《绿色短评》

 | | | 转寄

M̄是ta̍k个人lóng足ài战争相刣！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2022.03.20

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台湾字版简称ChoânTâiJī

《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng

　　　　　M̄ sī ta̍kê lâng lóng chiok ài chiàncheng siothâi!

　　 Jīgoe̍h jīsì, Gôlô chóngthóng Phûteng(Vladímir Pútin) hoattōng Gôlô kuntūi chhimlio̍k kehpiah kok 乌克兰, ínkhí choân sèkài tōa tio̍hkiaⁿ kah tōa hoánkám. Tûliáu chin chē kok chènghú chi̍tbīn tùi Gôlô hoatchhut khiànchek chi̍tbīn tùi 乌克兰 siaⁿoān kah bu̍tchu siōng ê oânchō͘, choân sèkài kok só͘chāi lóng ū pêngbîn pehsèⁿ hoatkhí ê hoán chiàn hoán Phûteng ê iûhêng sīui.

　　 Jīgoe̍h jīla̍k, Canada Unkohôa ū chhenggōa miâ bô kâng chióngcho̍k ê jînsū tī chhītiongsim siaⁿoān乌克兰 jînbîn, kiōngtông tíkhòng Gôlô ê chhimlio̍k hêngûi. Jīgoe̍h jīchhit, paukoat ùi Sūisū, Hunlân, Spanish, Engkok kok só͘chāi, lio̍ksio̍k chhuthiān bînchiòng chiūⁿ kethâu iûhêng siaⁿoān乌克兰, jîchhiáⁿ khiánchek Gôlô kun ê po̍khêng. Sūisū ū sò͘chheng lâng chūchi̍p tī Liânha̍pkok Geneva chóngpō͘ thâuchêng, siaⁿoān乌克兰. Siōng chē lâng khólêng sī tī Tekkok Pehlîm ū 10 bān kûnchiòng chiūⁿ kethâu siaⁿoān乌克兰, khònggī Gôlô chóngthóng Phûteng hoattōng chiàncheng.

　　 Jīgoe̍h jīsì, Gôlô ji̍pchhim乌克兰hit kang, Gôlô púnkok kok siâⁿchhī ū kúichheng kúibān bînchiòng bôkoán kéngchhat ê uihia̍p, kiâⁿchiūⁿ kethâu khònggī kokka kuntūi hoattōng chiàncheng, tōasiaⁿ hoah "bô ài, bô ài chiàncheng!" chin chē Gôlô kongbîn, kah sèkài kok só͘chāi ê lâng kāngkhoán, tùi Phûteng hālēng tùi in ê "hiaⁿtī kok" chìnhêng choânbīn kongkek, kámkak sitbōng, hùnkhài kah kiànsiàu. Kinkì chi̍tê to̍kli̍p ê Gôlô jînkoân mûithé kongpò͘ , kàu jīgoe̍h jīsì àm ûichí, Gôlô kènghong ū tī gō͘cha̍psaⁿ ê siâⁿchhī chìchió ū lia̍h 1,702 lâng, Bo̍ksukho kah sèng Piattò͘pó hông lia̍h siōngchē lâng. Kinkì 《CNN》 pòtō, Phûteng bôkoán kokchè chèchhâi Gôlô chhimlio̍k 乌克兰, Gôlô bînchiòng sìkè tōa mē " Phûteng khí siáu ah", kúicha̍p ê siâⁿchhī lóng ū chhuthiān hoánchiàn sīui, iaukiû sûisî thêngchí kunsū hêngtōng, hêng hō͘ ta̍kke hôpêng. Chi̍tê to̍kli̍p ê Gôlô jînkoân mûithé piáusī, kàu jīgoe̍h jīchhit àm ûichí, Bo̍ksukho tongkio̍k íkeng khuliû 4,124 ê hoánchiàn sīui ê jînbîn, choân kok hoánchiàn khònggī hông koaiⁿ ah ê bînchiòng chóngsò͘ íkeng chhiaukòe 5,900 lâng.

　　 Jīgoe̍h jīla̍k, ū 664 miâ Gôlô siōng kia̍tchhut ê ha̍kchiá kongkhai liânsú, iaukiû Gôlô sûisî chiongchí tùi乌克兰ê chiàncheng. Chiahê ha̍kchiá piáubêng, Gôlô tùi乌克兰tāngbú chōsêng tōakuibô͘ sísiong, phòhoāi Liânha̍pkok ê chi̍pthé anchoân chètō͘ kichhó͘, Gôlô tio̍h ūi chit tiûⁿ "putgī" chiàncheng hūkhí choânchek.

　　Tī sèng Piattò͘pó sīui iûhêng ê sî, ū chi̍tê lâng khiā tī jînhêngtō téngbīn, giâ chi̍t pak Gôlô siōng chhutmiâ ê hoánchiàn ōechok ——韦列沙真(Vasily Vereshchagin) ê《 chiàncheng ê sîn hòa 》ê ho̍kchèphín, ōechok sī ōe tī ji̍tthâu chiok béng ēbīn ê thó͘tē téngbīn, ū ēng te̍kjîn ê thâukhakóaⁿ thia̍p khílâi ê chi̍tê kimjīthah. Chit ūi cha̍pkáu sèkí ê ōe ka ū tī ōekheng téngbīn siá kóng, Chit pak chokphín sī beh hiàn hō͘ "só͘ū úitāi ê chengho̍kchiá, bôlūn sī kòekhì, hiānchāi ah sī bīlâi ê.".

　　 Ū chi̍t chióng to̍kchhâichiá ài sìpiⁿ ê kokka lóng thiaⁿ i ê ōe, nā bô sūn i ê ì, i tio̍h hoattōng chiàncheng khì ka phah ka thâi, ka chengho̍k. Chit chióng "chiàncheng hoàná" tī le̍ksú siōng ittēng ē lâulo̍h jînlūi satchhiú ê chōemiâ! Le̍ksú kā lán kóng, choân sèkài ê lâng lóng ài hôpêng, m̄ sī ta̍kê lâng lóng chiok ài chiàncheng siothâi! (220304)

Chù, 乌克兰chhiáⁿ ēng Hôagí liām


Pe̍h-ōe-jī-pán/白话字版


《 Le̍k-sek toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng

　　　　　M̄ sī ta̍k-ê lâng lóng chiok ài chiàn-cheng sio-thâi!

　　 Jī-goe̍h jī-sì, Gô-lô chóng-thóng Phû-teng(Vladímir Pútin) hoat-tōng Gô-lô kun-tūi chhim-lio̍k keh-piah kok 乌克兰, ín-khí choân sè-kài tōa tio̍h-kiaⁿ kah tōa hoán-kám. Tû-liáu chin chē kok chèng-hú chi̍t-bīn tùi Gô-lô hoat-chhut khiàn-chek chi̍t-bīn tùi 乌克兰 siaⁿ-oān kah bu̍t-chu siōng ê oân-chō͘, choân sè-kài kok só͘-chāi lóng ū pêng-bîn peh-sèⁿ hoat-khí ê hoán chiàn hoán Phû-teng ê iû-hêng sī-ui.

　　 Jī-goe̍h jī-la̍k, Canada Un-ko-hôa ū chheng-gōa miâ bô kâng chióng-cho̍k ê jîn-sū tī chhī-tiong-sim siaⁿ-oān乌克兰 jîn-bîn, kiōng-tông tí-khòng Gô-lô ê chhim-lio̍k hêng-ûi. Jī-goe̍h jī-chhit, pau-koat ùi Sūi-sū, Hun-lân, Spanish, Eng-kok kok só͘-chāi, lio̍k-sio̍k chhut-hiān bîn-chiòng chiūⁿ ke-thâu iû-hêng siaⁿ-oān乌克兰, jî-chhiáⁿ khián-chek Gô-lô kun ê po̍k-hêng. Sūi-sū ū sò͘-chheng lâng chū-chi̍p tī Liân-ha̍p-kok Geneva chóng-pō͘ thâu-chêng, siaⁿ-oān乌克兰. Siōng chē lâng khó-lêng sī tī Tek-kok Peh-lîm ū 10 bān kûn-chiòng chiūⁿ ke-thâu siaⁿ-oān乌克兰, khòng-gī Gô-lô chóng-thóng Phû-teng hoat-tōng chiàn-cheng.

　　 Jī-goe̍h jī-sì, Gô-lô ji̍p-chhim乌克兰hit kang, Gô-lô pún-kok kok siâⁿ-chhī ū kúi-chheng kúi-bān bîn-chiòng bô-koán kéng-chhat ê ui-hia̍p, kiâⁿ-chiūⁿ ke-thâu khòng-gī kok-ka kun-tūi hoat-tōng chiàn-cheng, tōa-siaⁿ hoah "bô ài, bô ài chiàn-cheng!" chin chē Gô-lô kong-bîn, kah sè-kài kok só͘-chāi ê lâng kāng-khoán, tùi Phû-teng hā-lēng tùi in ê "hiaⁿ-tī kok" chìn-hêng choân-bīn kong-kek, kám-kak sit-bōng, hùn-khài kah kiàn-siàu. Kin-kì chi̍t-ê to̍k-li̍p ê Gô-lô jîn-koân mûi-thé kong-pò͘ , kàu jī-goe̍h jī-sì àm ûi-chí, Gô-lô kèng-hong ū tī gō͘-cha̍p-saⁿ ê siâⁿ-chhī chì-chió ū lia̍h 1,702 lâng, Bo̍k-su-kho kah sèng Piat-tò͘-pó hông lia̍h siōng-chē lâng. Kin-kì 《CNN》 pò-tō, Phû-teng bô-koán kok-chè chè-chhâi Gô-lô chhim-lio̍k 乌克兰, Gô-lô bîn-chiòng sì-kè tōa mē " Phû-teng khí siáu ah", kúi-cha̍p ê siâⁿ-chhī lóng ū chhut-hiān hoán-chiàn sī-ui, iau-kiû sûi-sî thêng-chí kun-sū hêng-tōng, hêng hō͘ ta̍k-ke hô-pêng. Chi̍t-ê to̍k-li̍p ê Gô-lô jîn-koân mûi-thé piáu-sī, kàu jī-goe̍h jī-chhit àm ûi-chí, Bo̍k-su-kho tong-kio̍k í-keng khu-liû 4,124 ê hoán-chiàn sī-ui ê jîn-bîn, choân kok hoán-chiàn khòng-gī hông koaiⁿ ah ê bîn-chiòng chóng-sò͘ í-keng chhiau-kòe 5,900 lâng.

　　 Jī-goe̍h jī-la̍k, ū 664 miâ Gô-lô siōng kia̍t-chhut ê ha̍k-chiá kong-khai liân-sú, iau-kiû Gô-lô sûi-sî chiong-chí tùi乌克兰ê chiàn-cheng. Chiah-ê ha̍k-chiá piáu-bêng, Gô-lô tùi乌克兰tāng-bú chō-sêng tōa-kui-bô͘ sí-siong, phò-hoāi Liân-ha̍p-kok ê chi̍p-thé an-choân chè-tō͘ ki-chhó͘, Gô-lô tio̍h ūi chit tiûⁿ "put-gī" chiàn-cheng hū-khí choân-chek.

　　Tī sèng Piat-tò͘-pó sī-ui iû-hêng ê sî, ū chi̍t-ê lâng khiā tī jîn-hêng-tō téng-bīn, giâ chi̍t pak Gô-lô siōng chhut-miâ ê hoán-chiàn ōe-chok ——韦列沙真(Vasily Vereshchagin) ê《 chiàn-cheng ê sîn hòa 》ê ho̍k-chè-phín, ōe-chok sī ōe tī ji̍t-thâu chiok béng ē-bīn ê thó͘-tē téng-bīn, ū ēng te̍k-jîn ê thâu-khak-óaⁿ thia̍p khí-lâi ê chi̍t-ê kim-jī-thah. Chit ūi cha̍p-káu sè-kí ê ōe -ka ū tī ōe-kheng téng-bīn siá kóng, Chit pak chok-phín sī beh hiàn hō͘ "só͘-ū úi-tāi ê cheng-ho̍k-chiá, bô-lūn sī kòe-khì, hiān-chāi ah sī bī-lâi ê.".

　　 Ū chi̍t chióng to̍k-chhâi-chiá ài sì-piⁿ ê kok-ka lóng thiaⁿ i ê ōe, nā bô sūn i ê ì, i tio̍h hoat-tōng chiàn-cheng khì ka phah ka thâi, ka cheng-ho̍k. Chit chióng "chiàn-cheng hoàn-á" tī le̍k-sú siōng it-tēng ē lâu-lo̍h jîn-lūi sat-chhiú ê chōe-miâ! Le̍k-sú kā lán kóng, choân sè-kài ê lâng lóng ài hô-pêng, m̄ sī ta̍k-ê lâng lóng chiok ài chiàn-cheng sio-thâi! (220304)

Chù, 乌克兰chhiáⁿ ēng Hôa-gí liām


　　二月二四，俄罗总统浮丁（Vladímir Pútin）发动俄罗军队侵略隔壁国乌克兰，引起全世界大tio̍h惊kah大反感。除了真chē国政府一面对俄罗发出讉责一面对乌克兰声援kah物资上ê援助，全世界各所在lóng有平民百姓发起ê反战反浮丁ê游行示威。

　　二月二六，加拿大温哥华有千gōa名无仝种族ê人士tī市中心声援乌克兰人民，共同抵抗俄罗ê侵略行为。二月二七，包括ùi瑞士、芬兰、西班牙、英国各所在，陆续出现民众上街头游行声援乌克兰、而且谴责俄罗军ê暴行。瑞士有数千人聚集tī联合国日内瓦总部头前，声援乌克兰。上chē人可能是tī德国柏林有10万群众上街头声援乌克兰、抗议俄罗总统浮丁发动战争。

　　二月二四，俄罗入侵乌克兰hit工，俄罗本国各城市有几千几万民众无管警察ê威胁，行上街头抗议国家军队发动战争，大声喝「无ài，无ài战争！」真chē俄罗公民，kah世界各所在ê人仝款，对浮丁下令对inê「兄弟国」进行全面攻击，感觉失望、愤慨kah见笑。根据一个独立ê俄罗人权媒体公布，到二月二四暗为止，俄罗警方有tī五十三个城市至少有掠1,702人，莫斯科kah圣彼得堡hông掠上chē人。根据《CNN》报导，浮丁无管国际制裁俄罗侵略乌克兰，俄罗民众四界大骂「浮丁起siáu ah」，几十个城市lóng有出现反战示威，要求随时停止军事行动，还hō͘ ta̍k-ke和平。一个独立ê俄罗人权媒体表示，到二月二七暗为止，莫斯科当局已经拘留4,124个反战示烕ê人民，全国反战抗议hông关押ê民众总数已经超过5,900人。

　　二月二六，有664名俄罗上杰出ê学者公开连署，要求俄罗随时终止对乌克兰ê战争。Chiah-ê学者表明，俄罗对乌克兰动武造成大规模死伤，破坏联合国ê集体安全制度基础，俄罗tio̍h为chit场「不义」战争负起全责。

　　tī圣彼得堡示威游行ê时，有一个人khiā tī人行道顶面，giâ一幅俄罗上出名ê反战画作——韦列沙真ê《战争ê神化》ê复制品，画作是画tī日头足猛下面ê土地顶面，有用敌人ê头壳碗叠起来ê一个金字塔。Chit位十九世纪ê画家有tī画框顶面写讲：Chit幅作品是beh献hō͘「所有伟大ê征服者，无论是过去、现在ah是未来ê。」。

　　有一种独裁者ài四边ê国家lóng听伊ê话，若无顺伊ê意，伊tio̍h发动战争去ka拍ka刣，ka征服。Chit种「战争贩á」tī历史上一定会留落人类杀手ê罪名！历史kā咱讲：全世界ê人lóngài和平，m̄是ta̍k个人lóng足ài战争相刣！ (220304)

注：乌克兰　　请用华语念