《绿色短评》

 | | | 转寄

Ná像鹦哥鸟kan-taⁿ学一句：中央欠疫苗！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2021.08.08

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台湾字版简称ChoânTâiJī
《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng
Náchhiūⁿ engko chiáu kantaⁿ o̍h chi̍t kù, Tiongiong khiàm e̍kbiâu!

　　Ēkì choh gíná ê sî, Tâioân iáu tī pe̍hsek khióngpò͘ thóngtī chi hā, chin chē ha̍kseng gíná chokbûn siá kàu siōngbóe, tio̍h náchhiūⁿ engko chiáu kantaⁿ o̍h chi̍t kù, siūⁿkhí khó͘lān ê Tāilio̍k tôngpau. Chún nā chokbûn têba̍k sī "Tiongchhiucheh", siá kàu siúⁿ goe̍h chia̍h goe̍hpiáⁿ, siūⁿkhí khó͘lān ê Tāilio̍k tôngpau, mā káná ūiáⁿ, ū ê ha̍kseng gíná chokbûn têba̍k sī "óngchiok", siá kàu bóe・á kóng kináji̍t oánchiok chin hoaⁿhí, i mā siá kóng, siūⁿkhí khó͘lān ê Tāilio̍k tôngpau, bēsái chhiò i sī "thianchâi", si̍tchāi sī Tiongkok Kokbîntóng ê lô͘hòa kàuio̍k, kā hóhó chi̍tê ha̍kseng gíná kà kah piàn choh náchhiūⁿ engko chiáu, kantaⁿ o̍h chi̍t kù, siūⁿkhí khó͘lān ê Tāilio̍k tôngpau.

　　 Bôgîgō͘ kàu kináji̍t iáu ū lâng lâu tio̍h chit chióng engko chiáu ê pēⁿto̍k, bôkoán siáⁿmi̍h chútê, i ittēng ē kóng,"Tiongiong khiàm e̍kbiâu."

　　 La̍kgoe̍h chhesì khí, chi̍t lépài kú, Tiongkok Kokbîntóng li̍púi tóng thoân téng cha̍pê lâng chhiú the̍h chi̍t tè pâiá, téngbīn siá,"góa ài e̍kbiâu, Tâioân ài oa̍hmiā", múikang tī Chóngthónghú thâuchêng iûhêng khònggī. Inūi hit tongsî lán chènghú kakī bé・ê kah Ji̍tpún chēsàng lán ê, kok chióng e̍kbiâu tàutàu chi̍tē chiah nn̄gpah cha̍p kúi bān che niāniā. In ê iōngì m̄sī kantaⁿ khònggī "Tiongiong khiàm e̍kbiâu". Tán kàu chhitgoe̍h tiongsûn, lán kakī bé・ê kah Ji̍tpún, Bíkok chēngsàng lán ê kok chióng e̍kbiâu íkeng ū chhitpah saⁿcha̍pkáu bān che, Tiongkok Kokbîntóng tiongiong iáu beh chhōa in chipchèng ê sìê koān, chhá kóng beh bé e̍kbiâu, koh kóng "Tiongiong khiàm e̍kbiâu" ê líiû bô siáⁿ ē thong ígōa, hō͘ lâng iah kóng hit sìê koān chù e̍kbiâu ê chìntō͘ lóng pâi tī bóeá kúi miâ, ū nn̄gê koān kín kóng in bô beh kakī bé e̍kbiâu ah. Kîsi̍t lán kakī cháchêng tio̍h tēngbé kah lâng sàng ê e̍kbiâu ū saⁿchheng gōa bān che.

Chhitgoe̍h cha̍ppeh, Tâipak chhītiúⁿ Koa Bûnthiat kóng beh chiohchè 80 ek kakī bé e̍kbiâu, i kóng inūi Tiongiong khiàm e̍kbiâu. Tâipakchhī gīoân Kán So͘pôe piáusī, kinkì 111 nî tō͘ Tâipakchhī chóng ūsoàn àn pian chè ji̍ttêngpió, Tâipakchhī mênî tō͘ ê ūsoàn pianchè thêngsū tī chhitgoe̍h té íchêng tio̍h chhaputto kò chi̍ttōaⁿlo̍h ah, Koa Bûnthiat chhītiúⁿ chitmá thêkhí mênî beh chiohchè kinpún sī teh kóng kó͘.

Siōng hóchhiò・ê sī Sinpakchhī hù chhītiúⁿ Lâu Hôjiân. Kinkì ōeseng hoklī pō͘ thóngkè chuliāu, kàu chhitgoe̍h jīcha̍p chásî cha̍p tiám ûichí, AZ e̍kbiâu sin pak chhī iáu chhun ū chiongkīn 20 bān che, sī choân kok chhun siōng chēê koān chhī, Lâu Hôjiân hù chhītiúⁿ kóng, e̍kbiâu ê phòe sàng chútō koân tī tiongng, tiongng beh phòe sàng 偌chē e̍kbiâu, tēhng kantaⁿētàng pītōng chiapsiū. ⁿáē chōsêng chit chióng hiānsiōng? inūi"tiongng e̍kbiâu putchiok". Tùi chittiám, sin pak chhī gīoân tì 玮姗 thàukòe bīnchheh piáusī, Lâu hù chhītiúⁿ tàuté teh kóng siáⁿhō͘ lâng lóng thiaⁿ bô. Tì gīoân koh kā i khausé kóng i "sī engkai têngsiu kokbûn, ahsī sò͘ha̍k?"

　　 Kîsi̍t, lán Tâioân cháchêng íkeng tēngbé・ê, koh ū Kotoan kah Liâna nn̄g keng lán koksán ê e̍kbiâu, kasiōng Tâioân bînkan Tâichek tiān, Hônghái / Énglêng kikimhōe, Chûchè chēngsàng kah Ji̍tpún, Bíkok, 立陶宛, 斯洛伐克 chēngsàng・ê, ka・khílâi ū 5,068 bān che kokchióng e̍kbiâu, chhitgoe̍h jījī lán chènghú koh tēngbé 3,600 bān che ê Moderna e̍kbiâu, chóngkiōng ū 8,668 bān gōa che e̍kbiâu, siáⁿ kóng "Tiongiong khiàm e̍kbiâu"? (210723)
Chù, 立陶宛, 斯洛伐克 　　 chhiáⁿ liām Hôagí


Pe̍h-ōe-jī-pán/白话字版
《 Le̍k-sek toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng
Ná-chhiūⁿ eng-ko chiáu kan-taⁿ o̍h chi̍t kù, Tiong-iong khiàm e̍k-biâu!

　　Ē-kì choh gín-á ê sî, Tâi-oân iáu tī pe̍h-sek khióng-pò͘ thóng-tī chi hā, chin chē ha̍k-seng gín-á chok-bûn siá kàu siōng-bóe, tio̍h ná-chhiūⁿ eng-ko chiáu kan-taⁿ o̍h chi̍t kù, siūⁿ-khí khó͘-lān ê Tāi-lio̍k tông-pau. Chún nā chok-bûn tê-ba̍k sī "Tiong-chhiu-cheh", siá kàu siúⁿ goe̍h chia̍h goe̍h-piáⁿ, siūⁿ-khí khó͘-lān ê Tāi-lio̍k tông-pau, mā ká-ná ū-iáⁿ, ū ê ha̍k-seng gín-á chok-bûn tê-ba̍k sī "óng-chiok", siá kàu bóe-・á kóng kin-á-ji̍t oán-chiok chin hoaⁿ-hí, i mā siá kóng, siūⁿ-khí khó͘-lān ê Tāi-lio̍k tông-pau, bē-sái chhiò i sī "thian-châi", si̍t-chāi sī Tiong-kok Kok-bîn-tóng ê lô͘-hòa kàu-io̍k, kā hó-hó chi̍t-ê ha̍k-seng gín-á kà kah piàn choh ná-chhiūⁿ eng-ko chiáu, kan-taⁿ o̍h chi̍t kù, siūⁿ-khí khó͘-lān ê Tāi-lio̍k tông-pau.

　　 Bô-gî-gō͘ kàu kin-á-ji̍t iáu ū lâng lâu tio̍h chit chióng eng-ko chiáu ê pēⁿ-to̍k, bô-koán siáⁿ-mi̍h chú-tê, i it-tēng ē kóng,"Tiong-iong khiàm e̍k-biâu."

　　 La̍k-goe̍h chhe-sì khí, chi̍t lé-pài kú, Tiong-kok Kok-bîn-tóng li̍p-úi tóng- thoân téng cha̍p-ê lâng chhiú the̍h chi̍t tè pâi-á, téng-bīn siá,"góa ài e̍k-biâu, Tâi-oân ài oa̍h-miā", múi-kang tī Chóng-thóng-hú thâu-chêng iû-hêng khòng-gī. In-ūi hit tong-sî lán chèng-hú ka-kī bé-・ê kah Ji̍t-pún chē-sàng lán ê, kok chióng e̍k-biâu tàu-tàu chi̍t-ē chiah nn̄g-pah cha̍p kúi bān che niā-niā. In ê iōng-ì m̄-sī kan-taⁿ khòng-gī "Tiong-iong khiàm e̍k-biâu". Tán kàu chhit-goe̍h tiong-sûn, lán ka-kī bé-・ê kah Ji̍t-pún, Bí-kok chēng-sàng lán ê kok chióng e̍k-biâu í-keng ū chhit-pah saⁿ-cha̍p-káu bān che, Tiong-kok Kok-bîn-tóng tiong-iong iáu beh chhōa in chip-chèng ê sì-ê koān, chhá kóng beh bé e̍k-biâu, koh kóng "Tiong-iong khiàm e̍k-biâu" ê lí-iû bô siáⁿ ē thong í-gōa, hō͘ lâng iah kóng hit sì-ê koān chù e̍k-biâu ê chìn-tō͘ lóng pâi tī bóe-á kúi miâ, ū nn̄g-ê koān kín kóng in bô beh ka-kī bé e̍k-biâu ah. Kî-si̍t lán ka-kī chá-chêng tio̍h tēng-bé kah lâng sàng ê e̍k-biâu ū saⁿ-chheng gōa bān che.

Chhit-goe̍h cha̍p-peh, Tâi-pak chhī-tiúⁿ Koa Bûn-thiat kóng beh chioh-chè 80 ek ka-kī bé e̍k-biâu, i kóng in-ūi Tiong-iong khiàm e̍k-biâu. Tâi-pak-chhī gī-oân Kán So͘-pôe piáu-sī, kin-kì 111 nî tō͘ Tâi-pak-chhī chóng ū-soàn àn pian- chè ji̍t-têng-pió, Tâi-pak-chhī mê-nî tō͘ ê ū-soàn pian-chè thêng-sū tī chhit-goe̍h té í-chêng tio̍h chha-put-to kò chi̍t-tōaⁿ-lo̍h ah, Koa Bûn-thiat chhī-tiúⁿ chit-má thê-khí mê-nî beh chioh-chè kin-pún sī teh kóng kó͘.

Siōng hó-chhiò-・ê sī Sin-pak-chhī hù chhī-tiúⁿ Lâu Hô-jiân. Kin-kì ōe-seng hok-lī pō͘ thóng-kè chu-liāu, kàu chhit-goe̍h jī-cha̍p chá-sî cha̍p tiám ûi-chí, AZ e̍k-biâu sin pak chhī iáu chhun ū chiong-kīn 20 bān che, sī choân kok chhun siōng chēê koān chhī, Lâu Hô-jiân hù chhī-tiúⁿ kóng, e̍k-biâu ê phòe sàng chú-tō koân tī tiong-ng, tiong-ng beh phòe sàng 偌chē e̍k-biâu, tē-hng kan-taⁿē-tàng pī-tōng chiap-siū. ⁿáē chō-sêng chit chióng hiān-siōng? in-ūi"tiong-ng e̍k-biâu put-chiok". Tùi chit-tiám, sin pak chhī gī-oân tì 玮姗 thàu-kòe bīn-chheh piáu-sī, Lâu hù chhī-tiúⁿ tàu-té teh kóng siáⁿhō͘ lâng lóng thiaⁿ bô. Tì gī-oân koh kā i khau-sé kóng i "sī eng-kai têng-siu kok-bûn, ah-sī sò͘-ha̍k?"

　　 Kî-si̍t, lán Tâi-oân chá-chêng í-keng tēng-bé-・ê, koh ū Ko-toan kah Liân-a nn̄g keng lán kok-sán ê e̍k-biâu, ka-siōng Tâi-oân bîn-kan Tâi-chek -tiān, Hông-hái / Éng-lêng ki-kim-hōe, Chû-chè chēng-sàng kah Ji̍t-pún, Bí-kok, 立陶宛, 斯洛伐克 chēng-sàng-・ê, ka-・khí-lâi ū 5,068 bān che kok-chióng e̍k-biâu, chhit-goe̍h jī-jī lán chèng-hú koh tēng-bé 3,600 bān che ê Moderna e̍k-biâu, chóng-kiōng ū 8,668 bān gōa che e̍k-biâu, siáⁿ kóng "Tiong-iong khiàm e̍k-biâu"? (210723)
Chù, 立陶宛, 斯洛伐克 　　 chhiáⁿ liām Hôa-gí


　　Ē记作gín-á ê时，台湾犹tī白色恐怖统治之下，真chē学生gín-á作文写到上尾，tio̍h ná像鹦哥鸟kan-taⁿ学一句：想起苦难ê大陆同胞。准nā作文题目是「中秋节」，写到赏月食月饼，想起苦难ê大陆同胞，māká-ná有影：有ê学生gín-á作文题目是「远足」，写到尾á讲今á日远足真欢喜，伊mā写讲：想起苦难ê大陆同胞，bē-sái笑伊是「天才」，实在是中国国民党ê奴化教育，kā好好一个学生gín-á教kah变作ná像鹦哥鸟，kan-taⁿ学一句：想起苦难ê大陆同胞。

　　无疑误到今á日犹有人留tio̍h chit种鹦哥鸟ê病毒，无管siáⁿ物主题，伊一定ē讲：「中央欠疫苗。」

　　六月初四起一礼拜久，中国国民党立委党团等十个人手the̍h一块牌á，顶面写：「我爱疫苗，台湾爱活命」，每工tī总统府头前游行抗议。因为hit当时咱政府家己买ê kah日本赠送咱ê，各种疫苗斗斗一下才两百十几万剂niā-niā。Inê用意m̄是kan-taⁿ抗议「中央欠疫苗」。等到七月中旬，咱家己买êkah日本、美国赠送咱ê各种疫苗已经有七百三十几万剂，中国国民党中央犹beh chhōa in执政ê四个县，吵讲beh买疫苗，koh讲「中央欠疫苗」ê理由无siáⁿē通以外，hō͘人iah讲hit四个县注疫苗ê进度lóng排tī尾á几名，有两个县紧讲in无beh家己买疫苗ah。其实咱家己早前tio̍h订买kah人送ê疫苗有三千外万剂。

七月十八，台北市长柯文哲讲beh借债80亿家己买疫苗，伊讲因为中央欠疫苗。台北市议员简舒培表示，根据111年度台北市总预算案编制日程表，台北市明年度ê预算编制程序tī七月底以前tio̍h差不多告一段落ah，柯文哲市长chit-má提起明年beh借债根本是teh讲古。

上好笑ê是新北市副市长刘和然。根据卫生福利部统计资料，到七月二十早时十点为止，AZ疫苗新北市犹chhun有将近20万剂，是全国chhun上chēê县市，刘和然副市长讲，疫苗ê配送主导权tī中央，中央beh配送偌chē疫苗，地方kan-taⁿē-tàng被动接受。náē造成chit种现象？因为「中央疫苗不足」。对chit点，新北市议员戴玮姗透过面册表示，刘副市长到底teh讲siáⁿhō͘人lóng听无。戴议员koh kā伊刨洗（khau-sé）讲伊「是应该重修国文，ah-sī数学？」

　　其实，咱台湾早前已经订买ê、koh有高端kah联亚两间咱国产ê疫苗，加上台湾民间台积电、鸿海/永龄基金会、慈济赠送kah日本、美国、立陶宛、斯洛伐克赠送-・ê，加起来有5,068万剂各种疫苗，七月二二咱政府koh订买3,600万剂ê Moderna疫苗，总共有8,668万外剂疫苗，siáⁿ讲「中央欠疫苗」？ (210723)
注：立陶宛、斯洛伐克　　请念华语