《绿色短评》 |
![]() ![]() ![]() |
Choânbîn Tâioânjī pán/全民台湾字版简称ChoânTâiJī
《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng
Chha̍t khah oklâng
Chi̍t nî chi̍t piàn Tâitiong Tāikah Tìnlânkiong Máchó͘ Jiûkéng oa̍htāng, sìgoe̍h chhekáu àm, tī Gân Chhengpiau ap kiō chi hā, Máchó͘ Loânkiō cha̍phun pênghô thongkòe Chionghòa Bînseng tēhātō liáuāu, bô gîgō͘ Tionghôa Thóngitchhiokchìntóng chóngchhâi "Pe̍hlông" Tiuⁿ Anlo̍k lâikàu tē liáuāu, po̍khoat kúiá pho thuisak chhiongtu̍t. Hiāntiûⁿ kùná, kaná, koàná, hoankiuⁿchúi sìkè poe, sīmchì ū lâng tōatáⁿ tuisak Chionghòa hunkio̍k Hùhunkio̍ktiúⁿ Chiong Tínpang, kènghong chòeāu tī hiāntiûⁿ lia̍h 6 miâ puthoat hūnchú, i hônghāi kongbū chengpān. Sìgoe̍h chhecha̍p chákhí kìchiá mn̄g Tìnlânkiong tángsūtiúⁿ Gân Chhengpiau tùi pōle̍k sūkiāⁿ ê khòaⁿhoat, i bûnāi piáusī, Máchó͘ sī hoaⁿhí nāujia̍t, m̄sī hoaⁿhí jiásū. Ta̍kê tio̍h simpêng khìhô lâi gêngchiap Máchó͘. Chitmá e̍kchêng kîkan, só͘ū kangchok jînoân lóng chin sinkhó͘, thiⁿkhì jia̍t kah chhùiam chi̍tēá tio̍h tâmloklok, chi̍tēá tio̍h koh ōaⁿ chi̍tê. Hóhó ê tāichì hông bú kah ánne, si̍tchāi chin bô hó.
Sìgoe̍h chhecha̍p, Chionghòa koān kèngchhatkio̍ktiúⁿ Ngô͘ KhunHiok chíchhut, Thóngchhùtóng tī chit piàn Máchó͘ Jiûkéng kîkan oânchoân bô kah kènghong chiapchhiok a̍h sī sìnchhéng, mā bô lia̍t tī iânsòaⁿ chiapkiō ê miâchheh. Chhekáu àm pehtiámpòaⁿ bô ūkéng chhuthiān, beh kiôngsè chhiúⁿkiō. Hùhunkio̍ktiúⁿ Cheng Tìnpang ū oákhì hia̍ptiau, hiòng tùihong kiôngtiāu in bô lia̍t tī chiapkiō miâchheh, mā bô chhutsī Tìnlânkiong só͘ hoat ê ū pīⁿhō ê "e̍kbiâu 3 OK khah", jîchhiáⁿ in chhēng tio̍h chèngtóng kahá téng insò͘, só͘í chiah bô pàng kiâⁿ hō͘ in chiapkiō. Bô gîgō͘ Pe̍hlông Tiuⁿ Anlo̍k ê khehchhâbó͘kiáⁿ Lí Kaui tōasiaⁿ hoah kóng, "choânpō͘ ê lâng lóng kòelâi!"chi̍t tōatīn lâng chū ánne chhiong óalâi, tìsú i hông thuisak phah tio̍h siong iûgoân lún thiàⁿ apchè pōle̍k. Lí Kaui kah i ê angsài Ngô͘ Kimhó͘ sia̍phiâm hoah chhiong, hiòng kéngchhat chhiàng siaⁿ, jiákhí thuisak chhiongtu̍t, soah ín piak kīnnî lâi siōng kài tōa kuibô͘ ê pōle̍k chhiongtu̍t, chōsêng Hùkio̍ktiúⁿ téng 3 miâ kéngchhat siūsiong. Sìgoe̍h chhecha̍p, Kiámkéng khuthe̍h Lí lú huhū kàu àn, kiámhong jīmtēng Lí,Ngô͘ nn̄g lâng hónggāi kongbū chōehiâm tiōngtāi, kok chhù 20 bān, 15 bān kho͘ kaupó.
Kiⁿî inūi e̍kchêng koanhē, bôkoán ji̍p biō chèpài, hiohkhùn, lóng tio̍h pîn "e̍kbiâu 3 OK khah" chhutji̍p, kīn kīlî chiapchhiok ê kngkiō koh khah biánkóng. "e̍kbiâu 3 OK khah" ēsái kóng sī chit piàn Jiâukéng ê "thonghêngchèng", só͘ū sûi kiâⁿ tīnthâu, hiuⁿkheh lóng tio̍h í phah móa 3 che ê sión̂gkhah ōaⁿ chhú chit tiuⁿ "e̍kbiâu 3 OK khah", ū chit tiuⁿ chiah ētàng chūiû chìn chhut kengbiō chèpài.
Chionghòa tēkiámsú í sia̍phiâm siàntōng he̍k kàuso thaⁿjîn hōanchōe téng chōehiâm thôaⁿhoàn Tiuⁿ Anlo̍k, sìgoe̍h cha̍pjī ēpo͘ tio̍h hiòng tēkiámsú pòtò. Tiuⁿ Anlo̍k kàuūi liáuāu, pēng bô jīnûi i ū chhōalâng nāusū, tiantò hunhun putpêng kóng, cho͘chit hōanchōe ê sī Chionghòa Kéngchhat Hunkio̍ktiúⁿ Ông Kokhong, kènghong nā mài līiōng kongkoânle̍k cho͘chit hoānchōe, i ê pō͘hā ná ē ū pōle̍k hoatseng leh? I mā chí khòng, hit kang sī inūi kènghong choânle̍k tōnggoân chó͘chí i chiapkiō, chiah ē hoatseng thuisak , hibāng kā chèngmi̍h kongkhai chhutlâi, khòaⁿ siáng sī tāngbúê.
Chin kîkhá, Pe̍hlông Tiuⁿ Anlo̍k chí khòng Chionghòa Kéngchhat Hunkio̍ktiúⁿ Ông Kokhong sī "cho͘chit hōanchōe". Ūiáⁿ sī Tâioân sio̍kgí só͘ kóng ê, chha̍t khah oklâng! (220415)
Pe̍h-ōe-jī-pán/白话字版
《 Le̍k-sek toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng
Chha̍t khah ok-lâng
Chi̍t nî chi̍t piàn Tâi-tiong Tāi-kah Tìn-lân-kiong Má-chó͘ Jiû-kéng oa̍h-tāng, sì-goe̍h chhe-káu àm, tī Gân Chheng-piau ap kiō chi hā, Má-chó͘ Loân-kiō cha̍p-hun pêng-hô thong-kòe Chiong-hòa Bîn-seng tē-hā-tō liáu-āu, bô gî-gō͘ Tiong-hôa Thóng-it-chhiok-chìn-tóng chóng-chhâi "Pe̍h-lông" Tiuⁿ An-lo̍k lâi-kàu tē liáu-āu, po̍k-hoat kúi-á pho thui-sak chhiong-tu̍t. Hiān-tiûⁿ kùn-á, kan-á, koàn-á, hoan-kiuⁿ-chúi sì-kè poe, sīm-chì ū lâng tōa-táⁿ tui-sak Chiong-hòa hun-kio̍k Hù-hun-kio̍k-tiúⁿ Chiong Tín-pang, kèng-hong chòe-āu tī hiān-tiûⁿ lia̍h 6 miâ put-hoat hūn-chú, i hông-hāi kong-bū cheng-pān. Sì-goe̍h chhe-cha̍p chá-khí kì-chiá mn̄g Tìn-lân-kiong táng-sū-tiúⁿ Gân Chheng-piau tùi pō-le̍k sū-kiāⁿ ê khòaⁿ-hoat, i bû-nāi piáu-sī, Má-chó͘ sī hoaⁿ-hí nāu-jia̍t, m̄-sī hoaⁿ-hí jiá-sū. Ta̍k-ê tio̍h sim-pêng khì-hô lâi gêng-chiap Má-chó͘. Chit-má e̍k-chêng kî-kan, só͘-ū kang-chok jîn-oân lóng chin sin-khó͘, thiⁿ-khì jia̍t kah chhùi-am chi̍t-ē-á tio̍h tâm-lok-lok, chi̍t-ē-á tio̍h koh ōaⁿ chi̍t-ê. Hó-hó ê tāi-chì hông bú kah án-ne, si̍t-chāi chin bô hó.
Sì-goe̍h chhe-cha̍p, Chiong-hòa koān kèng-chhat-kio̍k-tiúⁿ Ngô͘ Khun-Hiok chí-chhut, Thóng-chhù-tóng tī chit piàn Má-chó͘ Jiû-kéng kî-kan oân-choân bô kah kèng-hong chiap-chhiok a̍h sī sìn-chhéng, mā bô lia̍t tī iân-sòaⁿ chiap-kiō ê miâ-chheh. Chhe-káu àm peh-tiám-pòaⁿ bô ū-kéng chhut-hiān, beh kiông-sè chhiúⁿ-kiō. Hù-hun-kio̍k-tiúⁿ Cheng Tìn-pang ū oá-khì hia̍p-tiau, hiòng tùi-hong kiông-tiāu in bô lia̍t tī chiap-kiō miâ-chheh, mā bô chhut-sī Tìn-lân-kiong só͘ hoat ê ū pīⁿ-hō ê "e̍k-biâu 3 OK khah", jî-chhiáⁿ in chhēng tio̍h chèng-tóng kah-á téng in-sò͘, só͘-í chiah bô pàng kiâⁿ hō͘ in chiap-kiō. Bô gî-gō͘ Pe̍h-lông Tiuⁿ An-lo̍k ê kheh-chhâ-bó͘-kiáⁿ Lí Ka-ui tōa-siaⁿ hoah kóng, "choân-pō͘ ê lâng lóng kòe-lâi!"chi̍t- tōa-tīn lâng chū án-ne chhiong óa--lâi, tì-sú i hông thui-sak phah tio̍h siong iû-goân lún thiàⁿ ap-chè pō-le̍k. Lí Ka-ui kah i ê ang-sài Ngô͘ Kim-hó͘ sia̍p-hiâm hoah chhiong, hiòng kéng-chhat chhiàng siaⁿ, jiá-khí thui-sak chhiong-tu̍t, soah ín piak kīn-nî lâi siōng kài tōa kui-bô͘ ê pō-le̍k chhiong-tu̍t, chō-sêng Hù-kio̍k-tiúⁿ téng 3 miâ kéng-chhat siū-siong. Sì-goe̍h chhe-cha̍p, Kiám-kéng khu-the̍h Lí lú hu-hū kàu àn, kiám-hong jīm-tēng Lí,Ngô͘ nn̄g lâng hóng-gāi kong-bū chōe-hiâm tiōng-tāi, kok chhù 20 bān, 15 bān kho͘ kau-pó.
Kin-nî in-ūi e̍k-chêng koan-hē, bô-koán ji̍p biō chè-pài, hioh-khùn, lóng tio̍h pîn "e̍k-biâu 3 OK khah" chhut-ji̍p, kīn kī-lî chiap-chhiok ê kng-kiō koh khah bián-kóng. "e̍k-biâu 3 OK khah" ēsái kóng sī chit piàn Jiâu-kéng ê "thong-hêng-chèng", só͘-ū sûi kiâⁿ tīn-thâu, hiuⁿ-kheh lóng tio̍h í phah móa 3 che ê sió-n̂g-khah ōaⁿ chhú chit tiuⁿ "e̍k-biâu 3 OK khah", ū chit tiuⁿ chiah ē-tàng chū-iû chìn chhut keng-biō chè-pài.
Chiong-hòa tē-kiám-sú í sia̍p-hiâm siàn-tōng he̍k kàu-so thaⁿ-jîn hōan-chōe téng chōe-hiâm thôaⁿ-hoàn Tiuⁿ An-lo̍k, sì-goe̍h cha̍p-jī ē-po͘ tio̍h hiòng tē-kiám-sú pò-tò. Tiuⁿ An-lo̍k kàu-ūi liáu-āu, pēng bô jīn-ûi i ū chhōa-lâng nāu-sū, tian-tò hun-hun put-pêng kóng, cho͘-chit hōan-chōe ê sī Chiong-hòa Kéng-chhat Hun-kio̍k-tiúⁿ Ông Kok-hong, kèng-hong nā mài lī-iōng kong-koân-le̍k cho͘-chit hoān-chōe, i ê pō͘-hā ná ē ū pō-le̍k hoat-seng leh? I mā chí khòng, hit kang sī in-ūi kèng-hong choân-le̍k tōng-goân chó͘-chí i chiap-kiō, chiah ē hoat-seng thui-sak , hi-bāng kā chèng-mi̍h kong-khai --chhut-lâi, khòaⁿ siáng sī tāng-bú--ê.
Chin kî-khá, Pe̍h-lông Tiuⁿ An-lo̍k chí khòng Chiong-hòa Kéng-chhat Hun-kio̍k-tiúⁿ Ông Kok-hong sī "cho͘-chit hōan-chōe". Ū-iáⁿ sī Tâi-oân sio̍k-gí só͘ kóng-- ê, chha̍t khah ok-lâng! (220415)
一年一遍台中大甲镇澜宫妈祖遶(jîu)境活动,四月初九暗,tī颜清标压轿之下,妈祖銮轿十分平和通过彰化民生地下道了后,无疑误中华统一促进党总裁「白狼」张安乐来到地了后,爆发几á波推捒冲突。现场棍á、矸á、罐á、番姜水四界飞,甚至有人大胆堆捒彰化分局副分局长钟振邦,警方最后tī现场掠6名不法份子,依妨害公务侦办。四月初十早起记者问镇澜宫董事长颜清标对暴力事件ê看法,伊无奈表示,妈祖是欢喜热闹,不是欢喜惹事。Ta̍k-ê tio̍h心平气和来迎接妈祖。Chit-má疫情期间,所有工作人员lóng真辛苦,天气热kah嘴掩一下átio̍h澹lok-lok,一下子tio̍h koh换一个。好好ê代志hông舞kahán-ne,实在真无好。
四月初十,彰化县警察局长吴坤旭指出,统促党tīchit遍妈祖遶境期间完全无kah警方接触a̍h是申请,mā无列tī沿线接轿ê名册。初九暗八点半无预警出现,beh强势抢轿。副分局长钟振邦有óa去协调,向对方强调in无列tī接轿名册,mā无出示镇澜宫所发ê有编号ê「疫苗3 OK卡」,而且in穿着政党裌á等因素,所以chiah无放行hō͘ in接轿。无疑误白狼张安乐ê客查某kiáⁿ李家葳大声喊讲:「全部ê人lóng过来!」一大阵人自ánne冲óa来,致使伊hông推捒拍tio̍h伤犹原忍痛压制暴力。李家葳kah伊ê翁婿吴金虎涉嫌hoah冲、向警察chhiàng声,惹起推捒冲突,煞引爆近年来上kài大规模ê暴力冲突,造成副分局长等3名警察受伤。四月初十,检警拘提李女夫妇到案,检方认定李、吴两人妨碍公务罪嫌重大,各处20万、15万元交保。
今年因为疫情关系,无管入庙祭拜、歇困,lóng tio̍h凭「疫苗3 OK卡」出入,近距离接触ê扛轿koh khah免讲。「疫苗3 OK卡」ēsái讲是chit遍遶境ê「通行证」,所有随行阵头、香客lóng tio̍h以拍满3剂ê小黄卡换取chit张「疫苗3 OK卡」,有chit张chiahētàng自由进出宫庙祭拜。
彰化地检署以涉嫌煽动或教唆他人犯罪等罪嫌传唤张安乐,四月十二下晡tio̍h向地检署报到。张安乐到位了后,并无认为伊有率众閙事,顚倒忿忿不平讲,组织犯罪ê是彰化警察分局长王国峯,警方若mài利用公权力组织犯罪,伊ê部下ná ē有暴力发生leh?伊mā指控,hit工是因为警方全力动员阻止伊接轿,chiah ē发生推捒,希望kā证物公开出来,看siáng是动武ê。
真奇巧(kî-khá),白狼张安乐指控彰化警察分局长王国峯是「组织犯罪」。有影是台湾俗话所讲ê:贼khah恶人! (220415)