《绿色短评》 |
![]() ![]() ![]() |
Choânbîn Tâioânjī pán/全民台湾字版简称ChoânTâiJī
《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng
Xíjìnpíng hiān kóng hiān làukhùi!
Cha̍pitgoe̍h jījī, tī chi̍t tiûⁿ miâ kiò choh "Tiongkok — Tanghia̍p kiànli̍p tùiōe koanhē 30 chiunî kìliām kohonghōe" ê sīsìn hōegī, Tiongkok kokka chúsek Xíjìnpíng tī kohonghōe téngbīn piáusī, Tiongkok "kiankoat hoántùi pàkoân chúgī kah kiôngkoân chèngtī". Xíjìnpíng kóng,"bô hôpêng, itchhè lóng biánkóng, Tionghong kiankoat hoántùi pàkoân chúgī kah kiôngkoân chèngtī, goānì kah chhùpiⁿ kok tn̂gkî iúhó siongchhù, kiōngtông îhō͘ tēkhu chhîkú hôpêng."i kiôngtiāu" Tiongkok choa̍ttùi bē chhōekiû pàkoân, koh khah bē í tōa khi sió."
Bôgîgō͘ ithiòng hông jīnûi tùi Tiongkok siongtong iúhó thāitō͘ ê Huilu̍tpin chóngthóng Duterte (Tu théteh) tngbīn tùi Tiongkok léngtōjîn piáusī putboán, i kóng, i tùi chòekīn Tiongkok chûnchiah tī lâm hái kahHuilu̍tpin chûnchiah hoatseng ê chengtoan, kámkak sêng"iàmò͘". Tngbīn kā Xíjìnpíng thuh chhàu, oânchoân bô hō͘ Xíjìnpíng bīnchú.
Tāichì ê hoatseng sī ánne, cha̍pitgoe̍h cha̍pla̍k ū nn̄g chiah Huilu̍tpinê pó͘kipchûn beh chiânóng Ahûnkimta (Tiongbûn miâ 仁爱礁)ê pó͘ kip hêngtōng tiong, chosiūtio̍h saⁿ chiah Tiongkok háikéngchûn ê cha̍h lō͘ chó͘jiáu koh hoatsiā chúiphàu, hongsó nn̄g chiah Huilu̍tpin pó͘kipchûn ê khì lō͘.
Cha̍pitgoe̍h cha̍ppeh, Huilu̍tpin gōakau pō͘tiúⁿ Locsin tī chi̍t hūn sengbêng tiong, í "siōng kiônglia̍t ê gísû" hiòng Tiongkok chù Manila taisái N̂g Kheliân kah Tiongkok gōakaupō͘ piáuta̍t "hùnnō͘, khiánchek kah khònggī", jîchhiáⁿ thêchhéⁿ Tiongkok, Huilu̍tpin ê chûnchiah sī ū siū BíHui《 kiōngtông hôngū tiâuiok 》ê póhō͘. Putkò, Tiongkok gōakaupō͘ piáusī, Tiongkok háikéngchûn ê hêngtōng sī "I hoat chiphêng kongbū , îhō͘ Tiongkok léngthó͘ chúkoân kah háisiōng tia̍tsū".
Cha̍pitgoe̍h cha̍pkáu, Bíkok kéngkò Tiongkok, piáusī pakkiaⁿ "putengkai kansia̍p Huilu̍tpin tī in kok choansio̍k kengchèkhu lāi ê ha̍phoat oa̍htāng". Tiongkok ánne ê hêngûi, sī ti̍tchiap uihia̍p chitchūn tēkhu hôpêng kah úntēng ê chêngsè seng kip, Bíkok khiā tī Manila chit pêng.
Cha̍pitgoe̍h jīit, Huilu̍tpin kokhông pō͘tiúⁿ Lorenzana piáusī, pún chiu khaisí ē kèsio̍k ūi chùchat tī Lâmhái Khoânta téngbīn ê kuntūi hoeho̍k kunsū pó͘kip jīmbū.
Tī cha̍pitgoe̍h jījī sīsìn hōegī tiong, Huilu̍tpin chóngthóng Tu théteh ho͘io̍k Tiongkok tio̍h chuntiōng 1982 nî ê《 Liânha̍pkok Háṳûⁿhoat Kongiok 》kah 2016 nî ê Hái gê Tiōngchhâi chhâikoat. I kóng,"lán tio̍h chhionghun līiōng chiahê hoatlu̍t kangkū, chiah ū khólêng khakpó Lâm hái sī chi̍tê hôpêng, úntēng kah hoânêng chi hái,"
Lán chaiiáⁿ inūi Tiongkok kah Huilu̍tpin tī Lâmhái ū chengchip chhiongtu̍t, 2013 nî Huilu̍tpin hiòng Háigê siôngsiat Tiōngchhâi Hoattêng thêchhut iaukiû tiōngchhâi. 2016 nî chhitgoe̍h tùi Lâm hái tiōngchhâi àn chohchhut ê chhâikoat tiong, ēsái kóng choân pôaⁿ jīntông Huilu̍tpin thêchhut ê sò͘kiû, jīnûi tī《 Liânha̍pkok Háṳûⁿhoat Kongiok 》 ēbīn, Tiongkok bēsái kóng chiàu "káu tōaⁿ sòaⁿ" ê le̍ksúsèng khoânlī, kui ê Lâmhái sī Tiongkok ê. Tiongkok kīchoa̍t sêngjīn chitê chhâikoat.
Chù, Xíjìnpíng chhiáⁿ liām Hôagí Huilu̍tpin chóngthóng Duterte) hoatim choh [ dʊˈtɛɾtɛ] ēng Pe̍hōejī choh (Tu théteh)
Pe̍h-ōe-jī-pán/白话字版
《 Le̍k-sek toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng
Xíjìnpíng hiān kóng hiān làu-khùi!
Cha̍p-it-goe̍h jī-jī, tī chi̍t tiûⁿ miâ kiò choh "Tiong-kok — Tang-hia̍p kiàn-li̍p tùi-ōe koan-hē 30 chiu-nî kì-liām ko-hong-hōe" ê sī-sìn hōe-gī, Tiong-kok kok-ka chú-sek Xíjìnpíng tī ko-hong-hōe téng-bīn piáu-sī, Tiong-kok "kian-koat hoán-tùi pà-koân chú-gī kah kiông-koân chèng-tī". Xíjìnpíng kóng,"bô hô-pêng, it-chhè lóng bián-kóng, Tiong-hong kian-koat hoán-tùi pà-koân chú-gī kah kiông-koân chèng-tī, goān-ì kah chhù-piⁿ kok tn̂g-kî iú-hó siong-chhù, kiōng-tông î-hō͘ tē-khu chhî-kú hô-pêng."i kiông-tiāu" Tiong-kok choa̍t-tùi bē chhōe-kiû pà-koân, koh khah bē í tōa khi sió."
Bô-gî-gō͘ it-hiòng hông jīn-ûi tùi Tiong-kok siong-tong iú-hó thāi-tō͘ ê Hui-lu̍t-pin chóng-thóng Duterte (Tu thé-teh) tng-bīn tùi Tiong-kok léng-tō-jîn piáu-sī put-boán, i kóng, i tùi chòe-kīn Tiong-kok chûn-chiah tī lâm hái kahHui-lu̍t-pin chûn-chiah hoat-seng ê cheng-toan, kám-kak sêng "iàm-ò͘". Tng-bīn kā Xíjìnpíng thuh- chhàu, oân-choân bô hō͘ Xíjìnpíng bīn-chú.
Tāi-chì ê hoat-seng sī án-ne, cha̍p-it-goe̍h cha̍p-la̍k ū nn̄g chiah Hui-lu̍t-pinê pó͘-kip-chûn beh chiân-óng A-hûn-kim-ta (Tiong-bûn miâ 仁爱礁)ê pó͘ -kip hêng-tōng tiong, cho-siū-tio̍h saⁿ chiah Tiong-kok hái-kéng-chûn ê cha̍h lō͘ chó͘-jiáu koh hoat-siā chúi-phàu, hong-só nn̄g chiah Hui-lu̍t-pin pó͘-kip-chûn ê khì lō͘.
Cha̍p-it-goe̍h cha̍p-peh, Hui-lu̍t-pin gōa-kau pō͘-tiúⁿ Locsin tī chi̍t hūn seng-bêng tiong, í "siōng kiông-lia̍t ê gí-sû" hiòng Tiong-kok chù Ma-ni-la tai-sái N̂g Khe-liân kah Tiong-kok gōa-kau-pō͘ piáu-ta̍t "hùn-nō͘, khián-chek kah khòng-gī", jî-chhiáⁿ thê-chhéⁿ Tiong-kok, Hui-lu̍t-pin ê chûn-chiah sī ū siū Bí-Hui《 kiōng-tông hôn-gū tiâu-iok 》ê pó-hō͘. Put-kò, Tiong-kok gōa-kau-pō͘ piáu-sī, Tiong-kok hái-kéng-chûn ê hêng-tōng sī "I hoat chip-hêng kong-bū , î-hō͘ Tiong-kok léng-thó͘ chú-koân kah hái-siōng tia̍t-sū".
Cha̍p-it-goe̍h cha̍p-káu, Bí-kok kéng-kò Tiong-kok, piáu-sī pak-kiaⁿ "put-eng-kai kan-sia̍p Hui-lu̍t-pin tī in kok choan-sio̍k keng-chè-khu lāi ê ha̍p-hoat oa̍h-tāng". Tiong-kok án-ne ê hêng-ûi, sī ti̍t-chiap ui-hia̍p chit-chūn tē-khu hô-pêng kah ún-tēng ê chêng-sè seng kip, Bí-kok khiā tī Ma-ni-la chit pêng.
Cha̍p-it-goe̍h jī-it, Hui-lu̍t-pin kok-hông pō͘-tiúⁿ Lorenzana piáu-sī, pún chiu khai-sí ē kè-sio̍k ūi chù-chat tī Lâm-hái Khoân-ta téng-bīn ê kun-tūi hoe-ho̍k kun-sū pó͘-kip jīm-bū.
Tī cha̍p-it-goe̍h jī-jī sī-sìn hōe-gī tiong, Hui-lu̍t-pin chóng-thóng Tu thé-teh ho͘-io̍k Tiong-kok tio̍h chun-tiōng 1982 nî ê《 Liân-ha̍p-kok Hái-iûⁿ-hoat Kong-iok 》kah 2016 nî ê Hái- gê Tiōng-chhâi chhâi-koat. I kóng,"lán tio̍h chhiong-hun lī-iōng chiah-ê hoat-lu̍t kang-kū, chiah ū khó-lêng khak-pó Lâm hái sī chi̍t-ê hô-pêng, ún-tēng kah hoân-êng chi hái,"
Lán chai-iáⁿ in-ūi Tiong-kok kah Hui-lu̍t-pin tī Lâm-hái ū cheng-chip chhiong-tu̍t, 2013 nî Hui-lu̍t-pin hiòng Hái-gê siông-siat Tiōng-chhâi Hoat-têng thê-chhut iau-kiû tiōng-chhâi. 2016 nî chhit-goe̍h tùi Lâm hái tiōng-chhâi àn choh-chhut ê chhâi-koat tiong, ē-sái kóng choân pôaⁿ jīn-tông Hui-lu̍t-pin thê-chhut ê sò͘-kiû, jīn-ûi tī《 Liân-ha̍p-kok Hái-iûⁿ-hoat Kong-iok 》 ē-bīn, Tiong-kok bē-sái kóng chiàu "káu tōaⁿ sòaⁿ" ê le̍k-sú-sèng khoân-lī, kui ê Lâm-hái sī Tiong-kok ê. Tiong-kok kī-choa̍t sêng-jīn chit-ê chhâi-koat.
Chù, Xíjìnpíng chhiáⁿ liām Hôa-gí Hui-lu̍t-pin chóng-thóng Duterte) hoat-im choh [ dʊˈtɛɾtɛ] ēng Pe̍h-ōe-jī choh (Tu thé-teh)
十一月二二,tī一场名叫作「中国—东协建立对话关系30周年纪念高峰会」ê视讯会议,中国国家主席习近平tī高峰会顶面表示:中国「坚决反对霸权主义kah强权政治」。习近平讲,「无和平,一切lóng免讲,中方坚决反对霸权主义kah强权政治,愿意kah周边邻国长期友好相处,共同维护地区持久和平。」伊强调「中国絶对bē寻求霸权,koh khah bē以大欺小。」
无疑误一向hông认为对中国相当友好态度ê菲律宾总统杜特蒂(Duterte)(Tu thé-teh)当面对中国领导人表示不满,伊讲,伊对最近中国船只tī南海kah菲律宾船只发生ê争端,感觉诚「厌恶」。当面kā习近平thuh-臭,完全无hō͘习近平面子。
Tāi-chì ê发生是án-ne:十一月十六有两只菲律宾ê补给船beh前往阿云金礁(中文名仁爱礁)ê补给行动中,遭受tio̍h三只中国海警船ê闸路阻扰koh发射水炮,封锁两只菲律宾补给船ê去路。
十一月十八,菲律宾外交部长骆辛(Locsin)tī一份声明中,以「上强烈ê语词」向中国驻马尼拉大使黄溪连kah中国外交部表达「愤怒、谴责kah抗议」,而且提醒中国,菲律宾ê船只是有受美菲《共同防御条约》ê保护。不过,中国外交部表示,中国海警船ê行动是「依法执行公务,维护中国领土主权kah海上秩序」。
十一月十九,美国警告中国,表示北京「不应该干涉菲律宾tīin国专属经济区内ê合法活动」。中国án-ne ê行为,是直接威胁chit阵地区和平kah稳定ê情势升级,美国khiātī马尼拉chit旁。
十一月二一,菲律宾国防部长罗连查那(Lorenzana)表示,本周开始会继续为驻扎tī南海环礁顶面ê军队恢复军事补给任务。
Tī十一月二二视讯会议中,菲律宾总统杜特蒂(Tu thé-teh)呼吁中国tio̍h尊重1982年ê《联合国海洋法公约》kah 2016年ê海牙仲裁裁决。伊讲,「咱tio̍h充分利用chiah-ê法律工具,才有可能确保南海是一个和平、稳定kah繁荣之海,」
咱知影因为中国kah菲律宾tī南海有争执冲突,2013年菲律宾向海牙常设仲裁法庭提出要求仲裁。2016年七月对南海仲裁案作出ê裁决中,ē-sái讲全盘认同菲律宾提出ê诉求,认为tī《联合国海洋法公约》下面,中国bē-sái讲照「九段线」ê历史性权利,归个南海是中国ê。中国拒絶承认chit-ê裁决。
注:习近平 请念华语 菲律宾总统杜特蒂(Duterte)发音作[ dʊˈtɛɾtɛ] 用白话字作(Tu thé-teh)