ê Risch nn̄g lâng liânmiâ thêchhut・ê. Chitê hoatàn tio̍h koh sàngkau Chhamgīīⁿ choânthé hōegī símgī, engkai ē tittio̍h nn̄g tóng chichhî thongkòe, liáuāu chiah iû chóngthóng chhiamsú senghāu si̍tsi.

　　Chitê hoatàn ū kúitiám te̍ksek, tēit, Bíkok Chhamgīīⁿ Gōakau Úigoânhōe í 21 pí 1 ê aptòsèng písò͘ thongkòe. Sìgo̍eh jīit, kai úigoânhōe hoatpiáu siaⁿbêng kóng, thongkòe chitê hoatàn piáusī nn̄g tóng ha̍pchok liáu chiâⁿ hósè. Tējī, chitê hoatàn ê lāṳông ū kā gōakau chiànlio̍k, kunsū pō͘sū, kèta̍tkoan kēngcheng, kakiông Bíkok kēngchengla̍t lóng pauhâm chāilāi, sīmchì liân atchè Tiongkok " lia̍hto̍atsèng kokchè kengchè hêngûi" mā lóng ū kì chāilāi. Tēsaⁿ, chitê hoatàn hibāng kā Tiongkok insò͘ tòngchò kuiê Bíkok chènghú iusian khólī ê tùisiōng, múi chi̍tê liânpang pō͘mn̂g kah kikò͘ lóng tio̍h chítēng chi̍t miâ hù pō͘tiúⁿ kip ísiōng ê kokip koaⁿoân, chiamtùi Bíkok kah Tiongkok ê chiànlio̍k kēngcheng chìnhêng chèngchhek hia̍ptiau, liânpang ūsoàn mā engkai kah Tiongkok kēngcheng ê chiànlio̍k póchhî ittì. Chhiūⁿkóng chuchō͘ Bíkok kongsi kā kiòngèngliān sóa chhut Tiongkok, símcha Tiongkok tùi Bíkok koténg kàuio̍k kah giánkiù kikò͘ ê chuchō͘ kah sianghong chhiamtēng ê khèiok. Tēsì, múi nî ēng 3 ek bíkim siatli̍p "tùikhòng Tiongkok énghióngla̍t kikim", hibāng ùi thêko "Ittài Itlō͘" thàubêngtō͘ kàu táⁿkek bānglō͘ ké siausit, lóng ētàng chekke̍k tùikhòng Pakkiaⁿ ê "hūbīn énghióng". Tēgō͘, Bíkok mā chiamtùi kakī "āubóemn̂g" La̍hteng Bíchiu chhùpiⁿ thâubóe choh siúpī, chhuitōng Bíchiu Khaihoat Gînhâng chengchu 800 ek bíkim, hoánkek Tiongkok tī Tionglâm Bíchiu khoktōa énghióngla̍t ê chiohtāi pò͘kio̍k. Tēla̍k, chitê hoatàn nā chèngsek thongkòe, Bíkok Kokchè Mûithésú ( ēbīn ū Bíkok Chṳm kah Chūiû Achiu tiāntâi ) múinî ē tittio̍h 1 ek bíkim ūsoàn; Bíkok chènghú mā ē tī 2022 kàu 2026 múinî hiòng gōakok thêkiong 6.55 ek bíkim ê oânchō͘, hia̍pchō͘ chiahê kokka bé Bíkok chè búkhì, ho̍kbū kah pôehùn, kakiông Ìnthài khue̍k ê hônggū lêngle̍k; tī bānglō͘ anchoân hongbīn, mā ē tâuji̍p 1 ek bíkim hia̍pchō͘ sinheng chhītiûⁿ choh sò͘ūi kichhó͘ kiànsiat, chhiokchìn Bíkok ê kisu̍t chhutkháu. Chòeāu chi̍t tiám, hoatàn tē 213 cheh piáuta̍t kokhōe ê chèngchhek sī, Bíkok Kokbūīⁿ kah kîtha chènghú kikoan engkai í kah kîtha gōakok chènghú lâi’óng ê miâchheng kah kuihoān kâng chi̍tê hongsek, kah "Tâioân kengiû bînchú soánkí só͘ sánseng ê chènghú" ónglâi. Che sī Bíkok sêngbûn hoatàn tiong, thâuchi̍t piàn í "chènghú" chhengho͘ Tâioân. Hoatàn kā Tâioân kah "Ìnthài khue̍k" 36 ê kokka pâi chohhóe, kikhiáusèng kā Tâioân kah kîtha "kokka" kāngténg tùithāi.

Lán thiaⁿ Tiongkok Gōakaupō͘ hoatgiânjîn, okchhihchhih ê chiànlông Tiō li̍pkian ánchóaⁿ kóng,"Tionghong tùi iúkoan gīoân thêchhut ê siongkoan gīàn piáusī kiankoat hoántùi" , "góa goānì tiôngsin , Tionghong tìle̍k tī kah Bihong hoattián put chhiongtu̍t put tùikhòng, hō͘siong chuntiōng, ha̍pchok tàutīn iâⁿ ê koanhē. Bihong iúkoan jînsū engkai khehkoan lísèng khòaⁿthāi Tiongkok kah TiongBí koanhē, thêngchí chhuisak iúkoan sia̍p Hôa siauke̍k gīàn ". Náchhiūⁿ chi̍t chiah iûⁿá leh! Ánne lán tio̍h chaiiáⁿ, chit piàn Bíkok chinchiàⁿ khí pháiⁿah! (210507)

Chù, Menendez (Bob Menendez) Risch (Jim Risch) Engbûn miâ kantāⁿ chhamkhó

Pe̍h-ōe-jī-pán/白话字版

Chit piàn Bí-kok chin-chiàⁿ khí pháiⁿ ah!

Sì-go̍eh jī-it, Bí-kok Chham-gī-īⁿ Gōa-kau Koan-hē Úi-goân-hōe thong-kòe <2021 Chiàn-lio̍k Kēng-cheng Hoat> chhó-àn, che sī iû kai úi-goân-hōe chú-se̍k, Bîn-chú-tóng ê Menendez kah kai úi-goân-hōe ê chió-sò͘-tóng léng-siù, Kiōng-hô-tóng ê Risch nn̄g lâng liân-miâ thê-chhut-・ê. Chit-ê hoat-àn tio̍h koh sàng-kau Chham-gī-īⁿ choân-thé hōe-gī sím-gī, eng-kai ē tit-tio̍h nn̄g tóng chi-chhî thong-kòe, liáu-āu chiah iû chóng-thóng chhiam-sú seng hāu si̍t-si.

　　Chit-ê hoat-àn ū kúi-tiám te̍k-sek, tē-it, Bí-kok Chham-gī-īⁿ Gōa-kau Úi-goân-hōe í 21 pí 1 ê ap-tò-sèng pí-sò͘ thong-kòe. Sì-go̍eh jī-it, kai úi-goân-hōe hoat-piáu siaⁿ-bêng kóng, thong-kòe chit-ê hoat-àn piáu-sī nn̄g tóng ha̍p-chok liáu sêng hó-sè. Tē-jī, chit-ê hoat-àn ê lāi-iông ū kā gōa-kau chiàn-lio̍k, kun-sū pō͘-sū, kè-ta̍t-koan kēng-cheng, ka-kiông Bí-kok kēng-cheng-la̍t lóng pau-hâm chāi-lāi, sīm-chì liân at-chè Tiong-kok " lia̍h-to̍at-sèng kok-chè keng-chè hêng-ûi" mā lóng ū kì chāi-lāi. Tē-saⁿ, chit-ê hoat-àn hi-bāng kā Tiong-kok in-sò͘ tòng-chò kui-ê Bí-kok chèng-hú iu-seng khó-lī ê tùi-siōng, múi chi̍t-ê liân-pang pō͘-mn̂g kah ki-kò͘ lóng tio̍h chí-tēng chi̍t miâ hù pō͘-tiúⁿ kip í-siōng ê ko-kip koaⁿ-oân, chiam-tùi Bí-kok kah Tiong-kok ê chiàn-lio̍k kēng-cheng chìn-hêng chèng-chhek hia̍p-tiau, liân-pang ū-soàn mā eng-kai kah Tiong-kok kēng-cheng ê chiàn-lio̍k pó-chhî it-tì. Chhiūⁿ-kóng chu-chō͘ Bí-kok kong-si kā kiòng-èng-liān sóa chhut Tiong-kok, sím-cha Tiong-kok tùi Bí-kok ko-téng kàu-io̍k kah gián-kiù ki-kò͘ ê chu-chō͘ kah siang-hong chhiam-tēng ê khè-iok. Tē-sì, múi nî ēng 3 ek bí-kim siat-li̍p "tùi-khòng Tiong-kok éng-hióng la̍t ki-kim", hi-bāng ùi thê-ko "It-tài It-lō͘" thàu-bêng-tō͘ kàu táⁿ-kek bāng-lō͘ ké siau-sit, lóng ē-tàng chek-ke̍k tùi-khòng Pak-kiaⁿ ê "hū-bīn éng-hióng". Tē-gō͘, Bí-kok mā chiam-tùi ka-kī "āu-bóe-mn̂g" La̍h-teng Bí-chiu chhù-piⁿ thâu-bóe choh siú-pī, chhui-tōng Bí-chiu Khai-hoat Gîn-hâng cheng-chu 800 ek bí-kim, hoán-kek Tiong-kok tī Tiong-lâm Bí-chiu khok-tōa éng-hióng-la̍t ê chioh-tāi pò͘-kio̍k. Tē-la̍k, chit-ê hoat-àn nā chèng-sek thong-kòe, Bí-kok Kok-chè Mûi-thé-sú ( ē-bīn ū Bí-kok Chi-im kah Chū-iû A-chiu tiān-tâi ) múi-nî ē tit-tio̍h 1 ek bí-kim ū-soàn; Bí-kok chèng-hú mā ē tī 2022 kàu 2026 múi-nî hiòng gōa-kok thê-kiong 6.55 ek bí-kim ê oân-chō͘, hia̍p-chō͘ chiah-ê kok-ka bé Bí-kok chè bú-khì, ho̍k-bū kah pôe-hùn, ka-kiông Ìn-thài khu-e̍k ê hông-gū lêng-le̍k; tī bāng-lō͘ an-choân hong-bīn, mā ē tâu-ji̍p 1 ek bí-kim hia̍p-chō͘ sin-heng chhī-tiûⁿ choh sò͘-ūi ki-chhó͘ kiàn-siat, chhiok-chìn Bí-kok ê ki-su̍t chhut-kháu. Chòe-āu chi̍t tiám, hoat-àn tē 213 cheh piáu-ta̍t kok-hōe ê chèng-chhek sī, Bí-kok Kok-bū- īⁿ kah kî-tha chèng-hú ki-koan eng-kai í kah kî-tha gōa-kok chèng-hú lâi-óng ê miâ-chheng kah kui-hoān kâng chi̍t-ê hong-sek, kah "Tâi-oân keng-iû bîn-chú soán-kí só͘ sán-seng ê chèng-hú" óng-lâi. Che sī Bí-kok sêng-bûn hoat-àn tiong, thâu-chi̍t piàn í "chèng-hú" chheng-ho͘ Tâi-oân. Hoat-àn kā Tâi-oân kah "Ìn-thài khu-e̍k" 36 ê kok-ka pâi choh-hóe, ki-khiáu-sèng kā Tâi-oân kah kî-tha "kok-ka" kāng-téng tùi-thāi.

Lán thiaⁿ Tiong-kok Gōa-kau-pō͘ hoat-giân-jîn, ok-chhih-chhihê chiàn-lông Tiō li̍p-kian án-chóaⁿ kóng,"Tiong-hong tùi iú-koan gī-oân thê-chhut ê siong-koan gī-àn piáu-sī kian-koat hoán-tùi" , "góa goān-ì tiông-sin , Tiong-hong tì-le̍k tī kah Bi-hong hoat-tián put chhiong-tu̍t put tùi-khòng, hō͘-siong chun-tiōng, ha̍p-chok tàu-tīn iâⁿ ê koan-hē. Bi-hong iú-koan jîn-sū eng-kai kheh-koan lí-sèng khòaⁿ-thāi Tiong-kok kah Tiong-Bí koan-hē, thêng-chí chhui-sak iú-koan sia̍p Hôa siau-ke̍k gī-àn ". Ná-chhiūⁿ chi̍t chiah iûⁿ-á leh! Án-ne lán tio̍h chai-iáⁿ, chit piàn Bí-kok chin-chiàⁿ khí pháiⁿah! (210507)

Chù, Menendez (Bob Menendez) Risch (Jim Risch) Eng-bûn miâ kan-tāⁿ chham-khó

四月二一，美国参议院外交关系委员会通过《2021战略竞争法》草案，che是由该委员会主席、民主党ê梅年德兹kah该委员会ê少数党领袖、共和党ê李诗两人联名提出ê。Chit-ê法案tio̍h koh送交参议院全体会议审议，应该会得tio̍h两党支持通过，了后才由总统签署生效实施。

　　Chit-ê法案有几点特色：第一，美国参议院外交委员会以21比1ê压倒性比数通过。四月二一，该委员会发表声明讲，通过chit-ê法案表示两党合作了诚好势。第二，chit-ê法案ê内容有kā外交战略、军事部署、价值观竞争、增强美国竞争力lóng包涵在内，甚至连at制中国「掠夺性国际经济行为」mālóng有记在内。第三，chit-ê法案希望kā中国因素当作归个美国政府优先考虑ê对象，每一个联邦部门kah机构lóng tio̍h指定一名副部长级以上ê高级官员，针对美国kah中国ê战略竞争进行政策协调，联邦预算mā应该kah中国竞争ê战略保持一致。像讲资助美国公司kā供应链徙出中国，审查中国对美国高等教育kah研究机构ê资助kah双方签订ê契约。第四，每年用3亿美金设立「对抗中国影响力基金」，希望ùi提高「一带一路」透明度到打击网路假讯息，lóngē-tàng积极对抗北京ê「负面影响」。第五，美国mā针对家己「后尾门」拉丁美洲厝边头尾作守备，推动美洲开发银行增资800亿美金，反击中国tī中南美洲扩大影响力ê借贷布局。第六，chit-ê法案若正式通过，美国国际媒体署（下面有美国之音kah自由亚洲电台）每年会得tio̍h 1亿美金预算；美国政府mā会tī 2022到2026每年向外国提供6.55亿美金ê援助，协助chiah-ê国家买美国制武器、服务kah培训，加强印太区域ê防御能力；tī网路安全方面，mā会投入1亿美金协助新兴市场作数位基础建设，促进美国ê技术出口。最后一点，法案第213节表达国会ê政策是：美国国务院kah其他政府机关应该以kah其他外国政府来往ê名称kah规范仝一个方式，kah「台湾经由民主选举所产生ê政府」往来。Che是美国成文法案中，头一遍以「政府」称呼台湾。法案kā台湾kah「印太区域」36个国家排作伙，技巧性kā台湾kah其他「国家」同等对待。

咱听中国外交部发言人、ok-chhih-chhihê战狼赵立坚按怎讲：「中方对有关议员提出ê相关议案表示坚决反对」、「我愿意重申，中方致力tīkah美方发展不冲突不对抗、互相尊重、合作tàu阵赢ê关系。美方有关人士应该客观理性看待中国kah中美关系，停止推sak有关涉华消极议案」。那像一只羊áleh！án-ne咱tio̍h知影，chit遍美国真正起pháiⁿah！ (210507)

注：梅年德兹（Bob Menendez）　李诗（Jim Risch） 英文名仅供参考