《绿色短评》 |
![]() ![]() ![]() |
Choânbîn Tâioânjī pán/全民台湾字版简称ChoânTâiJī
《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng
Tiongkok Kokbîntóng chèng lâng soān!
Hônghái tángsūtiúⁿ Koeh Tâibêng chòekīn pióthài ū siūⁿ beh koh tńgkhì Tiongkok Kokbîntóng chham soán chóngthóng, Jīgoe̍h cha̍pla̍k, chêng li̍púi Chhòa Chènggoân tī bīnchheh téngbīn chhiàng siaⁿ,"Tiongkok Kokbîntóng m̄ sī kongkiōng piānsó͘, suiàu ê sî chhiong ji̍pkhì pàng chi̍t pû jiō, pàng liáu koh hiâm piānsó͘ chhàu, līkhui ê sî koh phùi chi̍t kô͘ thâm, tán kàu lâng kā piānsó͘ piàⁿ sàu chhengkhì, i jīnûi kakī chin tōabóe, koh cháu tò tńglâi ngē beh koh pàng chi̍t pû jiō."suijiân Chhòa Chènggoân ùi thâu kàu bóe lóng bô kiò miâ kiò sèⁿ, tānsī ta̍kê mā lóng chaiiáⁿ i sī teh kóng Koeh Tâibêng.
Tâioân ōe pàng jiō ū lâng kóng choh"soān jiō", Tâioân ū chi̍t kù sio̍kgí ōe kóng,"gíná lâng pàng jiō soān kòe khe, lāulâng pàng jiō ti̍h tio̍h ê."lēnggōa chit jī"soān"jī ū sî mā hông the̍h lâi choh chiok siūkhì mē lâng ê ìsù. Chhiūⁿkóng ū lâng chò huisiông m̄tio̍hê tāichì, tio̍h ū khólêng ínkhí chin chē lâng kā mē, itpoaⁿ sī kóng"chèng lâng soān".
2005 nî saⁿgoe̍h cha̍psì, Tiongkok " Jîntāihōe siôngbū úigoânhōe" thongkòe "hoán hunlia̍t kokka hoat", kâng chi̍t ji̍t senghāu si̍tsi. Tiongkok beh chètēng siáⁿmi̍h hoatlu̍t, beh chètēng kúi chheng tiâu lóng sī in tau ê tāichì. Būntê sī chitê hoatlu̍t tēit tiâu tio̍hkóng, ūitio̍h hoántùi kah atchè "Tâito̍k" hunlia̍t sèle̍k hunlia̍t kokka, chhiokchìn chó͘kok hôpêng thóngit, îhō͘ Tâioân háikiap tēkhu hôpêng úntēng, îhō͘ kokka chúkoân kah léngthó͘ oânchéng, îhō͘ Tionghôa bîncho̍k kinpún līek, kinkì hiànhoat, chètèng pún hoat. Tējī tiâu kóng, sèkài siōng chíū chi̍tê Tiongkok, tāilio̍k kah Tâioân kâng sio̍k chi̍tê Tiongkok, Tiongkok ê chúkoân kah léngthó͘ oânchéng put iông hunkoah. Îhō͘ kok kechú koân kah léngthó͘ oânchéng sī paukoat Tâioân tôngpau chāilāi ê choân Tiongkok jînbîn ê kiōngtông gībū.
chinchiàⁿ sī khíiúchhúlí! saⁿgoe̍h jīla̍k,"Saⁿjīla̍k bînchú hôpêng hō͘ Tâioân tōa iûhêng", Tân Chúipíⁿ chóngthóng kah Tâioân bînchiòng chòhóe iûhêng, hiòng Tâioân háikiap tùihōaⁿ kah kokchè siāhōe hoah chhut "ài bînchú","ài hôpêng","tio̍h chūiû","hoán chhimlio̍k","hoán uihia̍p","pó kahn̂g","hō͘ Tâioân" téng cha̍p ê tōa tūi. Piáuta̍t hùnkhài kah putboán. Hoántùi Tiongkok chètēng "Hoán hunlia̍t kokka hoat".
Sìgoe̍h jīla̍k, Tiongkok Kokbîntóng chúse̍k, kakī kóng sī "sûnchéng Tiongkok lâng" ê Liân Chiàn chhōa 70 lâng khì Tiongkok, kóng sī "Tiongkok Kokbîntóng hôpêng chi lú", khì kìⁿ Τiongkiōng tiongiong chóngsukì, kokka chúsek, tiongiong kunúi chúse̍k Ô͘ Gímtō, tī Pakkiaⁿ jînbîn tāihōetn̂g chìnhêng hōetâm, ū ta̍tsêng gō͘ tiám kiōngsek, tôngì tī kiújī nn̄g kiōngsek téngbīn chhuitōng nn̄g hōaⁿ tâmphòaⁿ. Tiongkok Kokbîntóng ánne chò, tongjiân ē hō͘ kokchè siāhōe gō͘hōe, Tâioân lâng pēng bô hoántùi Tiongkok chètēng "Hoán hunlia̍t kokka hoat". Tī Tâioân, Tiongkok Kokbîntóng tongjiân hō͘ chènglâng soān.
2022 nî pehgoe̍h, Tiongkok chiàkháu Bíkok Chiònggīīⁿ gītiúⁿ chhejī hóngbūn Tâioân, tī Tâioân sìkho͘ûi phah huitôaⁿ, pehgoe̍h chhecha̍p Tiongkok Kokbîntóng phài hù chúse̍k Hā Li̍pgiân chhōa thoân khì Tiongkok hóngbūn, suijiân i kiôngtiāu sī hui koaⁿhong, kò͘ bînseng. Tānsī tī chiahni̍h bínkám ê sî tīn khì Tiongkok hóngbūn, bo̍kkoài hō͘ chèng lâng soān.
Tiongkok Kokbîntóng sī m̄ sī kongkiōng piānsó͘, hō͘ in ê tóngoân kakī kóng khah chún, tānsī Tiongkok Kokbîntóng chèng lâng"soān"ê tāichì, chē kah kóng bē liáu. (230224)
Pe̍h-ōe-jī-pán/白话字版
《 Le̍k-sek toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng
Tiong-kok Kok-bîn-tóng chèng lâng soān!
Hông-hái táng-sū-tiúⁿ Koeh Tâi-bêng chòe-kīn pió-thài ū siūⁿ beh koh tńg-khì Tiong-kok Kok-bîn-tóng chham soán chóng-thóng, Jī-goe̍h cha̍p-la̍k, chêng li̍p-úi Chhòa Chèng-goân tī bīn-chheh téng-bīn chhiàng siaⁿ,"Tiong-kok Kok-bîn-tóng m̄ sī kong-kiōng piān-só͘, su-iàu ê sî chhiong ji̍p-khì pàng chi̍t pû jiō, pàng liáu koh hiâm piān-só͘ chhàu, lī-khui ê sî koh phùi chi̍t kô͘ thâm, tán kàu lâng kā piān-só͘ piàⁿ sàu chheng-khì, i jīn-ûi ka-kī chin tōa-bóe, koh cháu tò tńg-lâi ngē beh koh pàng chi̍t pû jiō."sui-jiân Chhòa Chèng-goân ùi thâu kàu bóe lóng bô kiò miâ kiò sèⁿ, tān-sī ta̍k-ê mā lóng chai-iáⁿ i sī teh kóng Koeh Tâi-bêng.
Tâi-oân ōe pàng jiō ū lâng kóng choh"soān jiō", Tâi-oân ū chi̍t kù sio̍k-gí ōe kóng,"gín-á lâng pàng jiō soān kòe khe, lāu-lâng pàng jiō ti̍h tio̍h ê."lēng-gōa chit jī"soān"jī ū sî mā hông the̍h lâi choh chiok siū-khì mē lâng ê ì-sù. Chhiūⁿ-kóng ū lâng chò hui-siông m̄-tio̍hê tāi-chì, tio̍h ū khó-lêng ín-khí chin chē lâng kā mē, it-poaⁿ sī kóng"chèng lâng soān".
2005 nî saⁿ-goe̍h cha̍p-sì, Tiong-kok " Jîn-tāi-hōe siông-bū úi-goân-hōe" thong-kòe "hoán hun-lia̍t kok-ka hoat", kâng chi̍t ji̍t seng-hāu si̍t-si. Tiong-kok beh chè-tēng siáⁿ-mi̍h hoat-lu̍t, beh chè-tēng kúi chheng tiâu lóng sī in tau ê tāi-chì. Būn-tê sī chit-ê hoat-lu̍t tē-it tiâu tio̍h-kóng, ūi-tio̍h hoán-tùi kah at-chè "Tâi-to̍k" hun-lia̍t sè-le̍k hun-lia̍t kok-ka, chhiok-chìn chó͘-kok hô-pêng thóng-it, î-hō͘ Tâi-oân hái-kiap tē-khu hô-pêng ún-tēng, î-hō͘ kok-ka chú-koân kah léng-thó͘ oân-chéng, î-hō͘ Tiong-hôa bîn-cho̍k kin-pún lī-ek, kin-kì hiàn-hoat, chè-tèng pún hoat. Tē-jī tiâu kóng, sè-kài siōng chí-ū chi̍t-ê Tiong-kok, tāi-lio̍k kah Tâi-oân kâng sio̍k chi̍t-ê Tiong-kok, Tiong-kok ê chú-koân kah léng-thó͘ oân-chéng put iông hun-koah. Î-hō͘ kok ke-chú koân kah léng-thó͘ oân-chéng sī pau-koat Tâi-oân tông-pau chāi-lāi ê choân Tiong-kok jîn-bîn ê kiōng-tông gī-bū.
chin-chiàⁿ sī khí-iú-chhú-lí! saⁿ-goe̍h jī-la̍k,"Saⁿ-jī-la̍k bîn-chú hô-pêng hō͘ Tâi-oân tōa iû-hêng", Tân Chúi-píⁿ chóng-thóng kah Tâi-oân bîn-chiòng chò-hóe iû-hêng, hiòng Tâi-oân hái-kiap tùi-hōaⁿ kah kok-chè siā-hōe hoah chhut "ài bîn-chú","ài hô-pêng","tio̍h chū-iû","hoán chhim-lio̍k","hoán ui-hia̍p","pó ka-hn̂g","hō͘ Tâi-oân" téng cha̍p ê tōa tūi. Piáu-ta̍t hùn-khài kah put-boán. Hoán-tùi Tiong-kok chè-tēng "Hoán hun-lia̍t kok-ka hoat".
Sì-goe̍h jī-la̍k, Tiong-kok Kok-bîn-tóng chú-se̍k, ka-kī kóng sī "sûn-chéng Tiong-kok lâng" ê Liân Chiàn chhōa 70 lâng khì Tiong-kok, kóng sī "Tiong-kok Kok-bîn-tóng hô-pêng chi lú", khì kìⁿ Τiong-kiōng tiong-iong chóng-su-kì, kok-ka chú-sek, tiong-iong kun-úi chú-se̍k Ô͘ Gím-tō, tī Pak-kiaⁿ jîn-bîn tāi-hōe-tn̂g chìn-hêng hōe-tâm, ū ta̍t-sêng gō͘ tiám kiōng-sek, tông-ì tī kiú-jī nn̄g kiōng-sek téng-bīn chhui-tōng nn̄g hōaⁿ tâm-phòaⁿ. Tiong-kok Kok-bîn-tóng án-ne chò, tong-jiân ē hō͘ kok-chè siā-hōe gō͘-hōe, Tâi-oân lâng pēng bô hoán-tùi Tiong-kok chè-tēng "Hoán hun-lia̍t kok-ka hoat". Tī Tâi-oân, Tiong-kok Kok-bîn-tóng tong-jiân hō͘ chèng-lâng soān.
2022 nî peh-goe̍h, Tiong-kok chià-kháu Bí-kok Chiòng-gī-īⁿ gī-tiúⁿ chhe-jī hóng-būn Tâi-oân, tī Tâi-oân sì-kho͘-ûi phah hui-tôaⁿ, peh-goe̍h chhe-cha̍p Tiong-kok Kok-bîn-tóng phài hù chú-se̍k Hā Li̍p-giân chhōa thoân khì Tiong-kok hóng-būn, sui-jiân i kiông-tiāu sī hui koaⁿ-hong, kò͘ bîn-seng. Tān-sī tī chiah-ni̍h bín-kám ê sî tīn khì Tiong-kok hóng-būn, bo̍k-koài hō͘ chèng lâng soān.
Tiong-kok Kok-bîn-tóng sī m̄ sī kong-kiōng piān-só͘, hō͘ in ê tóng-oân ka-kī kóng khah chún, tān-sī Tiong-kok Kok-bîn-tóng chèng lâng"soān"ê tāi-chì, chē kah kóng bē liáu. (230224)
鸿海董事长郭台铭最近表态有想beh koh转去中国国民党参选总统,二月十六,前立委蔡正元tī面册顶面唱声:「中国国民党m̄是公共便所,需要ê时冲入去放一pû尿,放了koh嫌便所臭,离开ê时koh phùi一糊痰,等到人kā便所拼扫清气,伊认为家己真大尾,koh走倒转来硬beh koh放一pû尿。」虽然蔡正元ùi头到尾lóng无叫名叫姓,但是ta̍k个mā lóng知影伊是teh讲郭台铭。
台湾话放尿有人讲作「soān尿」,台湾有一句俗语话讲:「gín-á人放尿soān过溪,老人放尿滴tio̍h鞋。」另外chit字「soān」字有时mā hông the̍h来作足受气骂人ê意思。像讲有人做非常m̄-tio̍h ê代志,tio̍h有可能引起真chē人kā骂,一般是讲「众人soān」。
2005年三月十四,中国「人代会常务委员会」通过「反分裂国家法」,仝一日生效实施。中国beh制订啥物法律、beh制订几千条lóng是intauê代志。问题是chit-ê法律第一条tio̍h讲:为tio̍h反对kah遏制「台独」分裂势力分裂国家,促进祖国和平统一,维护台湾海峡地区和平稳定,维护国家主权kah领土完整,维护中华民族根本利益,根据宪法,制定本法。 第二条讲:世界上只有一个中国,大陆kah台湾仝属一个中国,中国ê主权kah领土完整不容分割。 维护国家主权kah领土完整是包括台湾同胞在内ê全中国人民ê共同义务。
真正是岂有此理!三月二六,「三二六民主和平护台湾大游行」,陈水扁总统kah台湾民众做伙游行,向台湾海峡对岸kah国际社会喝出「爱民主」、「爱和平」、「要自由」、「反侵略」、「反威胁」、「保家园」、「护台湾」等十个大队。表达愤慨kah不满。反对中国制订「反分裂国家法」。
四月二六,中国国民党主席、家己讲是「纯种中国人」ê连战chhōa 70人去中国,讲是「中国国民党和平之旅」,去见中共中央总书记、国家主席、中央军委主席胡锦涛,tī北京人民大会堂进行会谈,有达成五点共识,同意tī九二共识顶面推动两岸谈判。中国国民党án-ne做,当然会hō͘国际社会误会:台湾人并无反对中国制订「反分裂国家法」。Tī台湾,中国国民党当然hō͘众人soān。
2022年八月,中国藉口美国众议院誐长初二访问台湾,tī台湾四箍围拍飞弹,八月初十中国国民党派副主席夏立言chhōa团去中国访问,虽然伊强调是非官方、顾民生。但是tī chiah-ni̍h敏感ê时阵去中国访问,莫怪hō͘众人soān。
中国国民党是m̄是公共便所,hō͘ inê党员家己讲khah准,但是中国国民党众人「soān」ê代志,chē kah讲bē了。 (230224)