《绿色短评》

 | | | 转寄

中国目睭金金人伤重！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūi-phêng 2024.01.28




Choânbîn Tâioânjī pán/全民台湾字版简称ChoânTâiJī


《 Le̍ksek toánphêng 》　 Lí Lâmhêng

　　　 Tiongkok ba̍kchiu kimkim lâng siongtiōng!

Itgoe̍h cha̍psaⁿ, Bînchìntóng hāusoánjîn Lōa Chhengtek kah hù chóngthóng hāusoánjîn Siau Bíkhîm tòngsoán Tâioân tē 16 jīm chóngthóng hù chóngthóng. Sèkài kok kok siosòa hiòng lán kionghí, ū 25 ê Aubêng kah Auchiu kokka chhiaukòe 200 ūi chèngiàu piáuta̍t chiokhō; paukoat Engkok gōakau tāisîn卡梅伦, 立陶宛 gōakau pō͘tiúⁿ 蓝斯柏吉斯, íki̍p Hoatkok, Tekkok, Ìtāilī gōakaupō͘ mā tī itgoe̍h cha̍psì kā lán chiokhō, kîtha tēkhu paukoat Ji̍tpún gōabū tāisîn KamekawaYōko（ 上川阳子） itgoe̍h cha̍psaⁿ àm tāipiáu Ji̍tpún chènghú chiokhō Lōa Chhengtek tòngsoán. Bíkok kokbūkheng布林肯 sengbêng kionghí Lōa Chhengtek tòngsoán. Itgoe̍h cha̍psì thàuchá, Sinkapho gōakau pō͘ chiokhō Lōa Chhengtek tòngsoán chóngthóng, Òchiu gōakau kah bō͘e̍kpō͘ chiokhō Lōa Chhengtek tòngsoán chóngthóng. Hoatkok kokbîn gīhōe gītiúⁿ彭佩美, Engkok kokhōe Ēgīīⁿ gōakau úigoânhōe chúse̍k 克恩斯, 立陶宛 kokhōe gītiúⁿ 希米利特, Pholân Chhamgīīⁿ hù gītiúⁿ 卡敏斯基, Aubêng thàukòe tùi gōa sūbūpō͘ lóng cheksî hiòng lán kok piáuta̍t chiokhō. Chin lântit・ê sī tēit piàn ū kah lán bô pangkau kokka ê chóngthóng chhut siaⁿ chiokhō, thâuchi̍t ūi sī 捷克chóngthóng 帕维尔 chiokhō lán kok sūnlī oânsêng bînchú soánkí. Tējī ūi sī Huilu̍tpin chóngthóng sió Mákhósū, itgoe̍h cha̍psaⁿ àm chiokhō Lōa Chhengtek tòngsoán āu chi̍t kài Tâioân chóngthóng. Tiongkok gōakau pō͘ hoatgiânjîn tûliáu khònggī ígōa, koh kiò sió Mákhósū chóngthóng tio̍h ke tha̍k chi̍tkóa chheh. Iáu ū chin chē hōtiān kóng bē oân. Tiongkok ê hoánèng lóng kāngkhoán, hiòng bó͘ kok piáuta̍t kiônglia̍t putboán, bó͘ kok giâmtiōng ûihoán chi̍tê Tiongkok goânchek, hiòng "Tâito̍k" hunlia̍t sèle̍k hoatchhut giâmtiōng chhògō͘ sìnhō, Tiongkok tùi che kiônglia̍t putboán, kiankoat hoántùi, hiòng bó͘ kok thêchhut giâmchiàⁿ kausia̍p.

Itgoe̍h cha̍psì chákhí, Tiongkok chù Ji̍tpún tāisàikoán hoatpiáu sengbêng piáusī,"Tâioân tēkhu soánkí kiatkó liáuāu, Ji̍tpún Gōasiòng kongjiân piáusī chiokhō. Tiongkok khònggī ígōa, koh kóng Tâioân sī Tiongkok ê Tâioân, Tâioân tēkhu soánkí sī Tiongkok lāipō͘ sūbū. Giâmsiok chhuichhiok Ji̍t hong chhimkhek hoánséng chhim Tâi le̍ksú, bēsái hiòng ‘Tâito̍k’ sèle̍k hoatchhut jīmhô chhògō͘ sìnhō, bēsái kā Tâi hái hôpêng úntēng kah Tiong Ji̍t koanhē chèchō kanjiáu."

Lán beh kiò Tiongkok tōatōa sèsè ê koaⁿoân tio̍h ke tha̍k chi̍t kóa chheh. Tâioân sī Tâioân lâng ê Tâioân, kah Tiongkok chi̍ttiámá koanhē to bô. Tionghôa Jînbîn Kiōnghôkok m̄bat koán kòe Tâioân chi̍t kang, kóng"Tâioân tēkhu soánkí sī Tiongkok lāipō͘ sūbū" oânchoân bô siôngsek! Tâioân soánkí nāsī Tiongkok lāipō͘ sūbū, chioh mn̄g Tiongkok cha̍psì ek lâng kám ū chi̍t tiuⁿ Tâioân soánphiò? Kóng "goán giâmsiok chhuichhiok Ji̍t hong chhimkhek hoánséng chhim Tâi le̍ksú,"si̍tchāi sī ô͘giân loāngí! 1894 nî chhitgoe̍h jīgō͘ hoatseng "Ji̍t Chheng chiàncheng"（ Tiongkok kóng" Kahngó͘ chiàncheng"）, Chhengkok chiànpāi, 1895 nî sìgoe̍h cha̍pchhit í chhiamsú 《 Mákoan tiâuiok 》 choh kiatsok, koahniū Tâioân tó, Phêⁿô͘ kûntó kah Tâi Phêⁿ hù sio̍k kok tósū hō͘ Ji̍tpún. Ji̍tpún kàu taⁿ m̄bat chhimlio̍k kòe Tâioân, beh kiò Ji̍tpún ánchóaⁿ "chhimkhek hoánséng chhim Tâi le̍ksú"? Siōng hóchhiò sī, Tiongkok chiok ài kóng Tâioân sī Tiongkok sînsèng léngthó͘ putkhó hunkoah ê chi̍tpō͘hūn. Sūsi̍t siōng kóng koah tio̍h koah, kóng niū tio̍h niū, jōa sînsèng? kakī bô tha̍k le̍ksú beh phiàn siáng!

　　 Tiongkok ba̍kchiu kimkim ti̍tti̍t siòng Tâioân, náchhiūⁿ iáu chin ióngkiāⁿ, tānsī lí nā thiaⁿ Tiongkok chènghú tōatōa sèsè koaⁿoân só͘ kóng ê ōe, si̍tchāi sī pēⁿ kah putchí bô khinsang. Goânlâi Tiongkok sī ba̍kchiu kimkim lâng siongtiōng! (240119)

Chù, 卡梅伦　立陶宛 蓝斯柏吉斯　布林肯 彭佩美　克恩斯　希米利特 卡敏斯基　捷克 帕维尔　chhiáⁿ liām Hôagí


Pe̍h-ōe-jī-pán/白话字版



《 Le̍k-sek toán-phêng 》　 Lí Lâm-hêng

　　　 Tiong-kok ba̍k-chiu kim-kim lâng siong-tiōng!

It-goe̍h cha̍p-saⁿ, Bîn-chìn-tóng hāu-soán-jîn Lōa Chheng-tek kah hù chóng-thóng hāu-soán-jîn Siau Bí-khîm tòng-soán Tâi-oân tē 16 jīm chóng-thóng hù chóng-thóng. Sè-kài kok kok sio-sòa hiòng lán kiong-hí, ū 25 ê Au-bêng kah Au-chiu kok-ka chhiau-kòe 200 ūi chèng-iàu piáu-ta̍t chiok-hō; pau-koat Eng-kok gōa-kau tāi-sîn卡梅伦, 立陶宛 gōa-kau pō͘-tiúⁿ 蓝斯柏吉斯, í-ki̍p Hoat-kok, Tek-kok, Ì-tāi-lī gōa-kau-pō͘ mā tī it-goe̍h cha̍p-sì kā lán chiok-hō, kî-tha tē-khu pau-koat Ji̍t-pún gōa-bū tāi-sîn KamekawaYōko（ 上川阳子） it-goe̍h cha̍p-saⁿ àm tāi-piáu Ji̍t-pún chèng-hú chiok-hō Lōa Chheng-tek tòng-soán. Bí-kok kok-bū-kheng布林肯 seng-bêng kiong-hí Lōa Chheng-tek tòng-soán. It-goe̍h cha̍p-sì thàu-chá, Sin-ka-pho gōa-kau pō͘ chiok-hō Lōa Chheng-tek tòng-soán chóng-thóng, Ò-chiu gōa-kau kah bō͘-e̍k-pō͘ chiok-hō Lōa Chheng-tek tòng-soán chóng-thóng. Hoat-kok kok-bîn gī-hōe gī-tiúⁿ彭佩美, Eng-kok kok-hōe Ē-gī-īⁿ gōa-kau úi-goân-hōe chú-se̍k 克恩斯, 立陶宛 kok-hōe gī-tiúⁿ 希米利特, Pho-lân Chham-gī-īⁿ hù gī-tiúⁿ 卡敏斯基, Au-bêng thàu-kòe tùi gōa sū-bū-pō͘ lóng chek-sî hiòng lán kok piáu-ta̍t chiok-hō. Chin lân-tit-・ê sī tē-it piàn ū kah lán bô pang-kau kok-ka ê chóng-thóng chhut siaⁿ chiok-hō, thâu-chi̍t ūi sī 捷克chóng-thóng 帕维尔 chiok-hō lán kok sūn-lī oân-sêng bîn-chú soán-kí. Tē-jī ūi sī Hui-lu̍t-pin chóng-thóng sió Má-khó-sū, it-goe̍h cha̍p-saⁿ àm chiok-hō Lōa Chheng-tek tòng-soán āu chi̍t kài Tâi-oân chóng-thóng. Tiong-kok gōa-kau pō͘ hoat-giân-jîn tû-liáu khòng-gī í-gōa, koh kiò sió Má-khó-sū chóng-thóng tio̍h ke tha̍k chi̍t-kóa chheh. Iáu ū chin chē hō-tiān kóng bē oân. Tiong-kok ê hoán-èng lóng kāng-khoán, hiòng bó͘ kok piáu-ta̍t kiông-lia̍t put-boán, bó͘ kok giâm-tiōng ûi-hoán chi̍t-ê Tiong-kok goân-chek, hiòng "Tâi-to̍k" hun-lia̍t sè-le̍k hoat-chhut giâm-tiōng chhò-gō͘ sìn-hō, Tiong-kok tùi che kiông-lia̍t put-boán, kian-koat hoán-tùi, hiòng bó͘ kok thê-chhut giâm-chiàⁿ kau-sia̍p.

It-goe̍h cha̍p-sì chá-khí, Tiong-kok chù Ji̍t-pún tāi-sài-koán hoat-piáu seng-bêng piáu-sī,"Tâi-oân tē-khu soán-kí kiat-kó liáu-āu, Ji̍t-pún Gōa-siòng kong-jiân piáu-sī chiok-hō. Tiong-kok khòng-gī í-gōa, koh kóng Tâi-oân sī Tiong-kok ê Tâi-oân, Tâi-oân tē-khu soán-kí sī Tiong-kok lāi-pō͘ sū-bū. Giâm-siok chhui-chhiok Ji̍t hong chhim-khek hoán-séng chhim Tâi le̍k-sú, bē-sái hiòng ‘Tâi-to̍k’ sè-le̍k hoat-chhut jīm-hô chhò-gō͘ sìn-hō, bē-sái kā Tâi hái hô-pêng ún-tēng kah Tiong Ji̍t koan-hē chè-chō kan-jiáu."

Lán beh kiò Tiong-kok tōa-tōa sè-sè ê koaⁿ-oân tio̍h ke tha̍k chi̍t kóa chheh. Tâi-oân sī Tâi-oân lâng ê Tâi-oân, kah Tiong-kok chi̍t-tiám-á koan-hē to bô. Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok m̄-bat koán kòe Tâi-oân chi̍t kang, kóng"Tâi-oân tē-khu soán-kí sī Tiong-kok lāi-pō͘ sū-bū" oân-choân bô siông-sek! Tâi-oân soán-kí nā-sī Tiong-kok lāi-pō͘ sū-bū, chioh mn̄g Tiong-kok cha̍p-sì ek lâng kám ū chi̍t tiuⁿ Tâi-oân soán-phiò? Kóng "goán giâm-siok chhui-chhiok Ji̍t hong chhim-khek hoán-séng chhim Tâi le̍k-sú,"si̍t-chāi sī ô͘-giân loān-gí! 1894 nî chhit-goe̍h jī-gō͘ hoat-seng "Ji̍t Chheng chiàn-cheng"（ Tiong-kok kóng" Kah-ngó͘ chiàn-cheng"）, Chheng-kok chiàn-pāi, 1895 nî sì-goe̍h cha̍p-chhit í chhiam-sú 《 Má-koan tiâu-iok 》 choh kiat-sok, koah-niū Tâi-oân tó, Phêⁿ-ô͘ kûn-tó kah Tâi Phêⁿ hù sio̍k kok tó-sū hō͘ Ji̍t-pún. Ji̍t-pún kàu taⁿ m̄-bat chhim-lio̍k kòe Tâi-oân, beh kiò Ji̍t-pún án-chóaⁿ "chhim-khek hoán-séng chhim Tâi le̍k-sú"? Siōng hó-chhiò sī, Tiong-kok chiok ài kóng Tâi-oân sī Tiong-kok sîn-sèng léng-thó͘ put-khó hun-koah ê chi̍t-pō͘-hūn. Sū-si̍t siōng kóng koah tio̍h koah, kóng niū tio̍h niū, jōa sîn-sèng? ka-kī bô tha̍k le̍k-sú beh phiàn siáng!

　　 Tiong-kok ba̍k-chiu kim-kim ti̍t-ti̍t siòng Tâi-oân, ná-chhiūⁿ iáu chin ióng-kiāⁿ, tān-sī lí nā thiaⁿ Tiong-kok chèng-hú tōa-tōa sè-sè koaⁿ-oân só͘ kóng ê ōe, si̍t-chāi sī pēⁿ kah put-chí bô khin-sang. Goân-lâi Tiong-kok sī ba̍k-chiu kim-kim lâng siong-tiōng! (240119)

Chù, 卡梅伦　立陶宛 蓝斯柏吉斯　布林肯 彭佩美　克恩斯　希米利特 卡敏斯基　捷克 帕维尔　chhiáⁿ liām Hôa-gí




一月十三，民进党候选人赖清德kah副总统候选人萧美琴当选台湾第16任总统副总统。世界各国相续向lán恭喜：有25个欧盟kah欧洲国家超过200位政要表达祝贺；包括英国外交大臣卡梅伦、立陶宛外交部长蓝斯柏吉斯，以及法国、德国、义大利外交部mā tī一月十四kā lán祝贺，其他地区包括日本外务大臣KamikawaYōko（上川阳子）一月十三暗代表日本政府祝贺赖清德当选。美国国务卿布林肯声明恭喜赖清德当选。一月十四透早，新加坡外交部祝贺赖清德当选总统，澳洲外交kah贸易部祝贺赖清德当选总统。法国国民议会议长彭佩美，英国国会下议院外交委员会主席克恩斯，立陶宛国会议长希米利特，波兰参议院副议长卡敏斯基，欧盟透过对外事务部lóng即时向lán国表达祝贺。真难得ê是第一遍有kah lán无邦交国家ê总统出声祝贺，头一位是捷克总统帕维尔祝贺lán国顺利完成民主选举。第二位是菲律宾总统小马可仕，一月十三暗祝贺赖清德当选后一届台湾总统。中国外交部发言人除了抗议以外，koh叫小马可仕总统tio̍h加读一kóa册。犹有真chē贺电讲bē完。中国ê反应lóng仝款：向某国表达强烈不满，某国严重违反一个中国原则，向「台独」分裂势力发出严重错误讯号，中国对che强烈不满、坚决反对，向某国提出严正交涉。

一月十四早起，中国驻日本大使馆发表声明表示，「台湾地区选举结果了后，日本外相公然表示祝贺。中国抗议以外，koh讲台湾是中国ê台湾，台湾地区选举是中国内部事务。严肃催促日方深刻反省侵台历史，bē-sái向『台独』势力发出任何错误讯号，bē-sái kā台海和平稳定kah中日关系制造干扰。」

Lán beh叫中国大大细细ê官员tio̍h加读一kóa册。台湾是台湾人ê台湾，kah中国一点á关系都无。中华人民共和国m̄-bat管过台湾一工，讲「台湾地区选举是中国内部事务」完全无常识！台湾选举若是中国内部事务，借问中国十四亿人kám有一张台湾选票？讲「阮严肃催促日方深刻反省侵台历史，」实在是胡言乱语！1894年七月二五发生「日清战争」（中国讲「甲午战争」），清国战败，1895年四月十七以签署《马关条约》作结束，割让台湾岛、澎湖群岛kah台澎附属各岛屿hō͘日本。日本到taⁿm̄-bat侵略过台湾，beh叫日本án-chóaⁿ「深刻反省侵台历史」？上好笑是，中国足爱讲台湾是中国神圣领土不可分割ê一部分。事实上讲割tio̍h割、讲让tio̍h让，偌神圣？家己无读历史beh骗siáng！

　　中国目睭金金直直相台湾，ná-chhiūⁿ犹真勇健，但是你若听中国政府大大细细官员所讲ê话，实在是病kah不止无轻松。原来中国是目睭金金人伤重！ (240119)

注：卡梅伦　立陶宛　蓝斯柏吉斯　布林肯　彭佩美　克恩斯　立陶宛　希米　　利特　卡敏斯基　捷克　帕维尔　　请念华语