《绿色短评》

 | | | 转寄

中国乌白放声ē hông惊！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2021.06.27

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台湾字版简称ChoânTâiJī

《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng
Tiongkok o͘pe̍h pàng siaⁿ ē hông kiaⁿ!

　　 La̍kgoe̍h chhela̍k cháikhí chhit tiám pòaⁿ, Bíkok liânpang chhamgīoân 达克沃丝,苏利文,昆斯, chē Bíkun ūnsuki C17 hóngbūn Tâioân, thêngliû saⁿ tiámcheng ê tiongkan soanpò͘ Bíkok beh chēngsàng Tâioân chhitcha̍pgō͘ bān che e̍kbiâu, choân Tâioân ê lâng lóng chin hoaⁿhí mā sim chûn kámsiā. Tānsī lán nā siūⁿkhí Tiongkok ánchóaⁿ pàng siaⁿ, lán si̍tchāi sim kiaⁿkiaⁿ. Inūi chài in ê chit tâi Bíkok khongkun chiànlio̍k ūnsuki C17"khongtiong pàông", sī 1979 nî TâiBí toānkau ílâi, tēit tâi chèngsek tī Tâioân kànglo̍h khípoe ê Bíkok kunki.

　　 Kūnî 2020 nî pehgoe̍h saⁿcha̍p it, Tiongkok kiōngsántóng tóngpò 《Khoân kiû sîpò》hoatpiáu chi̍t phiⁿ "su’iàu hō͘ Chhòa Engbûn tongkio̍k chi̍tê kinpún sèng ê kéngkò" ê siāpêng kóng, siatsú Tâioân kah Bíhong nā íkeng chò liáu Bíkok kunki tī Tâioân khílo̍h ê anpâi, che sī huisiông giâmtiōng ê tāichì, íkeng ta̍h tio̍h ( Tiongkok) tāilio̍k îhō͘ kokka thóngit ê ângsòaⁿ," nāsī ( Tiongkok) tāilio̍k ū chiáng’ak tio̍h bêngkhak ê chèngkì, tio̍h ētàng phòhoāi tiāu kuiê kitiûⁿ kah kànglo̍h tī chitê kitiûⁿ ê Bíkok kunki, Tâihái chiàncheng tio̍h ánne phah・khílâi". Siāpêng koh kóng, kohchài kéngkò Chhòa Engbûn tongkio̍k kah Bíkok, m̄ hó sńghóe. ( Tiongkok) tāilio̍k îhō͘ kokka chúkoân kah léngthó͘ oânchéng ê ìchì cha̍phun kiantēng, Tiongkok bô siūⁿ beh siochiàn, tānsī tùi kongjiân chèchō hunlia̍t kokka hiānsi̍t ê hiahê hêngûi," ( Tiongkok) tāilio̍k ittēng kiankoat kā i hôekek."nā ū lia̍htio̍h Bíkun huiki tī Tâioân khílo̍h, ( Tiongkok) tāilio̍k phài chiànki khì Tâioân soansī chúkoân koh khah sī sūnlí sêngchiuⁿ.

　　Mài kóng lán Tâioân ē kiaⁿ, liân Bíkok mā ē chhoah. Chit piàn Saⁿūi Bíkok liânpang chhamgīoân la̍kgoe̍h chhela̍k beh lâi Tâioân, cháchá tio̍h koattēng hó, jîchhiáⁿ anpâi chē Bíkok khongkun ūnsuki C17 lâi, ūitio̍h khakpó kuiê jīmbū ê oânchoân sèng, Bíkok Ìnthài sulēngpō͘ te̍kpia̍t anpâi Bíkok hângkhong búlām 雷根 hō chiàntàu kûn, cháchá tī gō͘goe̍h jīit tio̍h ùi Ji̍tpún Yokosuka kitē chhuthoat lâikàu Tâioân tangpō͘ gōahái sûne̍k, téngbīn ū sio̍k Bíkok háikun tēgō͘ lām chàiki liântūi ígōa, iáu ū chài chheng gōa tùn ê kunhâi, gō͘chheng gōa miâ koaⁿpeng kah la̍kcha̍p tâi chiànki, sûisî ētàng ènghù jīmhô chêngsè ê piànhòa. Tûliáu choh īhông bānit ê chúnpī ígōa, mā ū kéngkò Tiongkok m̄thang lāmchham ê ìbī.

　　 Kójiân ūhāu. La̍kgoe̍h chhela̍k hit kang Tiongkok tiāmchiⁿchiⁿ lóng bô chhut siaⁿ, liân ta̍k kang lâi Tâioân selâm háihe̍k pòtò ê Tiongkok kunki mā pàngká chi̍t kang bô lâi. Tējī kang, Tiongkok gōakaupō͘ chiah hoatpiáu siaⁿbêng kóng, Bíkok kunki chài saⁿ ūi chhamgīoân khì Tāipak sī giâmtiōng ûihoán ittiong goânchek kah TiongBí saⁿ kongpò, Tionghong tùi che "kiankoat hoántùi", ē chèchhâi chit saⁿê lâng, jîchhiáⁿ íkeng hiòng Bíhong thêchhut giâmchiàⁿ kausia̍p, tokchhiok Bíhong sīntiōng chhúlí, m̄thang hiòng Tâito̍k hunlia̍t sèle̍k hoatchhut jīmhô chhògō͘ ê sìnhō, íbián giâmtiōng súnhāi TiongBí koanhē kah Tâihái hôpêng úntēng.《Khoânkiû sîpò》hoatpiáu siāpêng kóng, bētàng hō͘ BíTâi ēng chhiat ianchhiâng ê chiànsut si̍thiān" sin ê thu̍tphòa", nā ánne kèsio̍k lo̍hkhì, Bíkok ū chi̍t kang ē chhiat tio̍h kakī ê chéngthâuá.

　　 Kiò Bíkok chhiat ianchhiâng siósim m̄thang chhiat tio̍h chéngthâuá, kóng chitlūi ê chhiòōe bô siáⁿ iàukín, pàithok Tiongkok mài koh o͘pe̍h pàng siaⁿ kóng ánchóaⁿ tio̍h beh siochiàn, ē hông kiaⁿ neh! 　　(210611)
Chù, 达克沃丝 苏利文 昆斯　雷根 chhiáⁿ liām Hôagí

Pe̍h-ōe-jī-pán/白话字版
《 Le̍k-sek toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng
Tiong-kok o͘-pe̍h pàng siaⁿ ē hông kiaⁿ!

　　 La̍k-goe̍h chhe-la̍k chái-khí chhit tiám pòaⁿ, Bí-kok liân-pang chham-gī oân 达克沃丝,苏利文,昆斯, chē Bí-kun ūn-su-ki C-17 hóng-būn Tâi-oân, thêng-liû saⁿ tiám-cheng ê tiong-kan soan-pò͘ Bí-kok beh chēng-sàng Tâi-oân chhit-cha̍p-gō͘ bān che e̍k-biâu, choân Tâi-oân ê lâng lóng chin hoaⁿ-hí mā sim chûn kám-siā. Tān-sī lán nā siūⁿ-khí Tiong-kok án-chóaⁿ pàng siaⁿ, lán si̍t-chāi sim kiaⁿ-kiaⁿ. In-ūi chài in ê chit tâi Bí-kok khong-kun chiàn-lio̍k ūn-su-ki C-17"khong-tiong pà-ông", sī 1979 nî Tâi-Bí toān-kau í-lâi, tē-it tâi chèng-sek tī Tâi-oân kàng-lo̍h khí-poe ê Bí-kok kun-ki.

　　 Kū-nî 2020 nî peh-goe̍h saⁿ-cha̍p it, Tiong-kok kiōng-sán-tóng tóng-pò 《Khoân kiû sî-pò 》 hoat-piáu chi̍t phiⁿ "su-iàu hō͘ Chhòa Eng-bûn tong-kio̍k chi̍t-ê kin-pún sèng ê kéng-kò" ê siā-pêng kóng, siat-sú Tâi-oân kah Bí-kok nā í-keng chò liáu Bí-kok kun-ki tī Tâi-oân khí-lo̍h ê an-pâi, che sī hui-siông giâm-tiōng ê tāi-chì, í-keng ta̍h tio̍h ( Tiong-kok) tāi-lio̍k î-hō͘ kok-ka thóng-it ê âng-sòaⁿ,"nā-sī ( Tiong-kok) tāi-lio̍k ū chiáng-ak tio̍h bêng-khak ê chèng-kì, tio̍h ē-tàng phò-hoāi tiāu kui-ê ki-tiûⁿ kah kàng-lo̍h tī chit-ê ki-tiûⁿ ê Bí-kok kun-ki, Tâi-hái chiàn-cheng tio̍h án-ne phah-・khí-lâi". Siā-pêng koh kóng, koh-chài kéng-kò Chhòa Eng-bûn tong-kio̍k kah Bí-kok, m̄ hó sńg-hóe. ( Tiong-kok) tāi-lio̍k î-hō͘ kok-ka chú-koân kah léng-thó͘ oân-chéng ê ì-chì cha̍p-hun kian-tēng, Tiong-kok bô siūⁿ beh sio-chiàn, tān-sī tùi kong-jiân chè-chō hun-lia̍t kok-ka hiān-si̍t ê hiah-ê hêng-ûi," ( Tiong-kok) tāi-lio̍k it-tēng kian-koat kā i hôe kek."nā ū lia̍h-tio̍h Bí-kun hui-ki tī Tâi-oân khí-lo̍h, ( Tiong-kok) tāi-lio̍k phài chiàn-ki khì Tâi-oân soan-sī chú-koân koh khah sī sūn-lí sêng-chiuⁿ.

　　Mài kóng lán Tâi-oân ē kiaⁿ, liân Bí-kok mā ē chhoah. Chit piàn Saⁿ-ūi Bí-kok liân-pang chham-gī oân la̍k-goe̍h chhe-la̍k beh lâi Tâi-oân, chá-chá tio̍h koat-tēng hó, jî-chhiáⁿ an-pâi chē Bí-kok khong-kun ūn-su-ki C-17 lâi, ūi-tio̍h khak-pó kui-ê jīm-bū ê oân-choân sèng, Bí-kok Ìn-thài su-lēng-pō͘ te̍k-pia̍t an-pâi Bí-kok hâng-khong bú-lām 雷根 hō chiàn-tàu kûn, chá-chá tī gō͘-goe̍h jī-it tio̍h ùi Ji̍t-pún Yokosuka ki-tē chhut-hoat lâi-kàu Tâi-oân tang-pō͘ gōa-hái sûn-e̍k, téng-bīn ū sio̍k Bí-kok hái-kun tē-gō͘ lām chài-ki liân-tūi í-gōa, iáu ū chài chheng gōa tùn ê kun-hâi, gō͘-chheng gōa miâ koaⁿ-peng kah la̍k-cha̍p tâi chiàn-ki, sûi-sî ē-tàng èng-hù jīm-hô chêng-sè ê piàn-hòa. Tû-liáu choh ī-hông bān-it ê chún-pī í-gōa, mā ū kéng-kò Tiong-kok m̄-thang lām-chham ê ì-bī.

　　 Kó-jiân ū-hāu. La̍k-goe̍h chhe-la̍k hit kang Tiong-kok tiām-chiⁿ-chiⁿ lóng bô chhut siaⁿ, liân ta̍k kang lâi Tâi-oân se-lâm hái-he̍k pò-tò ê Tiong-kok kun-ki mā pàng-ká chi̍t kang bô lâi. Tē-jī kang, Tiong-kok gōa-kau-pō͘ chiah hoat-piáu siaⁿ-bêng kóng, Bí-kok kun-ki chài Saⁿ ūi chham-gī-oân khì Tāi-pak sī giâm-tiōng ûi-hoán it-tiong goân-chek kah Tiong-Bí saⁿ kong-pò, Tiong-hong tùi che "kian-koat hoán-tùi", ē chè-chhâi chit saⁿ-ê lâng, jî-chhiáⁿ í-keng hiòng Bí-hong thê-chhut giâm-chiàⁿ kau-sia̍p, tok-chhiok Bí-hong sīn-tiōng chhú-lí, m̄-thang hiòng Tâi-to̍k hun-lia̍t sè-le̍k hoat-chhut jīm-hô chhò-gō͘ ê sìn-hō, í-bián giâm-tiōng sún-hāi Tiong-Bí koan-hē kah Tâi-hái hô-pêng ún-tēng.《Khoân kiû sî-pò》hoat-piáu siā-pêng kóng, bē-tàng hō͘ Bí-Tâi ēng chhiat ian-chhiâng ê chiàn-sut si̍t-hiān" sin ê thu̍t-phòa", nā án-ne kè-sio̍k lo̍h-khì, Bí-kok ū chi̍t kang ē chhiat tio̍h ka-kī ê chéng-thâu-á.

　　 Kiò Bí-kok chhiat ian-chhiâng sió-sim m̄-thang chhiat tio̍h chéng-thâu-á, kóng chit-lūi ê chhiò-ōe bô siáⁿ iàu-kín, pài-thok Tiong-kok mài koh o͘-pe̍h pàng siaⁿ kóng án-chóaⁿ tio̍h beh sio-chiàn, ē hông kiaⁿ neh! 　　(210611)
Chù, 达克沃丝 苏利文 昆斯　雷根 chhiáⁿ liām Hôa-gí


　　六月初六早起七点半，美国联邦参议员达克沃丝、苏利文kah昆斯，坐美军运输机C-17访问台湾，停留三点钟ê中间宣布美国beh赠送台湾七十五万剂疫苗，全台湾ê人lóng真欢喜mā心存感谢。但是咱若想起中国按怎放声，咱实在心惊惊。因为载in ê chit台美国空军战略运输机C-17「空中霸王」，是1979年台美断交以来，第一台正式tī台湾降落起飞ê美国军机。

　　旧年2020年八月三十一，中国共产党党报《环球时报》发表一篇「需要hō͘蔡英文当局一个根本性ê警告」ê社评讲，设使台湾kah美方若已经做了美国军机tī台湾起落ê安排，che是非常严重ê代志，已经踏tio̍h（中国）大陆维护国家统一ê红线，「若是（中国）大陆有掌握tio̍h明确ê证据，tio̍hētàng破坏掉kui-ê机场kah降落tī这个机场ê美国军机，台海战争tio̍h按呢拍-・起来」。社评koh讲，koh再警告蔡英文当局kah美国：m̄好sńg火。（中国）大陆维护国家主权kah领土完整ê意志十分坚定，中国无想beh相战，但是对公然制造分裂国家现实ê hiah-ê行为，「（中国）大陆一定坚决kā伊回击。」若有掠tio̍h美军飞机tī台湾起落，（中国）大陆派战机去台湾宣示主权koh khah是顺理成章。

　　Mài讲咱台湾ē惊，连美国māēchhoah。Chit遍三位美国联邦参议员六月初六beh来台湾，早早tio̍h决定好，而且安排坐美国空军运输机C-17来，为tio̍h确保kui-ê任务ê完全性，美国印太司令部特别安排美国航空母舰雷根号战斗群，早早tī五月二一tio̍h ùi日本Yokosuka基地出发来到台湾东部外海巡弋（e̍k），顶面有属美国海军第五舰载机联队以外，犹有载千外吨ê军械、五千外名官兵kah六十台战机，随时ē-tàng应付任何情势ê变化。除了作预防万一ê准备以外，mā有警告中国m̄-thang滥掺ê意味。

　　果然有效。六月初六hit工中国恬chiⁿ-chiⁿlóng无出声，连逐工来台湾西南海域报到ê中国军机mā放假一工无来。第二工，中国外交部才发表声明讲，美国军机载三位参议员去台北是严重违反一中原则kah中美三公报，中方对che「坚决反对」，ē制裁chit三个人，而且已经向美方提出严正交涉，敦促美方慎重处理，m̄-thang向台独分裂势力发出任何错误ê信号，以免严重损害中美关系kah台海和平稳定。《环球时报》发表社评讲，bē-tàng hō͘美台用切烟肠ê战术实现「新ê突破」，若按呢继续落去，美国有一工ē切tio̍h家己ê指头á。

　　叫美国切烟肠小心m̄-thang切tio̍h指头á，讲chit类ê笑话无啥要紧，拜托中国mài koh乌白放声讲按怎tio̍h beh相战，ēhông惊neh！　　(210611)

注：达克沃丝 苏利文 昆斯　　雷根 请念华语